Μπροστά στην πρόκληση της καινοτομίας που αποτελεί κλειδί για τον μετασχηματισμό του παραγωγικού μοντέλου της οικονομίας, βρίσκεται η ελληνική επιχειρηματικότητα.
Σύμφωνα με όσα επισημαίνει, μιλώντας στο Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο Γιώργος Παπαδημητρίου, διευθύνων σύμβουλος της EY Ελλάδος, στη μεγάλη τους πλειονότητα, οι Έλληνες επιχειρηματίες αντιλαμβάνονται την πρόκληση και επενδύουν στην καινοτομία, ακόμη και σε ένα δύσκολο παγκόσμιο περιβάλλον οικονομικής επιβράδυνσης, γεωπολιτικών αναταραχών και αβεβαιότητας. Όπως προκύπτει από τα συμπεράσματα της έρευνας «EY Entrepreneurship Barometer Ελλάδα 2025», ποσοστό 59% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι μέσα στο έτος θα εστιάσουν, κυρίως, σε επενδύσεις που αφορούν την καινοτομία προϊόντος, ενώ το 54% σε επενδύσεις που αφορούν την οργανωτική καινοτομία.
Σε ό,τι αφορά, ειδικότερα, την τεχνητή νοημοσύνη, η εικόνα είναι μικτή. Από τη μία πλευρά, τρεις στους τέσσερις συμμετέχοντες στην έρευνα (76%) εκτιμούν ότι η υιοθέτηση της ΑΙ θα ενισχύσει σημαντικά τις επιχειρησιακές τους λειτουργίες και την παραγωγικότητά τους, παράλληλα με τη βελτίωση της ποιότητας, της ταχύτητας λήψης αποφάσεων και τη μείωση του κόστους. Συγχρόνως, όμως, τα ποσά που έχουν επενδύσει στην ΑΙ την τελευταία τριετία, δεν ανταποκρίνονται στο μέγεθος της πρόκλησης που έχουμε μπροστά μας. Η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες ευκαιρίες για την ελληνική οικονομία, και οι ρυθμοί με τους οποίους εξελίσσεται η τεχνολογία επιβάλλουν πολύ πιο άμεση ταχύτητα ανταπόκρισης.
Γιατί όμως θεωρούνται τόσο κρίσιμες οι επενδύσεις στην καινοτομία; Όπως εξηγεί ο κ. Παπαδημητρίου, η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας βασιζόταν επί δεκαετίες σε παραδοσιακούς κλάδους και στο χαμηλό κόστος. «Το μοντέλο αυτό, όμως, είχε ημερομηνία λήξης, και το διαπιστώσαμε με επώδυνο τρόπο. Ωστόσο, μας ''ανάγκασε'' να κάνουμε μια σημαντική παραδοχή: Αν δεν αλλάξουμε παραγωγικό υπόδειγμα, θα εγκλωβιστούμε σε έντονο ανταγωνισμό από χώρες με χαμηλότερο κόστος εργασίας, οδηγώντας σε μειωμένα περιθώρια κέρδους και καθήλωση των μισθών» τονίζει ο κ. Παπαδημητρίου και συμπληρώνει: «η καινοτομία είναι σαν το νερό σε μια άνυδρη γη: χωρίς αυτήν, η ανάπτυξη θα παραμείνει περιορισμένη και εύθραυστη. Μέσω της καινοτομίας, θα διαφοροποιήσουμε την παραγωγική μας βάση, τονώνοντας value added κλάδους, όπως η ψηφιακή τεχνολογία, οι βιοεπιστήμες, η πράσινη ενέργεια, και τα logistics, θα αυξήσουμε την ανταγωνιστικότητά μας και θα ενισχύσουμε την ανθεκτικότητα της οικονομίας σε μελλοντικές κρίσεις. Και, βέβαια, θα προσελκύσουμε ξένες επενδύσεις, που θα μπορέσουν να βοηθήσουν στην κάλυψη του επενδυτικού κενού που είδαμε να δημιουργείται, κυρίως, στα χρόνια της κρίσης. Όλα αυτά, όμως, προϋποθέτουν να δώσουμε πολύ μεγαλύτερη έμφαση στην ανάπτυξη των σύγχρονων δεξιοτήτων του ανθρώπινου κεφαλαίου, που αποτελεί το πολυτιμότερο κεφάλαιο της χώρας».
Στο επίκεντρο το ανθρώπινο δυναμικό
Την ίδια ώρα καταδεικνύεται μία άμεση συσχέτιση μεταξύ της καινοτομίας, της ανάπτυξης των σύγχρονων δεξιοτήτων του ανθρώπινου κεφαλαίου της χώρας και των ξένων επενδύσεων. Όπως αναφέρει ο κ. Παπαδημητρίου, στη φετινή έρευνα για τις άμεσες ξένες επενδύσεις, EY Attractiveness Survey Ελλάδα 2025, όταν ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες επενδυτές να αναφέρουν τις βασικές προτεραιότητες για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της χώρας, ως κρισιμότερη ανέδειξαν την υποστήριξη στρατηγικών κλάδων της οικονομίας, όπως clean tech, τεχνητή νοημοσύνη, άμυνα, τεχνολογία, κ.ά. Παράλληλα, όμως, ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην ανάγκη βελτίωσης του εκπαιδευτικού συστήματος και των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, σε συνδυασμό με τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε ανθρώπινο κεφάλαιο.
