«Εν μέσω των πολλαπλών κρίσεων που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια, η κλιματική αλλαγή αποτελεί ίσως τη σημαντικότερη απειλή για τη βιωσιμότητα των κοινωνιών μας και αναδεικνύεται σε μία από τις κυρίαρχες προκλήσεις παγκοσμίως», δήλωσε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας, στην ομιλία του κατά την σημερινή παρουσίαση της μελέτης του ΙΟΒΕ «Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή: Προκλήσεις και προοπτικές για την ελληνική οικονομία».
Ο Διοικητής της ΤτΕ σημείωσε ότι η χρηματοδότηση της πράσινης μετάβασης πρέπει να αυξηθεί σημαντικά ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της Συμφωνίας των Παρισίων.
Αναφερόμενος στον ρόλο των κεντρικών τραπεζών, ο κ. Στουρνάρας είπε ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συμπεριέλαβε τα ζητήματα της κλιματικής αλλαγής και της βιωσιμότητας στην τελευταία επανεξέταση της στρατηγικής της και από τον Ιούλιο του 2021 εφαρμόζει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης, το οποίο εκτείνεται μεταξύ άλλων σε θέματα νομισματικής πολιτικής, εποπτείας του χρηματοπιστωτικού συστήματος αλλά και στις επιχειρησιακές λειτουργίες της.
«Όσον αφορά την Τράπεζα της Ελλάδος, είμαστε από τις πρώτες, αν όχι η πρώτη κεντρική τράπεζα παγκοσμίως που ασχολείται συστηματικά, από το 2009, με θέματα που σχετίζονται με το κλίμα και τη βιωσιμότητα», είπε ο κ. Στουρνάρας, απαριθμώντας τις εξής δράσεις:
Η διεπιστημονική Επιτροπή Μελέτης των Επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής (ΕΜΕΚΑ), με διακεκριμένους επιστήμονες από διάφορα πεδία, έχει υλοποιήσει ερευνητικά έργα σε ένα ευρύ φάσμα τομέων. Η εμβληματική μελέτη της Επιτροπής, «Οι περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα» του 2011, αποτέλεσε τη βάση του σχεδιασμού της Εθνικής Στρατηγικής για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή το 2015. Η Εθνική Στρατηγική, την οποία η ΕΜΕΚΑ συνέταξε σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ήταν το πρώτο βήμα μιας συνεχούς και δυναμικής διαδικασίας που συνεχίζεται έως και σήμερα, μέσα από το οκταετές πρόγραμμα Adaptive Greece, υπό τον συντονισμό του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Επιπλέον, η Τράπεζα της Ελλάδος είναι η πρώτη κεντρική τράπεζα παγκοσμίως που προσυπέγραψε τις Αρχές Υπεύθυνης Τραπεζικής της πρωτοβουλίας UNEP FI του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Οι αρχές αυτές προσδιορίζουν τα κριτήρια για την υπεύθυνη και βιώσιμη τραπεζική, μέσα από την ολιστική αξιολόγηση των κινδύνων και των ευκαιριών που απορρέουν από τις δραστηριότητες των τραπεζών.
Το 2021, δημιουργήθηκε στην Τράπεζα της Ελλάδος το Κέντρο Κλιματικής Αλλαγής και Βιωσιμότητας και με αφορμή την 26η Διάσκεψη των Μερών της Σύμβασης του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (COP26), δημοσιοποίησε μία σειρά δεσμεύσεων, που αφορά σχεδόν όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων της ΤτΕ.
Παράλληλα, συνεχίζεται η συνεισφορά της ΤτΕ στην έρευνα για την κλιματική αλλαγή μέσα από τη δράση της ΕΜΕΚΑ και το έργο Adaptive Greece. Η μελέτη που παρουσιάστηκε σήμερα είναι έργο του Ιδρύματος Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) και η υποστήριξή της εντάσσεται στο πλαίσιο της συμβολής της ΤτΕ στα θέματα της προσαρμογής.
Αναλυτικά, η ομιλία του κ. Στουρνάρα:
Θα ήθελα να σας καλωσορίσω και να σας ευχαριστήσω για την παρουσία σας στη σημερινή εκδήλωση. Η Τράπεζα της Ελλάδος, συνεχίζοντας την πολυετή ενασχόλησή της με τα θέματα της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, φιλοξενεί σήμερα την παρουσίαση της νέας μελέτης του Ιδρύματος Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) για τις προκλήσεις και τις προοπτικές που έχει η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή για την ελληνική οικονομία.
