Πολλά, σημαντικά και μεγάλα σε προϋπολογισμό οδικά projects είναι σε εξέλιξη ή προ της έναρξης εργασιών σε όλη την Ελλάδα, από την Κρήτη και την Πελοπόννησο (π.χ. Πάτρα – Πύργος, ΣΔΙΤ Καλαμάτα – Μεθώνη), έως την Ήπειρο (Ιωάννινα – Κακκαβιά), την Κεντρική (π.χ. Ε 65, Μπράλος - Άμφισσα) ή την Βόρεια Ελλάδα – Θεσσαλονίκη (π.χ. FlyOver). Πρόκειται για νέους οδικούς άξονες, ή αναβάθμιση υφιστάμενων, που θα συμπληρώσουν και βελτιώσουν με «φρέσκα» σχεδόν 400 χλμ. συνολικά το δίκτυο της χώρας, προς όφελος των μεταφορών, της οδικής ασφάλειας και βέβαια, της ευρύτερης αλλά και τοπικής οικονομίας και κοινωνίας.
Η υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης του ΒΟΑΚ (τμήμα Χανιά – Ηράκλειο μήκους 157 χλμ., συν την ενεργοποίηση της προαίρεσης του «κομματιού» Κίσσαμος – Χανιά) ανάμεσα στο Δημόσιο και τον ανάδοχο όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, που πραγματοποιήθηκε το πρωί της Παρασκευής στην Κρήτη παρουσία του πρωθυπουργού, επί της ουσίας προσθέτει στο «παζλ» των έργων αυτών αυτού του δικτύου το μεγαλύτερο οδικό έργο που θα υλοποιηθεί προσεχώς στην Ελλάδα. Πλέον, αναμένονται οι επόμενες κινήσεις (με μελέτες, απαλλοτριώσεις κ.α.) ώστε να ξεκινήσουν και σε αυτό το τμήμα του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης οι πρώτες εργασίες.
Η mega παραχώρηση
Το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο αφορά σε οδικό άξονα μήκους περίπου 157 χλμ., ο οποίος καταλήγει ανατολικά στον Ανισόπεδο Κόμβο Χερσονήσου. Επιπλέον, στο έργο Παραχώρησης προβλέπεται και η κατασκευή του τμήματος Κίσσαμος – Χανιά με δικαίωμα προαίρεσης και νέου κόμβου στην παράκαμψη Χανίων, που συνδέει τον Β.Ο.Α.Κ. με το αεροδρόμιο Χανίων. «Ο Β.Ο.Α.Κ. ήδη υλοποιείται. Έχουμε ήδη δύο ενεργά μέτωπα από τον Άγιο Νικόλαο μέχρι τη Νεάπολη, είναι το τμήμα του δημοσίου έργου, στο οποίο, χθες, η ηγεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών έκανε μία ακόμα αυτοψία, αλλά και το τμήμα ΣΔΙΤ από τη Νεάπολη μέχρι τη Χερσόνησο.
Αυτά τα έργα είναι εργοτάξια, τα οποία Κρητικοί και οι επισκέπτες του νησιού ήδη τα βλέπουν. Σήμερα, όμως, το κεντρικό κομμάτι, τα 157 χλμ. της παραχώρησης θα προστεθούν σε αυτό το πολύ μεγάλο δίκτυο. Σε όλο το μήκος του, έχουμε 43 τουλάχιστον κόμβους, 23 σήραγγες, 89 γέφυρες. Το κομμάτι της προαίρεσης από τα Χανιά και δυτικά μέχρι την Κίσσαμο θα προχωρήσει. Όπως και το κομμάτι ανατολικά, όπου έχουμε ήδη ώριμες μελέτες, μέχρι την Παχιά Άμμο και μπορώ να σας πω ότι με εντολή του Πρωθυπουργού θα χρηματοδοτήσουμε τις μελέτες μέχρι τη Σητεία. Αυτό, μάλιστα, θα γίνει αμέσως, το επόμενο χρονικό διάστημα», ανέφερε ο υπουργός Υποδομών και μεταφορών, Χρ. Δήμας.
Τα τμήματα του ΒΟΑΚ
Η περίοδος της παραχώρησης είναι 35 έτη, εκ των οποίων έως πέντε έτη (60 μήνες) είναι η περίοδος μελετών – κατασκευών. Το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο του ΒΟΑΚ μαζί με το Κίσσαμος – Χανιά (30 χλμ.) είναι συνολικού μήκους περίπου 187 χλμ. (με δύο Λωρίδες Εκτάκτου Ανάγκης και πλήθος ανισόπεδων κόμβων και σηράγγων). Το έργο χρηματοδοτείται με 200 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και 592 εκατ. ευρώ από το ΕΠΑ (Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης) προκειμένου να ενταχθεί στο ΕΣΠΑ 2021 – 2027. Το υπόλοιπο ποσό, σχεδόν, 1 δισ. ευρώ, είναι ίδια κεφάλαια και δάνεια.
Όσον αφορά στο τμήμα Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος στην Περιφερειακή Ενότητα Λασιθίου, πρόκειται για δημόσιο έργο (ανάδοχος AKTOR) το οποίο έχει ενταχθεί εξ ολοκλήρου στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με αντικείμενο τη βελτίωση – διαπλάτυνση του υφιστάμενου τμήματος με δυο λωρίδες κυκλοφορίας και ΛΕΑ ανά κατεύθυνση, διαχωρισμένου οδοστρώματος κυκλοφορίας, συνολικού πλάτους 22,25 μ. και μήκους περίπου 14,5 χλμ.
