Ροή
Υποδομές συνολικού εκτιμώμενου ύψους της τάξεως των 3,5 με 4 δισ. ευρώ, αναμένεται να διεκδικήσουν (ή έστω… βολιδοσκοπήσουν) μέχρι το τέλος του 2022 οι ισχυροί ελληνικοί κατασκευαστικοί όμιλοι, είτε αυτόνομα είτε σε συνεργασία με εγχώρια ή ξένα σχήματα. Αρχής γενομένης από τα τέλη Σεπτεμβρίου – αρχές Οκτωβρίου και με ορίζοντα την ολοκλήρωση της χρονιάς (μέσα στις εορτές), και εφόσον βέβαια δεν αλλάξουν τα σχετικά χρονοδιαγράμματα όπως έχει συμβεί αρκετές φορές στο παρελθόν, οι ΑΒΑΞ, ΑΚΤΩΡ (ΕΛΛΑΚΤΩΡ), ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, INTRAKAT, ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ καθώς και άλλα μικρότερα εγχώρια σχήματα ή διεθνείς όμιλοι θα κληθούν είτε να υποβάλουν δεσμευτικές προφορές είτε να καταθέσουν φακέλους εκδήλωσης ενδιαφέροντος (αρχικό στάδιο) για έργα υψηλού συνολικού προϋπολογισμού.
Ανάμεσα σε αυτά βρίσκονται μεγάλα ΣΔΙΤ (οδικά, φράγματα, κτηριακά, απορρίμματα), δημόσια ή ιδιωτικά έργα, συμβάσεις που σχετίζονται με το Μετρό κ.α., ενώ το «μενού» περιλαμβάνει και προκηρύξεις – διαγωνισμούς σε σχέση με το Ελληνικό, όπως αυτούς που ανακοίνωσε ο CEO της Lamda, Οδυσσέας Αθανασίου, ότι θα «βγούνε» στο τελευταίο τρίμηνο του χρόνου (σχεδόν 600 - 800 εκατ. ευρώ).
Φάση προετοιμασίας
Προφανώς, αν και κάποιοι διαγωνισμοί βρίσκονται σε αρχικό στάδιο (δηλαδή θα ολοκληρωθεί η α’ φάση της εκδήλωσης ενδιαφέροντος), είναι προφανές ότι οι όμιλοι του τομέα υποδομών έχουν… πολλή δουλειά προσεχώς και σε αυτό το επίπεδο, ήτοι της προετοιμασίας προσφορών, φακέλων και… συνεργασιών. Άλλωστε, κάποιοι διαγωνισμοί έδειξαν ότι στο «παιχνίδι» έχουν εισέλθει και άλλα γκρουπ (REDEX, ΤΕΚΑΛ, ΕΚΤΕΡ κ.α.), όμιλοι από «συγγενικούς» κλάδους (π.χ. η Dimand σε κτηριακά ΣΔΙΤ) αλλά και διεθνείς «παίκτες».
Η «λίστα» των projects
Η «λίστα» των projects περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, έργα όπως τα 4 ΣΔΙΤ (υποβολή εκδήλωσης ενδιαφέροντος στο τέλος Οκτωβρίου, στις 31/10) που πρόσφατα προκήρυξε το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, συνολικού ύψους 1,1 δισ. ευρώ (2 οδικά και 2 φράγματα), όπως η «Μελέτη, Κατασκευή, Χρηματοδότηση της Αναβάθμισης του οδικού άξονα ΕΟ2 (Μαυροβούνι – Έδεσσα, Παράκαμψη Γιαννιτσών, Παράκαμψη Χαλκηδόνας), σύμβαση ύψους 445 εκατ. ευρώ, ο «Κάθετος Άξονας Δράμα - Αμφίπολη (Παλαιοκώμη) με Σ.Δ.Ι.Τ.», ύψους περίπου 248 εκατ. ευρώ, τα «Έργα αξιοποίησης του υδατικού δυναμικού του Ταυρωνίτη ποταμού Π.Ε. Χανίων Κρήτης» (267 εκατ. ευρώ) και η «Κατασκευή φράγματος ποταμού Ενιπέα Φαρσάλων (στη θέση Παλιοδέρλι), δικτύων διανομής νερού και λοιπών συνοδών έργων» (230 εκατ. ευρώ).