Εν μέσω των πολλαπλών κρίσεων που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια, η κλιματική αλλαγή αποτελεί ίσως τη σημαντικότερη απειλή για τη βιωσιμότητα των κοινωνιών μας και αναδεικνύεται σε μία από τις κυρίαρχες προκλήσεις παγκοσμίως. Σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση αξιολόγησης της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (Intergovernmental Panel on Climate Change − IPCC), ο πλανήτης θα κληθεί να αντιμετωπίσει σημαντικούς κλιματικούς κινδύνους ακόμα και εντός ενός αισιόδοξου σεναρίου μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου . Συνεπώς, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη έγκαιρης δράσης, πέρα από το επίπεδο του μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και στο επίπεδο της προσαρμογής σε αυτήν την αλλαγή.
Αν και τα κράτη σημειώνουν πρόοδο ως προς τις δράσεις τους για τον μετριασμό , οι προσπάθειες παραμένουν ανεπαρκείς και η χρηματοδότηση της πράσινης μετάβασης πρέπει να αυξηθεί σημαντικά ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της Συμφωνίας των Παρισίων. Επιπλέον, αποτελεί κοινή διαπίστωση, που επιβεβαιώθηκε και από πρόσφατη σχετική μελέτη του ΟΗΕ , ότι οι χρηματοδοτήσεις προσανατολίζονται κυρίως στον μετριασμό και λιγότερο στην προσαρμογή.
Ως προς τον ρόλο των κεντρικών τραπεζών στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, παρόλο που η κύρια ευθύνη για την ανάληψη δράσης και την επίτευξη των στόχων ανήκει στις κυβερνήσεις, οι κεντρικές τράπεζες έχουν ενεργό ρόλο, πάντα εντός των ορίων της εντολής τους.
Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συμπεριέλαβε τα ζητήματα της κλιματικής αλλαγής και της βιωσιμότητας στην τελευταία επανεξέταση της στρατηγικής της και από τον Ιούλιο του 2021 εφαρμόζει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης, το οποίο εκτείνεται μεταξύ άλλων σε θέματα νομισματικής πολιτικής, εποπτείας του χρηματοπιστωτικού συστήματος αλλά και στις επιχειρησιακές λειτουργίες της.
Όσον αφορά την Τράπεζα της Ελλάδος, είμαστε από τις πρώτες, αν όχι η πρώτη κεντρική τράπεζα παγκοσμίως που ασχολείται συστηματικά, από το 2009, με θέματα που σχετίζονται με το κλίμα και τη βιωσιμότητα. Η διεπιστημονική Επιτροπή Μελέτης των Επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής (ΕΜΕΚΑ), με διακεκριμένους επιστήμονες από διάφορα πεδία, έχει υλοποιήσει ερευνητικά έργα σε ένα ευρύ φάσμα τομέων. Η εμβληματική μελέτη της Επιτροπής, «Οι περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα» του 2011, αποτέλεσε τη βάση του σχεδιασμού της Εθνικής Στρατηγικής για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή το 2015. Η Εθνική Στρατηγική, την οποία η ΕΜΕΚΑ συνέταξε σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ήταν το πρώτο βήμα μιας συνεχούς και δυναμικής διαδικασίας που συνεχίζεται έως και σήμερα, μέσα από το οκταετές πρόγραμμα Adaptive Greece, υπό τον συντονισμό του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Επιπλέον, η Τράπεζα της Ελλάδος είναι η πρώτη κεντρική τράπεζα παγκοσμίως που προσυπέγραψε τις Αρχές Υπεύθυνης Τραπεζικής της πρωτοβουλίας UNEP FI του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Οι αρχές αυτές προσδιορίζουν τα κριτήρια για την υπεύθυνη και βιώσιμη τραπεζική, μέσα από την ολιστική αξιολόγηση των κινδύνων και των ευκαιριών που απορρέουν από τις δραστηριότητες των τραπεζών.
Το 2021, δημιουργήσαμε στην Τράπεζα της Ελλάδος το Κέντρο Κλιματικής Αλλαγής και Βιωσιμότητας και με αφορμή την 26η Διάσκεψη των Μερών της Σύμβασης του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (COP26), δημοσιοποιήσαμε μία σειρά δεσμεύσεων, που αφορά σχεδόν όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων μας.
Παράλληλα, συνεχίζουμε τη συνεισφορά μας στην έρευνα για την κλιματική αλλαγή μέσα από τη δράση της ΕΜΕΚΑ και το έργο Adaptive Greece. Η μελέτη που παρουσιάζεται σήμερα είναι έργο του Ιδρύματος Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) και η υποστήριξή της εντάσσεται στο πλαίσιο της συμβολής μας στα θέματα της προσαρμογής.
Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω το ΙΟΒΕ και τους συντάκτες της μελέτης για την πολύτιμη συνεισφορά τους και εύχομαι η δημοσίευση της μελέτης και η σημερινή συζήτηση να συμβάλουν ουσιαστικά τόσο στον διάλογο για τα θέματα της προσαρμογής όσο και στην απαραίτητη χρηματοδότηση της κλιματικής δράσης.
Σας ευχαριστώ.
