Μπορεί ένας άνθρωπος να κάνει τη διαφορά στην πορεία ενός έθνους; Στην περίπτωση του Ναρέντρα Μόντι η απάντηση είναι εμφατικά ναι. Ο ηγέτης της μεγαλύτερης δημοκρατίας του κόσμου στην πλέον πρόσφατη επίσκεψη του στις ΗΠΑ δήλωσε ενώπιον του Κογκρέσου πως υπό την ηγεσία του η Ινδία σκαρφάλωσε στην πέμπτη θέση της κατάταξης των ισχυρότερων οικονομιών του κόσμου από τη 10η και εξέφρασε τη βεβαιότητα του πως «σύντομα θα φτάσει στην τρίτη». Η δήλωση του μπορεί να υποδηλώνει έπαρση, αλλά πρόκειται για ρεαλιστική εκτίμηση που αναμένεται να πραγματοποιηθεί έως τα τέλη της δεκαετίας.
Ποια είναι όμως η σύγχρονη Ινδία που έχει καταφέρει να αποτελεί τον απόλυτο πόλο έλξης, πολιτικά και επενδυτικά;
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ο Ψυχρός Πόλεμος του 21ου αιώνα
Με «όπλο» τον πληθυσμό της
Η Ινδία διαθέτει πολλαπλά βέλη στην αναπτυξιακή φαρέτρα της με κυριότερο τη διάρθρωση του πληθυσμού της. Πλέον κατέχει τον τίτλο της πολυπληθέστερης χώρας του πλανήτη με 1,425 δισ. πολίτες, «ρίχνοντας» από το βάθρο την Κίνα. Σε αντίθεση με την Ευρώπη που «παλεύει» με τη γήρανση των πολιτών της και ψάχνει απεγνωσμένα λύσεις μέσω της μεταναστευτικής κρίσης, ο μισός πληθυσμός της Ινδίας είναι κάτω των 30, καθιστώντας την τη χώρα με το μεγαλύτερο εργατικό δυναμικό και δη φτηνό, με το μέσο ετήσιο κατά κεφαλήν εισόδημα να κυμαίνεται στα 2.000 δολάρια. Εν αντιθέσει, το αντίστοιχο εισόδημα στην Κίνα ανέρχεται στα 12.000 δολάρια.
Η κινεζική οικονομία είναι ο στόχος του ίδιου του Μόντι, ο οποίος ενόψει και των φετινών εκλογών στην Ινδία, προσπαθεί να «πλασάρει» την χώρα του ως βιώσιμη εναλλακτική στην Κίνα, το αντίπαλο (εμπορικό) δέος των δυτικών υπερδυνάμεων. Εξού και έχει επιδοθεί σε διπλωματικό τουρ ανά την υφήλιο για να εξασφαλίσει διακρατικές συνεργασίες σε επίπεδο, μεταξύ άλλων, εμπορικό, εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής, τουρισμού και ανθρωπίνου κεφαλαίου. Ενδεικτική είναι η νέα συμφωνία, που υπεγράφη προ ολίγων ημερών στο Αμπού Ντάμπι, μεταξύ Ινδίας και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ) για τον εμπορικό «διάδρομο» Ινδίας – Μέσης Ανατολής – Ευρώπης (IMEC). Πρόκειται για το έβδομο ταξίδι του Μόντι στα ΗΑΕ από το 2014 και το τρίτο του εντός οκτώ μηνών. Με το χαρακτηριστικό επικοινωνιακό ύφος του που τείνει συχνά στην υπερβολή, κατά τη συνάντηση για την υπογραφή της συμφωνίας δήλωσε «πάντα όταν έρχομαι εδώ (στο Αμπου Ντάμπι) νιώθω σαν να επιστρέφω στο σπίτι μου».
