Ροή
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί ισχυρά και βιώσιμα τόσο το 2022 όσο και το 2023, με την Ελλάδα «πρωταθλήτρια» στην Ευρώπη, για την επόμενη διετία, στις επενδύσεις και στις εξαγωγές, ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας κατά την ομιλία του στο συνέδριο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς «Το μέλλον της Βιώσιμης Χρηματοδότησης»
Ο υπουργός απαρίθμησε μια σειρά δράσεων και παρεμβάσεων της κυβέρνησης προς την κατεύθυνση της δημιουργίας ενός νέου μοντέλου βιώσιμης χρηματοδότησης και πράσινης ανάπτυξης. Μεταξύ, αυτών, η κυβέρνηση σχεδιάζει την έκδοση κρατικού πράσινου ομολόγου εντός του 2022, υπό την προϋπόθεση ύπαρξης των κατάλληλων οικονομικών συνθηκών.
Αναλυτικά, ο κ. Σταϊκούρας ανέφερε τα εξής:
«Θέλω να ευχαριστήσω την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς για την πρόσκληση που μου απηύθυνε να χαιρετίσω το Συνέδριο που διοργανώνει, με θέμα «Το μέλλον της Βιώσιμης Χρηματοδότησης».
Συνέδριο που αποτελεί συνέχεια των πρωτοβουλιών που έχει αναλάβει η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς στο πεδίο της προληπτικής εποπτείας, της προώθησης των σύγχρονων τάσεων των διεθνών κεφαλαιαγορών και της αποτελεσματικής ενσωμάτωσης των ευρωπαϊκών θεσμικών εξελίξεων στην Ελλάδα.
Κυρίες και Κύριοι,
Είναι γεγονός ότι για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης, όλες οι παραγωγικές δυνάμεις της κοινωνίας και της οικονομίας θα πρέπει να διαδραματίσουν ρόλο, συμπεριλαμβανομένου του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Ο αναπροσανατολισμός των ιδιωτικών κεφαλαίων σε πιο βιώσιμες επενδύσεις προϋποθέτει επανεξέταση του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα και θέσπιση ενός σύγχρονου πλαισίου βιώσιμης χρηματοδότησης.
Αυτό θα συμβάλει στην ισχυροποίηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και στην επίτευξη υψηλής και βιώσιμης ανάπτυξης, προσαρμοσμένης στις νέες απαιτήσεις που θέτει το περιβάλλον και το οικοσύστημα.
Προς αυτή την κατεύθυνση συμβάλλουν και οι πολιτικές που εφαρμόσαμε στο πεδίο της οικονομίας, παρά τις απρόσμενες, εξωγενείς, πολυεπίπεδες κρίσεις που βιώνουμε.
Κρίσεις που δεν στάθηκαν, όμως, εμπόδιο στην πρόοδο της Ελλάδας.
Διότι στο διάστημα αυτό, η χώρα μας δεν έπαψε να αναπτύσσεται, να αναβαθμίζεται και να ισχυροποιείται.
Η ελληνική οικονομία επέδειξε αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα και ισχυρή δυναμική, επιβεβαιώνοντας τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που την κατατάσσουν, βραχυπρόθεσμα και μεσομακροπρόθεσμα, στις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες της Ευρωζώνης. Με εντατική, μεθοδική, συλλογική δουλειά κατακτήσαμε σχεδόν όλους τους σημαντικούς στόχους που είχαμε θέσει στο μέτωπο της οικονομίας, κλείνοντας επώδυνα κεφάλαια του παρελθόντος και ανοίγοντας νέα, πιο ελπιδοφόρα σελίδα για το μέλλον.
Όπως αποτυπώνεται στην ιστορική απόφαση του Eurogroup στο Λουξεμβούργο για την έξοδο της Ελλάδας από το καθεστώς Ενισχυμένης Εποπτείας και την επιστροφή της – μετά από 12 χρόνια – στην ευρωπαϊκή κανονικότητα.
Η Ελλάδα δεν αποτελεί πλέον εξαίρεση στην Ευρωζώνη.
Όπως αντανακλάται και στις 12 αναβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας της ελληνικής οικονομίας τα 3 τελευταία χρόνια, που τη φέρνουν ένα, μόλις, «σκαλοπάτι» πριν από την επενδυτική βαθμίδα.
