Αυτή την εβδομάδα, η Airbus πήρε ένα σκληρό μάθημα ότι ακόμη και το πιο διαδεδομένο αεροσκάφος στον κόσμο – το A320 – δεν είναι απρόσβλητο από σοκ τόσο διαφορετικά όσο οι ηλιακές εκλάμψεις και τα ελαττωματικά μέταλλα.
Λίγες ημέρες μετά την ανάκληση 6.000 αεροσκαφών της σειράς A320 λόγω ενός σφάλματος λογισμικού που συνδέεται με ηλιακή ακτινοβολία, ο ευρωπαϊκός κολοσσός αναγκάστηκε να μειώσει τους στόχους παράδοσης αεροσκαφών όταν εμφανίστηκαν ελαττώματα σε ορισμένα από τα πάνελ της ατράκτου.
Οι δύο αναποδιές – η μία με ρίζες στην αστροφυσική και η άλλη στη βασική μεταλλουργία – υπογραμμίζουν πόσο εύθραυστη μπορεί να είναι η επιτυχία για έναν κατασκευαστή αεροσκαφών που κυριαρχεί στο πιο πολυσύχναστο κομμάτι της αεροπορίας και βρίσκεται σε τροχιά να ξεπεράσει τη Boeing για έβδομη συνεχόμενη χρονιά.
«Καθώς αφήνουμε κάτι πίσω μας, εμφανίζεται κάτι άλλο», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Airbus, Γκιγιόμ Φορί στο Reuters, καθώς εξέταζε πόσα αεροσκάφη θα μπορούσαν να επηρεαστούν από τα προβλήματα με το πάχος των πάνελ.
Το «σφάλμα Ίκαρος»
Την περασμένη Παρασκευή, η Airbus εξέδωσε αιφνιδιαστικές οδηγίες προς τις αεροπορικές εταιρείες να επανέλθουν σε μια προηγούμενη έκδοση λογισμικού σε έναν υπολογιστή που ρυθμίζει τη γωνία της μύτης σε ορισμένα αεροσκάφη, λίγες εβδομάδες μετά το περιστατικό όπου ένα A320 της JetBlue πήρε ξαφνική κλίση προς τα κάτω, τραυματίζοντας περίπου δώδεκα επιβάτες.
Η εταιρεία απέδωσε το πρόβλημα σε μια ευπάθεια απέναντι στις ηλιακές εκλάμψεις, οι οποίες, θεωρητικά, θα μπορούσαν να έχουν προκαλέσει την απότομη καθοδική κίνηση του αεροσκάφους – μια επαφή με τον ήλιο που θυμίζει ελληνική μυθολογία, καθώς οι αεροπορικές εταιρείες έσπευσαν να αντιμετωπίσουν ένα ελάττωμα που πήρε το παρατσούκλι «το σφάλμα Ίκαρος».
Η επαναφορά του λογισμικού έγινε ταχύτερα από το αναμενόμενο, αλλά μέσα σε λίγες ημέρες η Airbus βρέθηκε αντιμέτωπη με ένα πιο πεζό πρόβλημα που απειλούσε να ανακόψει την κούρσα παραδόσεων στο τέλος του έτους: Την ανακάλυψη ελαττωματικών πάνελ ατράκτου.
Το πρόβλημα, το οποίο αποκαλύφθηκε πρώτο από το Reuters τη Δευτέρα, προκάλεσε απότομη πτώση στη μετοχή της εταιρείας, καθώς οι επενδυτές προβληματίζονταν για το πώς θα επηρέαζε τους ήδη εύθραυστους στόχους παραδόσεων για το έτος.
Μέσα σε 48 ώρες η Airbus είχε μειώσει τον στόχο της κατά 4% και την Παρασκευή επιβεβαίωσε ότι οι παραδόσεις είχαν ήδη επιβραδυνθεί τον Νοέμβριο.
Οι δύο άσχετες μεταξύ τους αναποδιές σημειώθηκαν εβδομάδες αφότου η σειρά A320, συμπεριλαμβανομένου του A321 που είναι το μοντέλο με τις περισσότερες πωλήσεις, ξεπέρασε το πρόσφατα «ταλαιπωρημένο» Boeing 737 MAX ως το επιβατικό αεροσκάφος με τις περισσότερες παραδόσεις στην ιστορία.
«Η Airbus είναι αυτή τη στιγμή μια μηχανή παραγωγής A321», δήλωσε ο αναλυτής της Agency Partners, Σας Τούσα. «Αυτή η ακραία συγκέντρωση σε ένα μόνο μοντέλο έχει τόσο πλεονεκτήματα όσο και ευπάθειες».
Η ευρύτερη οικογένεια A320, για μεσαίων αποστάσεων πτήσεις, αντιπροσωπεύει το μεγαλύτερο μέρος των πωλήσεων της Airbus και τη «μεγάλη πλειονότητα» των κερδών της, πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι υπήρχαν ασυνέπειες ανάμεσα στη μείωση των στόχων παράδοσης και τη διατήρηση των οικονομικών προβλέψεων. Οι μετοχές της Airbus κατέγραψαν πτώση περίπου 3% μέσα στην εβδομάδα, έχοντας βρεθεί έως και στο μείον 11% την περασμένη Δευτέρα.
