Αφού προχώρησε στη δεύτερη μείωση των επιτοκίων της, όπως είχε πλήρως προεξοφληθεί, η ΕΚΤ παρέμεινε σταθερή στη μέχρι τώρα στρατηγική της, απόλυτα εξαρτημένη από τα στοιχεία και στη λήψη αποφάσεων σε κάθε συνεδρίαση ξεχωριστά. Ο πληθωρισμός ωστόσο αποκλιμακώνεται και ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας επιβραδύνεται ολοένα και περισσότερο, δύο σημαντικοί παράγοντες που θα καθορίσουν τις επόμενες κινήσεις της. Την ίδια στιγμή, η πρόεδρος Κριστίν Λαγκάρντ επανέλαβε τη στήριξη της ΕΚΤ για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες και κάλεσε τις χώρες μέλη να τους εφαρμόσουν χωρίς καμία καθυστέρηση.
Η επόμενη κίνηση
Το μεγάλο ερώτημα είναι πότε θα γίνει η επόμενη κίνηση και πως οι αποφάσεις της κεντρικής τράπεζας της Ευρωζώνης θα επηρεαστούν από την επικείμενη έναρξη του κύκλου χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής της Fed την επόμενη εβδομάδα. Δεν δεσμευόμαστε εκ των προτέρων σε συγκεκριμένες πολιτικές, επανέλαβε η Λαγκάρντ, χρησιμοποιώντας το καθιερωμένο μοτίβο της εξάρτησης από τα στοιχεία.
Η ΕΚΤ δεν έχει αποκλείσει μία μείωση των επιτοκίων στην επόμενη συνεδρίαση στις 17 Οκτωβρίου, ακόμη και εάν μία τέτοια κίνηση θεωρείται απίθανη, όπως ανέφεραν πηγές, τις οποίες επικαλείται το Bloomberg. Λαμβάνοντας υπόψη τους καθοδικούς κινδύνους για την ανάπτυξη της Ευρωζώνης, αξιωματούχοι της ΕΚΤ προτιμούν να κρατήσουν ανοικτή την επιλογή για μείωση των επιτοκίων στην επόμενη συνεδρίαση, όπως ανέφεραν κάποιες πηγές που δεν θέλησαν να κατονομαστούν, σύμφωνα με το Bloomberg.
Καθώς απομένουν μόλις πέντε εβδομάδες έως την επόμενη συνεδρίαση, αξιωματούχοι της ΕΚΤ θα έχουν στη διάθεσή τους στοιχεία για τον πληθωρισμό ενός ακόμη μηνός. Για να κρίνουν όμως οποιαδήποτε σημάδι ύφεσης στην οικονομία, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να βασιστούν σε δείκτες που παρακολουθούν την επιχειρηματική δραστηριότητα.
Ο οικονομολόγος της ING, Κάρστεν Μπρζέσκι, αναφέρει ότι η ΕΚΤ θέλει να είναι απόλυτα σίγουρη προτού προχωρήσει σε πιο επιθετικές μειώσεις των επιτοκίων, με τους επενδυτές να παραμένουν διχασμένοι, με μία ακόμη μείωση το Δεκέμβριο να έχει πλήρως προεξοφληθεί, ενώ οι πιθανότητες για ακόμη μία κίνηση τον Οκτώβριο κυμαίνονται μεταξύ 30% και 50%.
Κάμψη σε βιομηχανία και κατασκευές
Η Λαγκάρντ σημείωσε ότι η οικονομία της Ευρωζώνης εμφανίζει μεγαλύτερη επιβράδυνση απ' ό,τι αναμενόταν, με τη βιομηχανία και τις κατασκευές να μην παρουσιάζουν καλή εικόνα, τους καταναλωτές να δαπανούν λιγότερο και τις επιχειρήσεις να περιορίζουν τις επενδύσεις τους. Για το λόγο αυτό, η ΕΚΤ αναθεώρησε ελαφρώς προς τα κάτω τις νέες προβλέψεις της για την οικονομία της Ευρωζώνης: στο 0,8% για φέτος αντί 0,9%, 1,3% έναντι 1,4% για το 2025 και 1,5% από 1,6% για το 2026.
Οι κίνδυνοι για την οικονομική ανάπτυξη παραμένουν πτωτική με τη χαμηλότερη ζήτηση για εξαγωγές της ζώνης του ευρώ, λόγω, για παράδειγμα, μιας πιο αδύναμης παγκόσμιας οικονομίας ή μιας κλιμάκωσης των εμπορικών εντάσεων μεταξύ των μεγάλων οικονομιών, θα επιβάρυνε την ανάπτυξη της περιοχής. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή αποτελούν σημαντικές πηγές γεωπολιτικού κινδύνου. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά να αποκτήσουν λιγότερη εμπιστοσύνη για το μέλλον και να διαταραχθεί το παγκόσμιο εμπόριο.
Η ανάπτυξη θα μπορούσε επίσης να είναι χαμηλότερη εάν τα καθυστερημένα αποτελέσματα της σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής αποδειχθούν ισχυρότερα από το αναμενόμενο. Ωστόσο, θα μπορούσε να είναι υψηλότερη εάν ο πληθωρισμός μειωθεί ταχύτερα από το αναμενόμενο και η αύξηση της εμπιστοσύνης και των πραγματικών εισοδημάτων σημαίνουν ότι οι δαπάνες αυξάνονται περισσότερο από το αναμενόμενο ή εάν η παγκόσμια οικονομία αναπτύσσεται πιο έντονα από το αναμενόμενο.