Επιπρόσθετα, όπως έχει αναφέρει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, δίχως όμως να δώσει συγκεκριμένες ημερομηνίες, έως το τέλος του έτους αναμένεται να υποβληθούν δεσμευτικές προσφορές για το τμήμα παραχώρησης του ΒΟΑΚ, ύψους 1,3 δις ευρώ (Χανιά – Ηράκλειο, μήκους 157,5 χλμ.).
Επίσης, ξεχωρίζει η περίπτωση του ΣΔΙΤ για την είσοδο ιδιώτη φορέα στη λειτουργία του Μετρό Θεσσαλονίκης (292 εκατ. ευρώ, προθεσμία παραλαβής των προσφορών ή των αιτήσεων συμμετοχής στις 02/12/2022, αποσφράγιση στις 08/12/2022).
Για τις 30 Σεπτεμβρίου έχει οριστεί, αν δεν αλλάξει κάτι, η υποβολή οικονομικών προσφορών για τα 17 σχολεία της Κεντρικής Μακεδονίας (ΣΔΙΤ, 160 εκατ. ευρώ) ενώ για τις 21 Νοεμβρίου έχουν μεταφερθεί οι προσφορές για τις φοιτητικές κατοικίες του Πανεπιστημίου Κρήτης (206 εκατ. ευρώ, μέσω ΣΔΙΤ). Για την επόμενη μέρα (22/11) έχει οριστεί η α’ φάση για τις νέες 5 Αστυνομικές Διευθύνσεις (ΣΔΙΤ, 56,8 εκατ. ευρώ),
Επίσης, νωρίτερα, υπάρχου «ενεργειακοί» διαγωνισμοί ή διαδικασίες για έργα απορριμμάτων, όπως για έργα της ΔΕΗ (στον ΑΗΣ Καρδιάς, 18 εκατ. ευρώ) ή για το ΣΔΙΤ αποβλήτων Θήρας.
Το «Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος» και το «πακέτο» του Ελληνικού
Μεγάλου προϋπολογισμού (συνολικά ίσως και άνω των 300 εκατ. ευρώ) είναι και τα έργα που προωθεί το «Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος» το οποίο συνεχώς με δωρεές ενισχύει τις νοσοκομειακές υποδομές της χώρας, Πρόκειται για την κατασκευή νέου υπερσύγχρονου παιδιατρικού νοσοκομείου στη Θεσσαλονίκη αλλά και δύο μονάδων γενικής ιατρικής σε Σπάρτη και Κομοτηνή. Σύμφωνα με πρόσφατες πληροφορίες αναμένονται προσφορές προς τα τέλη του 2022, αν δεν αλλάξει κάτι εκ νέου στην πορεία.
Προχτές μόλις, ο CEO της Lamda Development προανήγγειλε τη δημοπράτηση νέων διαγωνισμών έως το τέλος του έτους για κάποιες αναπτύξεις της πρώτης 5ετούς επενδυτικής φάσης. Ειδικότερα μέσα στον Οκτώβριο αναμένεται ο διαγωνισμός για τις αθλητικές εγκαταστάσεις (προϋπολογισμού 120 εκατ. ευρώ), ενώ έπονται οι διαγωνισμοί για το εμπορικό κέντρο της Λεωφ. Βουλιαγμένης (Vouliagmenis Mall προϋπολογισμού 350 εκατ. ευρώ) και για το Marina Galleria (προϋπολογισμού 130 εκατ. ευρώ). Μέσα στον χρόνο προγραμματίζεται, όπως τουλάχιστον διαφαίνεται, και ο διαγωνισμός για τον πύργο μικτής χρήσης (γραφεία, κατοικίες και ξενοδοχείο) πάλι στην πλευρά της Βουλιαγμένης. Πρόκειται για επένδυση κοντά στα 200 εκατ. ευρώ που προωθείται από το σχήμα Brook Lane (70%) – Lamda Development (30%).