Πριν από την κατάκτηση, δηλαδή, και του τελευταίου μεγάλου στόχου αυτής της τετραετίας, ο οποίος έχει τεθεί για το 2023, και ο οποίος αναμένεται να επιτευχθεί.
Όπως, όμως, καταγράφεται και σε βασικούς δείκτες της οικονομίας.
Με τον βασικότερο εξ αυτών, το ΑΕΠ, να εξακολουθεί να αυξάνεται με υψηλούς ρυθμούς, ύψους 7% σε ετήσια βάση το 1ο τρίμηνο του 2022, σημαντικά υψηλότερα του μέσου ευρωπαϊκού όρου, αναρριχόμενος σε υψηλό δεκαετίας, σε όρους όγκου.
Ταυτόχρονα, η σύνθεση του ΑΕΠ βελτιώνεται, καθώς μεγάλο μέρος αυτής της αύξησης εδράζεται στη σημαντική ενίσχυση των επενδύσεων και των εξαγωγών.
Μάλιστα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί ισχυρά και βιώσιμα τόσο το 2022 όσο και το 2023, με την Ελλάδα «πρωταθλήτρια» στην Ευρώπη, για την επόμενη διετία, στις επενδύσεις και στις εξαγωγές.
Τα παραπάνω επιτεύγματα και οι θετικές προοπτικές που αυτά διαμόρφωσαν, είναι αποτέλεσμα της αναπτυξιακής στρατηγικής που έχουμε χαράξει ως χώρα, βασικός πυλώνας της οποίας αποτελεί η προώθηση της «αειφορίας και της βιώσιμης ανάπτυξης», τόσο στο επιχειρηματικό, όσο και στο χρηματοοικονομικό περιβάλλον.
Κυρίες και Κύριοι,
Στο πλαίσιο αυτό, το Υπουργείο Οικονομικών έχει προχωρήσει στον σχεδιασμό και την υιοθέτηση μιας σειράς δράσεων και παρεμβάσεων προς την κατεύθυνση της δημιουργίας ενός νέου μοντέλου βιώσιμης χρηματοδότησης και πράσινης ανάπτυξης.
1ον. Στο πεδίο της εγχώριας κεφαλαιαγοράς, μια σειρά στοχευμένων μεταρρυθμίσεων και δράσεων έχουν λάβει χώρα το τελευταίο χρονικό διάστημα, με απώτερο στόχο την αναβάθμιση, τον εκσυγχρονισμό και τη διαμόρφωση του ρυθμιστικού της πλαισίου, ώστε αυτή να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στις νέες συνθήκες και απαιτήσεις της αγοράς.
Α. Αναμορφώσαμε, ενισχύσαμε και εκσυγχρονίσαμε το πλαίσιο εταιρικής διακυβέρνησης των εισηγμένων εταιρειών, με τη νομοθέτηση ενός πλαισίου που, μεταξύ άλλων, στοχεύει στην ενίσχυσης της διαφάνειας και της βιώσιμης εταιρικής ανάπτυξης.
Β. Νομοθετήσαμε τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου λειτουργίας της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, καθώς και την οργανωτική της αναδιάρθρωση.
Ταυτόχρονα, έχει δρομολογηθεί έργο ψηφιακής μεταρρύθμισης της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, με χρονικό ορίζοντα το έτος 2025, και με χρηματοδότηση από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.
Έργο που θα συντελέσει ενεργά στην αποτελεσματική λειτουργία της Εποπτικής Αρχής.
Γ. Εκπονούμε στρατηγική για την ανάπτυξη της Ελληνικής Κεφαλαιαγοράς.
Λάβαμε τεχνική βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη διαμόρφωση «Στρατηγικής Ανάπτυξης της Ελληνικής Κεφαλαιαγοράς», με στόχο την προώθηση στοχευμένων ενεργειών και νομοθετικών πρωτοβουλιών για την ουσιαστική αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό της εγχώριας Κεφαλαιαγοράς.
Το έργο αυτό διαρθρώνεται σε τέσσερις άξονες:
- Αναβάθμιση της ελληνικής κεφαλαιαγοράς σε ανεπτυγμένη αγορά.
- Ενίσχυση της εποπτείας στην κεφαλαιαγορά.