Το Τμήμα Χερσόνησος – Νεάπολη στις Περιφερειακές Ενότητες Ηρακλείου και Λασιθίου, πρόκειται για έργο ΣΔΙΤ (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, AKTOR – ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις) με συγχρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Αντικείμενο του έργου είναι η μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία και συντήρηση του οδικού τμήματος, συνολικού μήκους 22,5 χλμ. και ειδικότερα στα τμήματα Χερσόνησος – Μάλια και Μάλια – Νεάπολη, στο συνοδό παράπλευρο και κάθετο οδικό δίκτυο εξυπηρέτησης, μήκους περίπου 9,65 χλμ..
Τα υπόλοιπα οδικά «μέτωπα»
Ωστόσο, υπάρχουν και άλλα σημαντικά έργα όπου ήδη έχουμε εξελίξεις, σε κάποια μέτωπα πιο προχωρημένες, σε άλλα σε αρχικό στάδιο. Ως γνωστόν, μέσα στο 2025 αναμένεται και ολοκλήρωση εμβληματικών αυτοκινητόδρομών όπως του Πάτρα – Πύργος των σχεδόν 74 χλμ.. Αρχικά, στο μεγαλύτερο μέρος του, αναμένεται να παραδοθεί στο τέλος Ιουλίου και συνολικά στο τέλος 2025, με κατασκευαστές τους ΤΕΡΝΑ, ΑΒΑΞ, AKTOR.
Στο 72,77% έχει φτάσει η γενική κατασκευαστική πρόοδος του βόρειου τμήματος του Αυτοκινητοδρόμου Κεντρικής Ελλάδας Ε65 (στοιχεία Μαρτίου 2025). Ο αυτοκινητόδρομος Ε65, που κατασκευάζεται από την ΤΕΡΝΑ, έχει μήκος 182,1 χλμ. και είναι ένα από τα σημαντικότερα εθνικά έργα, συνολικού προϋπολογισμού 1,4 δισ. ευρώ περίπου. Διαθέτει την αναγκαία χωρητικότητα, ενός σύγχρονου αυτοκινητόδρομου δύο (2) λωρίδων κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση συν Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης και κατασκευάζεται εξ ολοκλήρου σε νέα χάραξη συνδέοντας την Ανατολική με την Δυτική Ελλάδα. Υπό κατασκευή από την ΤΕΡΝΑ, βρίσκονται τα τελευταία 46 χλμ. του αυτοκινητοδρόμου, στο Βόρειο Τμήμα, που ξεκινούν από τον Α/Κ Καλαμπάκας και θα φτάνουν έως και την Εγνατία Οδό δυτικά των Γρεβενών.
Για το ΣΔΙΤ FlyOver, το σχήμα των ΑΒΑΞ και ΜΕΤΚΑ έχει ανοίξει όλα τα μέτωπα και ο ρυθμός υλοποίησης κρίνεται ικανοποιητικός (με ορίζοντα ολοκλήρωσης μέσα στο 2027), στο Μπράλος – Άμφισσα η ΑΒΑΞ δουλεύει στις 2 σήραγγες (μετά την αλλαγή αντικειμένου) και εκκινούν χωματουργικές εργασίες, ενώ για το έργο Ιωάννινα – Κακκαβιά (επίσης ανάδοχος η ΑΒΑΞ) γίνονται τοπογραφικές εργασίες, εκκινούν μελέτες και αναμένονται οι απαλλοτριώσεις για να ξεκινήσουν χωματουργικές εργασίες τον Ιούνιο.
Μέσα στο έτος εκτιμάται ότι θα εκκινήσουν πιο σημαντικές εργασίες και στο έργο της Παράκαμψης Χαλκίδας και Παράκαμψη Ψαχνών (ΜΕΤΚΑ, δημόσιο έργο με κόστος 210 εκατ. ευρώ, πρόκειται για το μεγαλύτερο έργο υποδομής της Εύβοιας), αν και έχουν ήδη παρατηρηθεί σημαντικές καθυστερήσεις. Κανονικά, θα πρέπει να ανέβουν οι ρυθμοί σε ένα ακόμα έργο στην Πελοπόννησο, που αφορά στην κατασκευή του οδικού άξονα Καλαμάτα – Μεθώνη (μήκος 49 χλμ.), μέσω ΣΔΙΤ (AKTOR, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις).
Αξίζει να αναφέρουμε ότι προσεχώς θα «μπουν μπουλντόζες» και σε πλήθος μετώπων στη Θεσσαλία ή τη Στερεά Ελλάδα, σε πάνω από 1.000 σημεία, για την αποκατάσταση των ζημιών στο οδικό δίκτυο από τις κακοκαιρίες «Daniel» και «Elias», ύψους 900 εκατ. ευρώ (ανάδοχοι σε αυτά οι ΤΕΡΝΑ, AKTOR, ΑΒΑΞ).
Τέλος, θεωρητικά αναμένονται εξελίξεις, αλλά σε διαγωνιστικό στάδιο, για 3-4 ακόμα σημαντικά οδικά έργα, όπως τα δύο ΣΔΙΤ, ύψους 700 εκατ. ευρώ, Θεσσαλονίκη – Έδεσσα και Δράμα – Αμφίπολη, η μελέτη - κατασκευή του «Οδικού Άξονα Λαμία - Καρπενήσι, τμήμα Σύνδεση πέρατος παράκαμψης Μακρακώμης με ανατολικό μέτωπο Σήραγγας Τυμφρηστού» (ύψους 200 εκατ. ευρώ), ο τριπλός κόμβος Σκαραμαγκά (περίπου 70 εκατ.).
Ο λόγος γίνεται, γενικά, για έργα μεγαλύτερου προϋπολογισμού ή μεγέθους, καθώς, προφανώς υλοποιούνται ή σχεδιάζονται και άλλες παρεμβάσεις σε ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα.