Η «ουρά»
Αξίζει επίσης να αναφέρουμε ότι μέσα στους προσεχείς 3 «γεμάτους» μήνες ενδέχεται να έχουν ωριμάσει περαιτέρω διαδικασίες και σε άλλες διαγωνιστικές διαδικασίες που «τρέχουν» και είναι σε σχετικά προχωρημένο στάδιο, όπως οδικά έργα, μονάδες απορριμμάτων, φράγματα (π.χ. Χαβρία ή έργα του «Ύδωρ 2.0»), κτηριακά (π.χ. η νέα «στέγη» της Γενική Γραμματείας Υποδομών, τα Περιφερειακά Κέντρα Πολιτικής Προστασίας, Φοιτητικές Εστίες, Δικαστικά Μέγαρα κ.α.) στις μεταφορές (π.χ. επέκταση Μετρό προς Ίλιον) και την ενέργεια, σε αποκρατικοποιήσεις (το ΤΑΙΠΕΔ προχωρά μπαράζ διαγωνισμών που «χτυπάνε» και κατασκευαστικά σχήματα ενώ και η μονάδα του PPF προωθεί πλήθος διεργασιών) και real estate κ.α.
Δηλαδή, ο «λογαριασμός» ενδέχεται σταδιακά να αυξηθεί κατά πολύ σε σχέση με τα περίπου 2,5-3 δις ευρώ που αφορούν σε υποδομές και διαδικασίες για τις οποίες ήδη υπάρχουν σχετικά ορόσημα και χρονοδιαγράμματα.
Ο κίνδυνος αναβολών και παρατάσεων
Βέβαια, υπάρχει κι ο αντίλογος. Συχνά παρατηρούνται καθυστερήσεις και αναβολές στα χρονοδιαγράμματα καθώς εμφανίζονται προβλήματα και εκκρεμότητες, «πέφτουν» μαζεμένοι διαγωνισμοί, προκύπτουν σοβαρά ζητήματα (κόστος υλικών και ενέργειας κ.α.), οι αρμόδιες υπηρεσίες αργούν, υπάρχουν αντιδράσεις (π.χ. με τις μονάδες αποβλήτων) με αποτέλεσμα οι διαδικασίες, άρα και οι ημερομηνίες, να μεταφέρονται. Εξάλλου, πολλά είναι τα παραδείγματα διαγωνισμών των οποίων βασικά στάδια πήραν παράταση με αποτέλεσμα να «τραβήξουν» σε μάκρος οι διαδικασίες. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι για παράδειγμα στον τομέα των ΣΔΙΤ τα τελευταία χρόνια «τρέχουν» περί τις 35 διαγωνιστικές διαδικασίες (διάφορα υπουργεία και φορείς) και ακόμα δεν έχει «πέσει υπογραφή» για κάποια σύμβαση παρά μόνο έχουν «βγει» σε 3-4 περιπτώσεις ανάδοχοι (π.χ. σε οδικά ΣΔΙΤ).
Ωστόσο, με τα μέχρι σήμερα δεδομένα οι όμιλοι έχουν βάλει στο «στόχαστρό» τους ένα ακόμα «πακέτο» διαγωνισμών – υποδομών που προφανώς συνεχώς ανανεώνεται αναλόγως διεργασιών και εξελίξεων, όπως εξάλλου είχαν πράξει με τα «πακέτα» των οδικών έργων (ΣΔΙΤ, δημόσιων), των σιδηροδρομικών projects (δημόσιοι διαγωνισμοί ή ανταγωνιστικός διάλογος), των μονάδων απορριμμάτων κ.α.