- Βέλτιστοι τρόποι κινητροδότησης της ζήτησης και της προσφοράς προϊόντων στην ελληνική κεφαλαιαγορά.
- Ενίσχυση της χρήσης της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας (Fintech) και των χρηματοδοτικών εργαλείων βιώσιμης χρηματοδότησης.
Δ. Δρομολογούμε έργο τεχνικής βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την κατάρτιση «Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιώσιμη Χρηματοδότηση» μέσω του σχεδιασμού των κατάλληλων χρηματοδοτικών εργαλείων για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού προς την πράσινη μετάβαση.
Ε. Σχεδιάζουμε την έκδοση κρατικού πράσινου ομολόγου εντός του 2022, υπό την προϋπόθεση ύπαρξης των κατάλληλων οικονομικών συνθηκών.
ΣΤ. Συστήσαμε ομάδα εργασίας στο Υπουργείο Οικονομικών για τη βιώσιμη χρηματοδότηση και την πράσινη οικονομική μετάβαση.
Έργο της ομάδας εργασίας αποτελεί η διαμόρφωση στρατηγικών κατευθύνσεων και η κατάρτιση οδικού χάρτη για την αποτελεσματική ενσωμάτωση της διάστασης της αειφορίας στην οικονομική πολιτική και το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ομάδα Εργασίας θα προχωρήσει εντός των επόμενων μηνών στην κατάρτιση στρατηγικών κατευθύνσεων, με στόχο:
- Την ανάδειξη των ενδεδειγμένων βιώσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων και οικονομικών πολιτικών για την πράσινη μετάβαση της πραγματικής οικονομίας, με ιδιαίτερη αναφορά στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
- Την αποτελεσματική συμβολή της δημοσιονομικής πολιτικής και της εκδοτικής στρατηγικής του Ελληνικού Δημοσίου, προκειμένου να επιτευχθεί η περαιτέρω κινητοποίηση πόρων για την πράσινη μετάβαση, με ταυτόχρονη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής.
- Τη διασφάλιση ότι η πράσινη οικονομική μετάβαση της χώρας θα αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης και εξωστρέφειας, καθώς και εργαλείο ενίσχυσης της ανθεκτικότητας της ελληνικής οικονομίας.
2ον. Στον χρηματοπιστωτικό τομέα, έχει επιτευχθεί σημαντική βελτίωση στα θεμελιώδη μεγέθη του, ιδίως αναφορικά με τη διαχείριση του ενεργητικού και παθητικού των τραπεζών, έτσι ώστε οι τράπεζες να λειτουργήσουν ως ιμάντας της μετάδοσης ρευστότητας στην ελληνική οικονομία, που θα προέλθει και από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης για τη χρηματοδότηση βιώσιμων επενδύσεων.
Α. Στο ενεργητικό των πιστωτικών ιδρυμάτων, το ύψος των «κόκκινων» δανείων μειώθηκε σημαντικά.
Ειδικότερα, το σύνολο των μη-εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων ήταν 75 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2019, με τον δείκτη μη-εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων να διαμορφώνεται στο 43,6% του συνόλου των δανείων.
Τον Μάρτιο του 2022, τα «κόκκινα» δάνεια διαμορφώθηκαν στα 17,7 δισ. ευρώ, και ο δείκτης στο 12,1%.
Β. Στο παθητικό – τώρα – των πιστωτικών ιδρυμάτων, η ρευστότητα βελτιώθηκε αισθητά.
Ενδεικτικά, οι καταθέσεις επιχειρήσεων και νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά περίπου 42 δισ. ευρώ μεταξύ Ιουνίου 2019 και Απριλίου 2022, και διαμορφώθηκαν στα 178 δισ. ευρώ, που είναι η υψηλότερη καταγραφή από την έναρξη της κρίσης το 2010.
Μέσω της εξυγίανσης των ισολογισμών τους, τα τραπεζικά ιδρύματα αποκτούν ενεργό ρόλο στη διαχείριση των εισροών του Ταμείου Ανάκαμψης και της χρηματοδότησης βιώσιμων επενδυτικών σχεδίων.
Γ. Στο σκέλος της ενίσχυσης της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία μέσω των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι το εθνικό μας Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», σχεδιάστηκε και υλοποιείται σε αρμονία με την Ατζέντα 2030 του Ο.Η.Ε., στοχεύοντας στην ανάδειξη ενός νέου προτύπου για τη χώρα.