Προκλήσεις από το λογισμικό και την εφοδιαστική αλυσίδα
Καθώς η εβδομάδα τελειώνει, η Airbus βρίσκεται υπό πίεση από τους επίσημους ερευνητές να παράσχει περισσότερα δεδομένα σχετικά με το λογισμικό που οδήγησε στην καθήλωση των αεροσκαφών της, καθώς και από την αντίδραση ορισμένων αεροπορικών εταιρειών που διστάζουν να παραλάβουν αεροσκάφη χωρίς νέες εγγυήσεις για τα επηρεασμένα τμήματα της ατράκτου, σύμφωνα με πηγές.
Αντιμετωπίζει επίσης επίμονα ερωτήματα σχετικά με τις εφοδιαστικές αλυσίδες.
Η Airbus έχει έρθει σε αντιπαράθεση με ορισμένους από τους προμηθευτές της σχετικά με τα σχέδια αύξησης της παραγωγής για να καλυφθεί η ισχυρή ζήτηση για αεροπορικά ταξίδια. Συνδικάτα και προμηθευτές λένε ότι προβλήματα ποιότητας, όπως το ζήτημα του πάνελ από έναν Ισπανό προμηθευτή, αναδεικνύουν ότι κάποιοι δυσκολεύονται.
Η Airbus δήλωσε ότι το βιομηχανικό ελάττωμα δεν αποτελεί ζήτημα ασφαλείας. Έχει επίσης δηλώσει προηγουμένως ότι οι εφοδιαστικές αλυσίδες βελτιώνονται συνολικά μετά την αναστάτωση που προκάλεσε η πανδημία COVID.
Ειδικότερα, το πρόβλημα στην άτρακτο υπογραμμίζει ανησυχίες για έναν από τους πιο αδύναμους κρίκους του κλάδου: τις εταιρείες που κατασκευάζουν εξαρτήματα τα οποία δεν αντικαθίστανται ποτέ, στερώντας τους τα κέρδη από τις πωλήσεις ανταλλακτικών που ήταν ιδιαίτερα προσοδοφόρες για άλλους.
Άτομα με γνώση του θέματος είπαν ότι η εβδομαδιαία κρίση της Airbus ξεκίνησε την περασμένη Πέμπτη, μέσα στο φορτισμένο κλίμα που ακολούθησε αμέσως μετά τη δίκη σε δεύτερο βαθμό της Airbus και της Air France για ανθρωποκτονία εξ αμελείας σε εταιρικό επίπεδο σχετικά με τη συντριβή ενός A330 το 2009 – κατηγορίες που και οι δύο αρνούνται κατηγορηματικά.
Οι μηχανικοί που διερευνούσαν το περιστατικό της JetBlue μόλις είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι μια ενημέρωση λογισμικού, σχεδιασμένη να καθιστά δυσκολότερη την απώλεια στήριξης (stall) των A320 ακόμη και όταν οι κανονικές δικλείδες ασφαλείας απενεργοποιούνται κατά λάθος – σε μια εξέλιξη που θυμίζει την απώλεια ελέγχου στην πτήση AF447 – ενδέχεται να αφαίρεσε ένα εφεδρικό επίπεδο προστασίας που χρησιμοποιείται για τη διόρθωση παρεμβολών από την ηλιακή ακτινοβολία.
Αλλά με τα κοσμικά σωματίδια να μην αφήνουν κανένα ίχνος, τα ευρήματα της Airbus σχετικά με το περιστατικό της JetBlue ήταν υποθετικά και δεν υπήρχαν αποδείξεις, είπαν πηγές, γεγονός που οδήγησε στην προληπτική απόφαση για ανάκληση.
«Αυτό το έχουμε συνηθίσει στο διάστημα, δεν είναι ασυνήθιστο», δήλωσε ο Φορί. «Ανακαλύψαμε ότι είχαμε μια ευπάθεια στο λογισμικό εκείνου του υπολογιστή, οπότε έπρεπε να το αντιμετωπίσουμε».
Οι ειδικοί είπαν ότι το περιστατικό αποτελεί υπενθύμιση της έκθεσης της αεροπορίας στην επίδραση της Γης από ακτίνες που προέρχονται από το βαθύ διάστημα ή τον ήλιο - ένα ζήτημα που είχε επισημανθεί σε μια πρωτοποριακή μελέτη της Boeing/IBM το 1995, αλλά γίνεται ολοένα και πιο σχετικό καθώς τα σύγχρονα αεροσκάφη χρησιμοποιούν περισσότερα ηλεκτρονικά τσιπ.
«Είναι ένας συναγερμός… η διεθνής κοινότητα πρέπει να λειτουργήσει ενωμένα ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα αυτό το φαινόμενο», δήλωσε ο ειδικός στην κοσμική ακτινοβολία Τζορτζ Ντάνος, πρόεδρος του Κυπριακού Οργανισμού Εξερεύνησης Διαστήματος.
