Ροή
Μεγάλη επιβράδυνση παρουσίασε ογενικός πληθωρισμός στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με την μηνιαία έκθεση προσωρινών στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ, καθώς ανήλθε στο 1,6% από 2,7% τον Αύγουστο, όταν και είχε παρουσιάσει οριακή επιτάχυνση σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, χωρίς να λείπουν, όμως, και τα «καμπανάκια» για τις συνεχιζόμενες αυξήσεις στο «καλάθι του νοικοκυριού» με τα τρόφιμα να επιμένουν στους υψηλούς ρυθμούς. Τον γενικόδείκτη συμπαρέσσυρε για άλλη μία φορά, η «βουτιά» στις τιμές των ενεργειακών προϊόντων.
Αυτός είναι και ο βραδύτερος ρυθμός αύξησης των τιμών που έχει ανακοινωθεί από τον Ιούλιο του 2021, φέρνοντας τον δείκτη σε επίπεδα προ του «ξέφρενου» ράλι των τιμών του 2022. Εντούτοις, τα τρόφιμα συνεχίζουν να «σέρνουν τον χορό» των ανατιμήσεων καθώς με ρυθμό αύξησης 9,4% έναντι 10,7% τον Αύγουστο, παρά την επιβράδυνση «επιμένουν» υψηλά, αρχίζοντας να αντανακλούν τις πιέσεις που ασκούνται λόγω των επιπτώσεων των καλοκαιρινών φυσικών καταστροφών και της κακοκαιρίας.
Ο γενικός δείκτης τιμών καταναλωτή της Ελλάδας, πλέον, κυμαίνεται κάτω από τα επίπεδα στόχου που έχει θεσπίσει η ΕΚΤ για την ευρωπαϊκή οικονομία, στο 2%. Θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και το φαινόμενο του base effect, καθώς σε ετήσια βάση η αύξηση των τιμών από τον Σεπτέμβριο του 2021 έως τον Σεπτέμβριο του 2022, είχε καταγραφεί σε ρυθμό 12%.
Ωστόσο, η αποκλιμάκωση πιστοποιείται και στο επίπεδο των μηνιαίων μεταβολών καθώς κατά τον μήνα Σεπτέμβριο 2023, σε σύγκριση με τον Αύγουστο 2023 ο δείκτης τιμών παρουσίασε αύξηση 1,8%, έναντι αύξησης 2,9% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του προηγούμενου έτους.
Επιμένουν υψηλά τα τρόφιμα
Παρά την επιβράδυνση σε σχέση με τον Αύγουστο, και «κόντρα» στην γενική αποκλιμάκωσης των πληθωριστικών πιέσεων, τα τρόφιμα συνεχίζουν να αποτελούν πονοκέφαλο για τα ελληνικά νοικοκυριά. Εξ αυτών, τις σημαντικότερες ανατιμήσεις εμφανίζουν τα Λαχανικά με άνοδο 17,7%, και τα Έλαια και Λίπη με 16,1%. Ακολουθούν τα Φρούτα με 13,9% αλλά και η κατηγορία του Μεταλλικού νερού, των Αναψυκτικών και των Χυμών Φρούτων, με το ίδιο ποσοστό, γεγονός που μπορεί να ερμηνευτεί από την καταστροφή της πρωτογενούς παραγωγής από τις θεομηνίες και τις πλημμύρες στον Θεσσαλικό Κάμπο, και όχι μόνο. Εξάλλου, μεγάλες ανατιμήσεις εμφανίζονται και στα Κρέατα με 8,4% και στα ζωικά παράγωγα Γαλτοκομικά και Αυγά με 6,7%, δείγμα του πλήγματος που υπέστη η κτηνοτροφία της χώρας.
Από την άλλη, η ενέργεια ήταν αυτή που πάτησε το φρένο στον γενικό δείκτη, με το φυσικό αέριο να κατρακυλά 82%, το Πετρέλαιο Θέρμανσης κατά 20,7%. Ωστόσο, ο ηλεκτρισμός με μείωση 1,2%, εμφανίζεται να περιορίζει την ραγδαία πτώση τιμών των τελευταίων μηνών.
Οι κατηγορίες των προϊόντων
Όσον αφορά το πώς «κινήθηκαν» οι κατηγορίες των προϊόντων, η ΕΛΣΤΑΤ αναφέρει πως η αύξηση του πληθωρισμού κατά 1,6% τον Σεπτέμβριο σε ετήσια βάση, προήλθε κυρίως από τις αυξήσεις των δεικτών κατά:
- 9,4% στην ομάδα Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ψωμί και δημητριακά, κρέατα (γενικά), ψάρια (γενικά), γαλακτοκομικά και αυγά, έλαια και λίπη, φρούτα (γενικά), λαχανικά (γενικά), ζάχαρησοκολάτες-γλυκά-παγωτά, λοιπά τρόφιμα, καφέ-κακάο-τσάι, μεταλλικό νερό-αναψυκτικά-χυμούς φρούτων.