Πρότυπο που θα οδηγήσει στην επίτευξη ισχυρής ανάκαμψης και διατηρήσιμης οικονομικής ανάπτυξης, χωρίς αποκλεισμούς, μέσα από
μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που προωθούν την πράσινη οικονομία, την καινοτομία και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, την ενδυνάμωση της κοινωνικής αλληλεγγύης και δικαιοσύνης.
Προς αυτή την κατεύθυνση, οι επενδύσεις του «Ελλάδα 2.0» επικεντρώνονται στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, δεδομένου ότι το 37% των δαπανών τους αφορούν στο κλίμα και το 20% στην προώθηση της ψηφιακής μετάβασης των ιδιωτικών επιχειρήσεων.
Στα πλαίσια αυτά:
1ον. 12,7 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης κατευθύνονται προς τις επιχειρήσεις για χρηματοδότηση επιλέξιμων επιχειρηματικών σχεδίων και επενδύσεων, μέσω της μορφής τραπεζικού δανεισμού, σε τομείς συνδεδεμένους, μεταξύ άλλων, με την «πράσινη και αειφόρο» ανάπτυξη.
2ον. Άνω των 10 δισ. ευρώ είναι, μέχρι στιγμής, ο συνολικός προϋπολογισμός των έργων που έχουν ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, περιλαμβανομένων και των ιδιωτικών επενδύσεων που ανήκουν, μεταξύ άλλων, και στον πυλώνα της «πράσινης μετάβασης».
Κυρίες και Κύριοι,
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η Κυβέρνηση αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και υποστηρίζει δράσεις σε όλα τα πεδία της οικονομίας.
Βέβαια, οι προκλήσεις είναι τεράστιες και οι αβεβαιότητες μεγάλες.
Έχουμε, όμως, αποδείξει ότι στα δύσκολα μπορούμε!
Γι’ αυτό, με εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας και εφαλτήριο όλα όσα μέχρι στιγμής έχουμε πετύχει, συνεχίζουμε τον απαιτητικό, αλλά ταυτόχρονα και ανοδικό δρόμο που έχουμε χαράξει.
Είμαι ρεαλιστικά αισιόδοξος ότι μπορούμε να οδηγήσουμε την οικονομία μας σε ένα περιβάλλον υψηλής και βιώσιμης ανάπτυξης, μέσω της υλοποίησης επενδύσεων, μεταρρυθμίσεων και αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών, με στόχο να οικοδομηθεί μια οικονομία δυναμική, παραγωγική, εξωστρεφής, κοινωνικά δίκαιη, πράσινη, χωρίς αποκλεισμούς και ανισότητες».
Στον δικό του χαιρετισμό ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, κ. Άδωνις Γεωργιάδης, στάθηκε στον σημαντικό ρόλο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και τόνισε ότι οι μισθοί στον δημόσιο πρέπει να ακολουθούν τον ιδιωτικό τομέα και οι καλοί να αμείβονται, με το Δημόσιο να νέμεται τα οφέλη των ικανοτήτων τους. Υποστήριξε ότι Αρχές όπως η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς πρέπει να έχουν τον τρόπο να κινούνται με κατάλληλη ευελιξία στην πρόσληψη στελεχών. «Η κεφαλαιαγορά είναι ένας τομέας που πρέπει να φροντίσουμε και θα το κάνουμε ως κυβέρνηση» είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός, συμπληρώνοντας ότι θα χρειαστούν τολμηρές πρωτοβουλίες απ’ όλους.
Μονόδρομο χαρακτήρισε η Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, κα. Βασιλική Λαζαράκου, τη βιωσιμότητα και ειδικότερα την ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG, λέγοντας, ΜΕΤΑΞΥ ΑΛΛΩΝ, ότι όπως κάθε μετάβαση, έτσι και η πράσινη συνεπάγεται κόστη και έχει και κινδύνους ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ σημαντικό να τους γνωρίζουμε για να δούμε και πως θα τους αντιμετωπίσουμε. Στη συζήτηση που συντόνισε ο Χρήστος Γκόρτσος, καθηγητής Δημόσιου Οικονομικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, η κυρία Λαζαράκου αναφέρθηκε στις αλλαγές που θεσμοθετήθηκαν πρόσφατα στη νομοθεσία, λέγοντας ότι η Επιτροπή έχει προτείνει περαιτέρω αλλαγές προκειμένου να καταστεί εφικτό να επιβάλλει πρόστιμα όσον αφορά τις γνωστοποιήσεις, ως μέτρο ανάσχεσης του green washing. «Έχουμε αναλάβει πρωτοβουλίες για το green washing, περιμένουμε δε την ολοκλήρωση των νομοθετικών πρωτοβουλιών της Ε.Ε. για να διαμορφωθεί ένα κοινό πλαίσιο. Είναι σημαντικό να υπάρξει συντονισμός σε διεθνές επίπεδο, να υπάρχουν ενιαίοι κανόνες» προσέθεσε η Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.