Ινδία ως εναλλακτική της Κίνας;
Μπορεί όμως να εξοβελίσει η Ινδία την Κίνα ως τον κυρίαρχο παίχτη στην παγκόσμια εμπορική σκακιέρα; Η κινητήριος δύναμη που τροφοδότησε το κινεζικό οικονομικό θαύμα των τελευταίων δεκαετιών ήταν η βιομηχανική και εξαγωγική υπεροχή του «κόκκινου δράκου», εδραιώνοντας την στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης των εξαγωγών, με τις ΗΠΑ, την Γερμανία, την Ολλανδία και την Ιαπωνία να ακολουθούν. Η Ινδία, από την άλλη, είναι μόλις ο 18ος μεγαλύτερος εξαγωγέας του κόσμου, σύμφωνα με την DW, και το τωρινό οικονομικό μοντέλο της δεν της επιτρέπει να ακολουθήσει στο μονοπάτι που χάραξε η Κίνα.
Αυτό άλλωστε επισήμανε και η Alpha Bank στο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων του Φεβρουαρίου, καθώς θεωρεί πως η ινδική οικονομία δεν φαίνεται να μπορεί να διαδραματίσει -προς το παρόν- το ρόλο της κινεζικής οικονομίας ως «ατμομηχανή» της παγκόσμιας ανάπτυξης. Ο αυξανόμενος πληθυσμός της Ινδίας αποτελεί σαφώς μία ευκαιρία, ωστόσο η πρόκληση είναι η παραγωγική χρήση του εργατικού δυναμικού. Τουτέστιν να δημιουργηθούν οι ευκαιρίες για την απορρόφηση των διαθέσιμων εργαζομένων, την κατάρτιση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων του και την αύξηση της παραγωγικότητας. Η Alpha Bank τονίζει πως το μεγάλο στοίχημα των επόμενων ετών για την Ινδία θα αποτελέσει η προσέλκυση ξένων επενδύσεων.
Μπανγκαλόρ: Η σύγχρονη Μέκκα της υψηλής τεχνολογίας
Αυτό άλλωστε είναι το αμέσως επόμενο βέλος στη φαρέτρα της ινδικής οικονομίας: η επιτυχής προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων από εταιρείες υψηλής τεχνολογίας, με επίκεντρο την μεγαλούπολη Bengaluru (την πάλαι ποτέ Μπάνγκαλορ με πληθυσμό περί τα 15 εκατ.) που δρα ως μαγνήτης για παγκόσμιους κολοσσούς, καθώς αποτελεί παγκόσμιο κέντρο σχεδιασμού ημιαγωγών και τεχνολογίας υπολογιστών (ΙΤ). Για να καταστεί σαφές το μέγεθος των επενδύσεων στην εν λόγω πόλη, τόσο η Samsung, όσο και η AMD διαθέτουν γιγαντιαία κέντρα έρευνας και ανάπτυξη (R&D), απασχολώντας χιλιάδες μηχανικούς και υποστηρικτικό προσωπικό, ενώ μόλις πριν από ένα μήνα η Apple εγκαινίασε το καινούργιο 15οροφο κτήριο της στην ινδική μεγαλούπολη. Μάλιστα στην περίπτωση της AMD, το νέο κέντρο αποτελεί τμήμα της προγραμματισμένης συνολικής επένδυσης της εταιρείας ύψους 400 εκατ. δολαρίων στην Ινδία. Οι ως άνω εταιρείες είναι ενδεικτικά παραδείγματα, καθώς οι διεθνείς εταιρείες με ισχυρή παρουσία στην περιοχή είναι πραγματικά πολυάριθμες.
Ως συνέπεια της συνύπαρξης τεχνολογικών γιγάντων στο ίδιο αστικό τοπίο είναι η δημιουργία συνεργιών και τεχνογνωσίας, με τους Ινδούς μηχανικούς να αποτελούν στη συνέχεια επιτυχημένο εξαγώγιμο «προϊόν», ενισχύοντας την ισχυρότερη ομογένεια του πλανήτη, με βάση τον Economist. Η Μπάνγκαλορ, θα αποτελέσει, άλλωστε έναν από τους τρεις σταθμούς της επίσκεψης Μητσοτάκη την ερχόμενη εβδομάδα.