Προς το παρόν, οι υπηρεσίες είναι αυτές που εξακολουθούν να στηρίζουν την οικονομία, ενώ οι αυξανόμενοι μισθοί και ο χαμηλότερος πληθωρισμός σημαίνουν ότι στο μέλλον οι καταναλωτές θα είναι σε θέση να αγοράζουν περισσότερο. Αυτό σε συνδυασμό με τα χαμηλότερα επιτόκια θα βοηθήσει την οικονομία, μαζί με τις εξαγωγές, εάν ενισχυθεί η παγκόσμια ζήτηση.
Αναφερόμενη στην αγορά εργασίας, η πρόεδρος της ΕΚΤ ανέφερε ότι παραμένει ανθεκτική με το ποσοστό ανεργίας να παραμένει αμετάβλητο στο 6,4% τον Ιούλιο. Την ίδια στιγμή, ο ρυθμός αύξησης της απασχόλησης επιβραδύνθηκε στο 0,2% στο δεύτερο τρίμηνο από 0,3% του πρώτου. Οι τελευταίοι δείκτες υποδηλώνουν περαιτέρω συγκράτηση της ζήτησης για εργατικό δυναμικό, ενώ τα κενά των θέσεων εργασίας μειώθηκαν κοντά στα προ πανδημικά επίπεδα.
Η πορεία του πληθωρισμού
Ωστόσο, οι τιμές στον κλάδο υπηρεσιών συνεχίζουν να ενισχύονται με ισχυρό ρυθμό λόγω των αυξανόμενων μισθών. Ενδεχομένως ο πληθωρισμός να αυξηθεί τους επόμενους μήνες λόγω των τιμών ενέργειας για να επιστρέψει στο στόχο του 2% στο δεύτερο εξάμηνο του 2025. Οι νέες προβλέψεις της ΕΚΤ για τον πληθωρισμό είναι ίδιες με αυτές του Ιουνίου, 2,5% για φέτος, 2,2% για το 2025 και 1,9% για το 2026.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, ο ετήσιος πληθωρισμός υποχώρησε στο 2,2% τον Αύγουστο από 2,6% του Ιουλίου. Οι τιμές ενέργειας μειώθηκαν 3% μετά την αύξηση 1,2% του Ιουλίου και το κόστος τροφίμων «τσίμπησε» ελαφρώς ανοδικά στο 2,4%. Ο πληθωρισμός αγαθών και ο πληθωρισμός υπηρεσιών κινήθηκαν σε διαφορετικές κατευθύνσεις: ο πρώτος μειώθηκε στο 0,4% από 0,7% και ο δεύτερος αυξήθηκε στο 4,2% από 4%.
Έμφαση στα δημοσιονομικά
Η Λαγκάρντ κάλεσε επίσης τις κυβερνήσεις να ακολουθήσουν τις αναγκαίες δημοσιονομικές και διαρθρωτικές πολιτικές για να καταστήσουν την οικονομία πιο παραγωγική και ανταγωνιστική, γεγονός που θα συμβάλει στην αύξηση της δυναμικής της ανάπτυξης και θα περιορίσει τις πιέσεις στις τιμές σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Η έκθεση του Μάριο Ντράγκι για το μέλλον της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας και η αντίστοιχη του Ενρίκο Λέτα για την ενδυνάμωση της ενιαίας αγοράς της ΕΕ υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη για μεταρρυθμίσεις και παρέχουν συγκεκριμένες προτάσεις.
Χαρακτήρισε επίσης εξαιρετικά χρήσιμη την έκθεση Ντράγκι για να γίνει ισχυρότερη η Ευρώπη, βοηθώντας και την κεντρική τράπεζα να επιτύχει καλύτερα αποτελέσματα στη νομισματική πολιτική της. Εάν η παραγωγικότητα μπορεί να αυξηθεί ως αποτέλεσμα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, θα ήταν πολύ καλά νέα για εμάς, τόνισε.
Η πλήρης, διαφανής και έγκαιρη εφαρμογή του νέου δημοσιονομικού πλαισίου, κατά την Λαγκάρντ, θα βοηθήσει τις κυβερνήσεις να μειώσουν τα ελλείμματα των προϋπολογισμών και την αναλογία χρέους/ΑΕΠ σε σταθερή βάση. Οι κυβερνήσεις, προσέθεσε, θα πρέπει να κάνουν μία δυναμική αρχή ως προς αυτή την κατεύθυνση στα μεσοπρόθεσμα σχέδιά τους για τις δημοσιονομικές και διαρθρωτικές πολιτικές, "ρίχνοντας αναφανδόν το μπαλάκι" σε αυτές να βάλουν τα δημοσιονομικά τους σε τάξη και να προβούν στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις.
Πώς διαμορφώνονται τα επιτόκια
Η απόφαση για τη δεύτερη μείωση, όπως είπε, ήταν ομόφωνη και επανέλαβε ότι η νομισματική πολιτική πρέπει να παραμείνει περιοριστική για αρκετό διάστημα, ώστε να επανέλθει ο πληθωρισμός στον στόχο του 2%. Εκτός από το βασικό επιτόκιο καταθέσεων, που μετά τη νέα μείωση κατά 25 μονάδες βάσης διαμορφώνεται τώρα στο 3,50%, παράλληλα το επιτόκιο κύριας αναχρηματοδότησης και το επιτόκιο διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης μειώθηκαν 60 μονάδες βάσης, στο 3,65% και 3,90% αντίστοιχα, προκειμένου να περιοριστεί το χάσμα μεταξύ των τριών βασικών επιτοκίων. Οι αλλαγές θα τεθούν σε ισχύ από τις 18 Σεπτεμβρίου 2024.