Στο ίδιο πάνελ η κα. Verena Ross, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αρχής Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA) υποστήριξε πως η δέσμευση της Ε.Ε. για μια ατζέντα για τη βιωσιμότητα φαίνεται πιο επίκαιρη από πότε μετά την πανδημία και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. «Τα κονδύλια ESG ανθίζουν τα τελευταία χρόνια, και αποτελούν ευκαιρία για τους επενδυτές. Χρειαζόμαστε ιδιωτικές επενδύσεις, πρέπει να το υποστηρίξουμε όλες οι Ρυθμιστικές Αρχές. ESMA και Αρχές έχουν σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν για τη διαμόρφωση του κατάλληλου πλαισίου και την εφαρμογή του» ανέφερε η κυρία Ross. Συμπλήρωσε ότι πρέπει να υπάρξουν λεπτομερείς κανόνες για την αντιμετώπιση του φαινομένου του green washing και χρειάζεται συνεργασία για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού πλαισίου που θα λειτουργεί αποτελεσματικά.
Η Petra Hielkema, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (EIOPA) επισήμανε πως η συχνότητα των γεγονότων που σχετίζονται με το κλίμα έχει αυξηθεί σε παγκόσμια κλίμακα. Ιστορικά, ο ευρωπαϊκός ασφαλιστικός τομέας ήταν σε καλή θέση για να χειριστεί αξιώσεις που προέρχονται από μεγάλες ευρωπαϊκές φυσικές καταστροφές. «Για εμάς, τις ρυθμιστικές αρχές, είναι σημαντικό ο κλάδος να συνεχίσει να στηρίζει την κοινωνία και να προσφέρει οικονομική προστασία έναντι των συνεπειών τέτοιων γεγονότων. Δεσμευόμαστε να διασφαλίσουμε ότι οι μικροεπενδυτές μπορούν να επενδύουν και να αποταμιεύουν βιώσιμα, καθώς και να συμμετέχουν στη μετάβαση σε μια πιο πράσινη οικονομία» τόνισε χαρακτηριστικά.
Από την πλευρά του, ο Robert Ophèle, Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς της Γαλλίας (AMF) μίλησε για αίσθηση κατεπείγοντος όσον αφορά την υιοθέτηση των κριτηρίων ESG, εξηγώντας ότι η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη απαιτεί λύση τώρα και η χρηματοδότηση της βιώσιμης ανάπτυξης πρέπει να αποτελέσει μέρος της λύσης. Επισήμανε πως η Ευρώπη έχει φιλόδοξη ατζέντα, αλλά καθυστερεί στην λήψη αποφάσεων, γι’ αυτό κι έχει σημασία ο ρόλος των εθνικών αρχών. «Δεν μπορούμε να περιμένουμε δύο χρόνια για να αντιμετωπίσουμε το green washing. Πρέπει να το κάνουμε άμεσα» είπε με νόημα.
Ο Carlo Comporti, Commissioner της Ιταλικής επιτροπής κεφαλαιαγοράς (CONSOB) υπογράμμισε την ανάγκη να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στη χρηματοδότηση. «Θέλουμε να βοηθήσουμε τις επιχειρήσεις να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες. Πρέπει να διαμορφώσουμε το πλαίσιο χωρίς όμως παράλογες επιβαρύνσεις, στις οποίες δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν οι επιχειρήσεις» δήλωσε ο κ. Comporti, προσθέτοντας πως οι Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις δεν έχουν ενσωματώσει προτεραιότητες για τη βιωσιμότητα, εκτιμώντας ότι δεν έχουν κατανοήσει ακόμα την πράσινη ατζέντα.