Αττική όπως Μπάνγκαλορ;
Η Ινδία αποτελεί χρυσό success story των τελευταίων δεκαετιών. Και όσο απίθανο και να φαινόταν προ ολίγων ετών, το ίδιο και η Ελλάδα, με αποκορύφωμα και την χθεσινή έκθεση του Economist που την αναδεικνύει ως μία εκ των κορυφαίων δημοκρατιών του κόσμου, πέραν από τις πρόσφατες δημοσιονομικές δάφνες που απέκτησε στη μετά-μνημονιακή εποχή. Η Ελλάδα εμφανίζεται πλέον να θέλει και ενδεχομένως να μπορεί να αποτελέσει πόλο έλξης άμεσων ξένων επενδύσεων. Κάτι που η Ινδία έχει σε έναν βαθμό επιτύχει.
Παράλληλα βέβαια η Ινδία έχει σε περίσσεια προσφορά εργατικών χεριών που τόσο λείπουν από την Ελλάδα: περίπου το 42,9% του ενεργού εργατικού δυναμικού της Ινδίας απασχολείται στον πρωτογενή τομέα και δη τον αγροτικό σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ILO) και το 13,5% στον κλάδο των κατασκευών, με την ανεργία στους κλάδους να αποτελεί πραγματική πρόκληση για τη χώρα της Νοτιοανατολικής Ασίας στην μετά-κορονοϊού εποχή.
Οι όποιες συνέργειες ή ευκαιρίες οικονομικής διπλωματίας προκύπτουν μεταξύ των δύο χωρών, θα αποσαφηνιστούν μέσα στην επόμενη εβδομάδα, στο πλαίσιο της προγραμματισμένης επίσκεψης του Κυριάκου Μητσοτάκη σε Νέο Δελχί, Βομβάη και την προαναφερθείσα Μπάνγκαλορ.
Πρόκειται για ταξίδι-απάντηση στην επίσκεψη του Μόντι τον περασμένο Αύγουστο στην Αθήνα στο πλαίσιο αναβάθμισης της συνεργασίας των δύο χωρών σε «στρατηγική σχέση». Στη συνέντευξη Τύπου του Αυγούστου στο Μέγαρο Μαξίμου, ο ‘Έλληνας πρωθυπουργός είχε τονίσει πως «το κράτος σας διαθέτει το μέγεθος ασιατικού γίγαντα, το δικό μας αποτελεί τη δυναμική ανατολική πύλη της Ευρώπης» και πως στόχος είναι ο διπλασιασμός του διμερούς εμπορίου. Ο Ινδός ηγέτης είχε προσκαλέσει τον Κ. Μητσοτάκη στην Ινδία, με τον Έλληνα ομόλογο του να αποδέχεται την πρόσκληση. Ως εκ τούτου, το τωρινό ταξίδι είναι η υλοποίηση της προ μηνών δέσμευσης.
Πού αποσκοπεί όμως επί τούτου το ταξίδι του ελληνικού κλιμακίου; Την απάντηση έδωσε πρόσφατα σε συνέντευξη του στο «Βήμα της Κυριακής» ο υφυπουργός Εξωτερικών, Κώστας Φραγκογιάννης, ο οποίος ανέφερε πως οι επισκέψεις τόσο στη Σερβία, όσο και στην Ινδία συμβάλλουν «ουσιαστικά στην πορεία μακροπρόθεσμης ανάπτυξης στην οποία έχει εισέλθει πια η χώρα, στηρίζοντας και ενθαρρύνοντας την ελληνική επιχειρηματικότητα να ανοίξει τα φτερά της και ωθώντας την ελληνική οικονομία να γίνει πιο παραγωγική και ανταγωνιστική, προς όφελος όλων!».
