Ροή
Σύμφωνα με τις πρόσφατες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ), ήτοι του φθινοπώρου 2021 (Νοέμβριος 2021), ο πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης στην Ελλάδα αναμένεται να διαμορφωθεί στο 7,1% το 2021, 5,2% το 2022 και 3,6% το 2023, με ισχυρή αύξηση των εξαγωγών και των επενδύσεων, όπως επισημαίνει στο οικονομικό της δελτίο «7 ημέρες οικονομία» η Eurobank.
Λαμβάνοντας υπόψιν τη βαθιά ύφεση το 2020 (9,0%) και την προβλεπόμενη ανάκαμψη για την τριετία 2021-2023 (16,6%), το ετήσιο πραγματικό ΑΕΠ στην Ελλάδα το 2023, εκτιμάται ότι θα είναι υψηλότερο κατά 6,1% σε σύγκριση με τα προ πανδημίας επίπεδα (€194,8 vs €183,6 δισεκ.), ωστόσο θα υπολείπεται κατά 18,7% σε σύγκριση με τα προ κρίσης χρέους επίπεδα (€194,8 vs €239,7 δισεκ.).
Επιπρόσθετα, ήδη από το 2019, το κατά κεφαλήν προϊόν της Ελλάδας βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ-27 (βλέπε Σχήμα 1). Συνεπώς, την επαύριον της πανδημίας, η επίτευξη σχετικά υψηλών ρυθμών μεγέθυνσης για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς την παρουσία μεγάλων μόνιμων ελλειμμάτων, θα πρέπει να αποτελεί κεντρικό στόχο της οικονομικής πολιτικής.
Σε ό,τι αφορά τη διετία 2021-2022 και την περίπτωση της Ελλάδας, δυο στοιχεία διαφοροποιούν τις φθινοπωρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από τις αντίστοιχες θερινές (Ιούλιος 2021).
Πρώτον, η κορύφωση της κυκλικής ανάκαμψης από την πανδημία του κορονοϊού COVID-19, αναμένεται να επιτευχθεί το 2021 και όχι το 2022 χαρακτηριστικό που καταγράφεται και στις εκτιμήσεις της εισηγητικής έκθεσης προϋπολογισμού 2022. Δεύτερον, η σωρευτική προβλεπόμενη μεγέθυνση για τη διετία 2021-2022, αναθεωρήθηκε επί τα βελτίω κατά 2,1 ποσοστιαίες μονάδες, με το πραγματικό ΑΕΠ το 2022 να εκτιμάται κατά 2,5% υψηλότερο σε σύγκριση με τα προ πανδημίας επίπεδα.
Η Eurobank σημειώνει, ότι στα μέσα του χειμώνα του τρέχοντος έτους, εν μέσω εφαρμογής του 2ου και παρατεταμένου γύρου των περιοριστικών μέτρων, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προέβλεπε ότι το πραγματικό ΑΕΠ στην Ελλάδα το 2022 θα ήταν μικρότερο κατά -2,2% σε σχέση με το 2019.
Η βελτίωση των εκτιμήσεων για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, στοιχείο που αποτυπώνεται στις εκθέσεις όλων των εγχώριων και διεθνών οργανισμών που δημοσιεύονται το τελευταίο χρονικό διάστημα, εδράζεται στους εξής παράγοντες:
Πρώτον, στην ανθεκτικότητα που επέδειξε η οικονομία στα περιοριστικά μέτρα που ακολούθησαν το πρώτο ισχυρό lockdown. Τα αποτελέσματα των εθνικών λογαριασμών του 4ου τριμήνου 2020 και του 1ου εξαμήνου 2021 ήταν πολύ καλύτερα του αναμενομένου. Ωστόσο, την ίδια περίοδο, το δημοσιονομικό έλλειμμα ήταν υψηλό.
Δεύτερον, στη θετική έκπληξη που διαγράφεται στον τομέα τουρισμού, με τα τουριστικά έσοδα στο 9μηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2021 να παρουσιάζουν ετήσια ενίσχυση κατά 5,1 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές και να ανέρχονται στο 54,4% των ταξιδιωτικών εισπράξεων της αντίστοιχης περιόδου το 2019.
Τρίτον, στις θετικές προσδοκίες, για τη μεσομακροπρόθεσμη πορεία της οικονομίας, που δημιουργεί το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ). Μετά την προβλεπόμενη κυκλική ανάκαμψη (το αρνητικό παραγωγικό κενό αναμένεται να έχει εξαλειφθεί τη διετία 2021-2022), το ΤAA και οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις δύνανται να στηρίξουν την αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας.
Εντούτοις, πτωτικοί κίνδυνοι υπάρχουν. Η ενεργειακή κρίση και η αναζωπύρωση της πανδημίας στην Ελλάδα και την αλλοδαπή αποτελούν εστίες αβεβαιότητες. Επιπρόσθετα, η άρση των μέτρων στήριξης, τόσο σε επίπεδο δημοσιονομικής όσο και σε επίπεδο νομισματικής πολιτικής, θα επιφέρουν ένα κόστος προσαρμογής. Μακροπρόθεσμα, ο βασικός πτωτικός κίνδυνος, υπαρκτός εδώ και αρκετά χρόνια, είναι το δημογραφικό.