Στην συνέχεια ακολούθησε συζήτηση υπό τον συντονισμό της κυρίας Λαζαράκου, με τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιάννη Στουρνάρα να αναφέρει μεταξύ άλλων ότι η κλιματική αλλαγή είναι μια πραγματικότητα και βιώνεται πλέον σε όλο τον κόσμο με ακραία καιρικά φαινόμενα, ενώ σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους που απειλούν τη ζωή στον πλανήτη. Οι κυβερνήσεις, μέσω φόρων και επιδοτήσεων, καθώς και με επενδυτικά κίνητρα, έχουν τον πρώτο ρόλο στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα και φυσικά οι κεντρικές τράπεζες, διαδραματίζουν συμπληρωματικό, αλλά εξίσου σημαντικό ρόλο. Αναγνωρίζοντας αυτό το ρόλο, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) έλαβε υπόψη στην αναθεώρηση της στρατηγικής της για τη νομισματική πολιτική το 2021 τους κινδύνους από την κλιματική αλλαγή για την οικονομία.
«Η Τράπεζα της Ελλάδος ήταν από τις πρώτες κεντρικές τράπεζες στον κόσμο που επεσήμανε τους κινδύνους αυτούς και επένδυσε στην σχετική έρευνα. Από το 2009, οι κίνδυνοι από την κλιματική αλλαγή βρίσκονται πολύ υψηλά στις προτεραιότητές της, ενώ τον Ιούνιο του 2021 δημιούργησε το Κέντρο Κλιματικής Αλλαγής και Βιωσιμότητας, το οποίο συντονίζει όλες τις σχετικές δραστηριότητες της τράπεζας. Συμμετέχει επίσης στο NGFS, το «Δίκτυο για το Πρασίνισμα του Χρηματοπιστωτικού Συστήματος» μαζί με άλλες 113 κεντρικές τράπεζες και 18 παρατηρητές. Σκοπός του Δικτύου αυτού είναι να βοηθήσει τις κεντρικές τράπεζες να ανταποκριθούν καλύτερα στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής» υπογράμμισε ο κ. Στουρνάρας.
Σημείωσε πως «οι ελληνικές τράπεζες έχουν αρχίσει να ενσωματώνουν τους κινδύνους από την κλιματική αλλαγή στα επιχειρηματικά τους μοντέλα και τις δραστηριότητές τους, ιδιαίτερα στα συστήματα διαχείρισης κινδύνων και έχουν κάνει σημαντικά βήματα στην ικανοποίηση των εποπτικών προσδοκιών στο σχετικό θέμα. Αναμένεται δε να προχωρήσουν, όταν αυτό καταστεί απαιτητό από τις εποπτικές αρχές, στην εκτίμηση των επιπτώσεων των κινδύνων από την κλιματική αλλαγή στην κεφαλαιακή τους επάρκεια, καθώς και στη δημοσιοποίηση των σχετικών κινδύνων». Κλείνοντας, ο Διοικητής της ΤτΕ τόνισε την σημασία της ολοκλήρωσης της τραπεζικής ένωσης καθώς και της ένωσης κεφαλαιαγορών στην ευρωπαϊκή ένωση, καθώς αυτό θα συμβάλλει και στην αποτελεσματικότερη διαχείριση της κλιματικής κρίσης.
Από την πλευρά του ο José Manuel Campa, Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (EBA), τόνισε πως η Αρχή κινείται για την αντιμετώπιση τεσσάρων προκλήσεων σχετικά με τον ρόλο των τραπεζών. Η πρώτη αφορά στη διακυβέρνηση και τη στρατηγική των τραπεζικών ιδρυμάτων για το ESG, η δεύτερη στα δεδομένα και τις γνωστοποιήσεις, η τρίτη σχετίζεται με την μέτρηση του κινδύνου, ενώ η τέταρτη πρόκληση αφορά στον ρυθμιστικό τομέα και τη δημιουργία του κατάλληλου πλαισίου. Όσον αφορά τις ανάγκες χρηματοδότησης για την πράσινη μετάβαση, τόνισε πως οι τράπεζες θα πρέπει να ενισχύσουν την αξιολόγηση των κινδύνων, να τους μετρήσουν σε περίπτωση που υπάρξει κλιματικό stress.