- 2,5% στην ομάδα Αλκοολούχα ποτά και καπνός, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα αλκοολούχα ποτά (μη σερβιριζόμενα).
- 6,2% στην ομάδα Ένδυση και υπόδηση, λόγω αύξησης των τιμών στα είδη ένδυσης και υπόδησης.
- 3,7% στην ομάδα Διαρκή αγαθά-Είδη νοικοκυριού και υπηρεσίες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: οικιακές συσκευές και επισκευές, υαλικά-επιτραπέζια σκεύη και σκεύη οικιακής χρήσης, είδη άμεσης κατανάλωσης νοικοκυριού, οικιακές υπηρεσίες.
- 5,6% στην ομάδα Υγεία, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: φαρμακευτικά προϊόντα, ιατρικές-οδοντιατρικές και παραϊατρικές υπηρεσίες, νοσοκομειακή περίθαλψη.
- 3,0% στην ομάδα Μεταφορές, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: καινούργια αυτοκίνητα, μεταχειρισμένα αυτοκίνητα, ανταλλακτικά και αξεσουάρ αυτοκινήτου, καύσιμα και λιπαντικά, συντήρηση και επισκευή εξοπλισμού προσωπικής μεταφοράς, εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με αεροπλάνο.
- 3,1% στην ομάδα Αναψυχή-Πολιτιστικές δραστηριότητες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: διαρκή αγαθά αναψυχής και πολιτισμού, μικρά είδη αναψυχής-άνθη-κατοικίδια ζώα, κινηματογράφους-θέατρα, πακέτο διακοπών.
- 3,0% στην ομάδα Εκπαίδευση, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: δίδακτρα πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, δίδακτρα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
- 4,8% στην ομάδα Ξενοδοχεία-Καφέ-Εστιατόρια, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα εστιατόρια-ζαχαροπλαστείακαφενεία-κυλικεία.
- 2,4% στην ομάδα Άλλα αγαθά και υπηρεσίες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: κομμωτήρια και καταστήματα προσωπικής φροντίδας, άλλα είδη ατομικής φροντίδας, ασφάλιστρα υγείας, ασφάλιστρα οχημάτων.
Επιπλέον, στη μεταβολή του δείκτη κατά 1,6%, επέδρασαν και οι μειώσεις τιμών στα εξής είδη:
- 15,0% στην ομάδα Στέγαση, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών σε: ηλεκτρισμό, φυσικό αέριο, πετρέλαιο θέρμανσης. Μέρος της μείωσης αυτής αντισταθμίστηκε από την αύξηση κυρίως των τιμών σε: ενοίκια κατοικιών, επισκευή και συντήρηση κατοικίας, στερεά καύσιμα.
- 3,1% στην ομάδα Επικοινωνίες, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στις τηλεφωνικές υπηρεσίες.
Την ίδια στιγμή, παρατηρείται αποκλιμάκωση και στον πυρήνα του πληθωρισμού, σε ποσοστό 3,94%, όταν τον Αύγουστο και σε ετήσια βάση, επιβραδύνθηκε στο 5,3% από 5,4% τον Ιούλιο. Τον Ιούνιο ήταν και η πρώτη ένδειξη «φρένου» στον πυρήνα του πληθωρισμού, καθώς είχε «πέσει» απότομα κατά σχεδόν δύο ποσοστιαίες μονάδες από το 6,7% του Μαΐου στο 4,9%.
Επιβράδυνση παρατηρείται και στον ρυθμό αύξησης των μισθωμάτων, καθώς, όπως αναφέρει η ΕΛΣΤΑΤ το ποσοστό αύξησης του μισθώματος διαμορφώθηκε σε 1,2% επί του καταβαλλόμενου μισθώματος.
Τέλος, όσον αφορά στον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή Σεπτεμβρίου 2023, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του 2022, παρουσίασε αύξηση 2,4% έναντι αύξησης 12,1% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2022 με το 2021.
Σε μηνιαία βάση παρουσίασε αύξηση 1,9% έναντι αύξησης 3,0% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του προηγούμενου έτους ενώ ο μέσος ΕνΔΤΚ του δωδεκαμήνου Οκτωβρίου 2022 - Σεπτεμβρίου 2023, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του δωδεκαμήνου Οκτωβρίου 2021 - Σεπτεμβρίου 2022, παρουσίασε αύξηση 5,4% έναντι αύξησης 8,1% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του δωδεκαμήνου Οκτωβρίου 2021 - Σεπτεμβρίου 2022 με το δωδεκάμηνο Οκτωβρίου 2020 - Σεπτεμβρίου 2021.