«Αυτά ζητούν, κυρίως, σήμερα οι μεγάλες επιχειρήσεις παγκοσμίως, όταν επιλέγουν τον προορισμό των επενδύσεών τους. Και πρέπει να πω ότι τα βήματα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, φαίνεται να αρχίζουν να αποδίδουν καρπούς. Δεν είναι τυχαίο ότι 26% των επενδύσεων που κατέγραψε η έρευνα για το 2024, κατευθύνθηκαν στον κλάδο του λογισμικού και των υπηρεσιών πληροφορικής - ένας κλάδος που θα μπορούσε να δημιουργήσει υψηλή προστιθέμενη αξία στο μέλλον» τονίζει ο ίδιος.
Σε αυτό το περιβάλλον, η EY Ελλάδος εγκαινίασε τον Σεπτέμβριο τα νέα της γραφεία στη Θεσσαλονίκη, μια πόλη που σύμφωνα με τον κ. Παπαδημητρίου «στηρίζει την καινοτομία και πρωταγωνιστεί στην αλλαγή του παραγωγικού υποδείγματος της οικονομίας μας». Όπως εξηγεί, από τις περίπου 150 ελληνικές εταιρείες-τεχνοβλαστούς, που λειτουργούν σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, το 35% έχουν έδρα στη Θεσσαλονίκη, έναντι 31% που βρίσκονται στην Αττική. Τα τελευταία χρόνια, η πόλη αποτελεί πόλο σημαντικών ξένων επενδύσεων με έμφαση στην τεχνολογία, οι οποίες έχουν δημιουργήσει πολλές νέες θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης. Παράλληλα, το Thess INTEC, το πρώτο Κέντρο Καινοτομίας 4ης γενιάς στην Ελλάδα, το οποίο έχουμε την τιμή να υποστηρίζουμε μέσω της EY-Parthenon, αναμένεται να προσελκύσει πρόσθετες επενδύσεις και να λειτουργήσει ως κόμβος καινοτομίας σε ευρύτερο επίπεδο. Κάτι αντίστοιχο γίνεται και σε άλλες πόλεις, όπως τα Γιάννενα. Είναι εξαιρετικά σημαντικό ότι αυτό συμβαίνει μακριά από το κέντρο, αποδεικνύοντας ότι η περιφέρεια μπορεί, πράγματι, να πρωταγωνιστήσει στην αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου και τον ισοσκελισμό του ισοζυγίου της ανάπτυξης.
Επίσης, πρόσφατα ανακοινώθηκε η έναρξη του διαγωνισμού EY «Επιχειρηματίας της Χρονιάς» Ελλάδος 2025. Σύμφωνα με τον κ. Παπαδημητρίου, η καινοτομία είναι, σίγουρα, ανάμεσα στα κριτήρια που θα αξιολογήσει η εννεαμελής ανεξάρτητη κριτική επιτροπή, μαζί με τη δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας και την οικονομική απόδοση, τον περιβαλλοντικό και κοινωνικό αντίκτυπο, τον στρατηγικό προσανατολισμό και τη διεθνή ανάπτυξη, το επιχειρηματικό πνεύμα, το μοντέλο διοίκησης, και την εταιρική κουλτούρα. Οι επιχειρηματίες που θέλει να αναδείξει και να τιμήσει η ΕΥ, είναι εκείνοι που, μέσα από το έργο τους, έχουν αποδείξει ότι κατανοούν τις προκλήσεις που έχει μπροστά της η χώρα, και διαθέτουν το όραμα, την τόλμη και την αφοσίωση να διαμορφώσουν το μέλλον μέσα από το έργο τους. «Στην ΕΥ πιστεύουμε ότι, στην επιχειρηματικότητα, όπως και σε όλους τους τομείς, χρειαζόμαστε πρότυπα αριστείας ικανά να μας εμπνεύσουν, ιδιαίτερα όταν είμαστε αντιμέτωποι με ένα περιβάλλον μεγάλων προκλήσεων όπως το σημερινό. Αυτή είναι και προσωπική μου πεποίθηση και, μέσα από το βήμα που μου δίνει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, θα ήθελα να προσκαλέσω επιχειρηματίες από όλη την Ελλάδα, να δηλώσουν συμμετοχή και να αναδείξουν τη δική τους μοναδική ιστορία δημιουργικότητας και επιχειρηματικού οράματος» υπογραμμίζει ο κ. Παπαδημητρίου.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
