Το fast food μπορεί να κάνει τους διαιτολόγους να βγαίνουν από τα ρούχα τους, ωστόσο θεωρείται εδώ και δεκαετίες από τα εκατομμύρια πολυάσχολων εργαζόμενων μέχρι τις αμέτρητες γενιές εφήβων ως μία φθηνή και βολική επιλογή για να απολαύσει κανείς ένα, όχι ιδιαίτερα «αθώο» φαγητό, αλλά σίγουρα ένα απολαυστικό.
Ωστόσο από το 1948 όταν οι αδερφοί McDonald ξεκίνησαν για πρώτη φορά το όραμά τους να προσφέρουν μπιφτέκια έναντι 15 σεντς, έχουν περάσει δεκαετίες και πλέον ο αυξανόμενος πληθωρισμός έχει κλονίσει για τα καλά τη θέση που κατέχει το φθηνό βοδινό κρέας στις διατροφικές επιλογές των καταναλωτών, καθώς τείνει να θεωρείται πλέον «πολυτέλεια».
Οι Αμερικανοί, αυτοί που μέχρι πρότεινος θεωρούσαν την απόλαυση ενός burger μέσα σε ένα fast food ως δεύτερη φύση τους, πρακτικά ένα εκ γενετής δικαίωμα μαζί με την ψήφο και τον χορό της αποφοίτησης, βλέπουν αυτό το δικαίωμα να απομακρύνεται σιγά σιγά.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Δείτε εάν κερδίσατε 50.000 ευρώ - «Κλήρωσε» η φορολοταρία Αυγούστου
Το δεύτερο τρίμηνο του 2024, η μέση τιμή ενός burger σε εστιατόριο γρήγορου φαγητού ήταν 8,41 δολάρια, αυξημένη κατά 16% σε σχέση με πριν από πέντε χρόνια, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ignite Menu της συμβούλου τροφίμων Technomic. Ακόμη και στα McDonald's, η μέση τιμή ενός Big Mac (χωρίς πατάτες, χωρίς ποτό, μόνο το σάντουιτς) τον Ιούνιο ήταν 5,29 δολάρια, μία αύξηση 21% από το 2019. Τα burger έχουν γίνει πλέον αρκετά ακριβά που οι καταναλωτές χαμηλού εισοδήματος να έχουν περιορίσει τις επισκέψεις τους στα fast food, γεγονός που οδήγησε την πρώτη πτώση πωλήσεων της αλυσίδας McDonald's εδώ και τέσσερα χρόνια, σύμφωνα με τα αποτελέσματα του τελευταίου τριμήνου.
Το πρόβλημα είναι στο κρέας
Η αλυσίδα προσπάθησε να ανταποκριθεί στην πρόκληση με προσφορές, κάτι που άλλοι ανταγωνιστές που είδαν επίσης τις πωλήσεις τους να υποχωρούν. Ωστόσο το πρόβλημα είναι πιο βαθύ και δεν σχετίζεται με το γρήγορο φαγητό, αλλά με το βόειο κρέας, όπως επισημαίνει το Bloomberg. Η μέση τιμή λιανικής ανά λίβρα για κιμά βοείου κρέατος στις πόλεις των ΗΠΑ τον Αύγουστο ήταν 5,58 δολάρια ανά λίβρα, ένα υψηλό ρεκόρ που αντανακλά τους ιστορικά χαμηλούς αριθμούς των κοπαδιών βοοειδών στις ΗΠΑ, τα οποία έφτασαν σε χαμηλό 73 ετών τον Ιανουάριο.
Όταν γίνεται όλο και πιο δύσκολο να βρεθούν βοσκοτόπια για τα κοπάδια, οι κτηνοτρόφοι στέλνουν τα ζώα για σφαγή χωρίς να τα αντικαθιστούν, συρρικνώνοντας τα κοπάδια και αυξάνοντας τις τιμές. Οι φετινές βροχοπτώσεις ήταν καλύτερες, αλλά ορισμένα μέρη της χώρας δεν είναι ακόμα έξω από το δάσος. Παρόλο που το κόστος των ζωοτροφών για τα βοοειδή έχει μειωθεί, τα υψηλότερα επιτόκια και τα λειτουργικά έξοδα σημαίνουν ότι εξακολουθεί να είναι πολύ ακριβό για τους περισσότερους κτηνοτρόφους να επιστρέψουν στην εκτροφή των κοπαδιών τους ή στην «επαναδημιουργία» τους. Έτσι, ο αριθμός των βοοειδών συνεχίζει να μειώνεται και η τιμή του βοείου κρέατος θα συνεχίσει να αυξάνεται.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πόσο πλούσια είναι η οικογένεια Βαρδινογιάννη
Το μέγεθος του κοπαδιού βοοειδών -και οι τιμές του βοείου κρέατος- είναι μία κυκλική υπόθεση, που εξαρτάται τόσο από τις συνθήκες της αγοράς όσο και από τις καιρικές συνθήκες. Πρώτον, οι τιμές πρέπει φτάσουν να είναι αρκετά υψηλές ώστε ένας παραγωγός να αποφασίσει να αυξήσει το κοπάδι του. Έπειτα, παίζει ρόλο και η βιολογία της αγελάδας, που είναι ένας οδυνηρά μακρύς κύκλος: Ο παραγωγός πρέπει να κρατήσει μερικές δαμάλες (ή αγελάδες αναπαραγωγής) αντί να τις στείλει για σφαγή. Όταν μείνουν έγκυες, δεν γεννούν για άλλους εννέα μήνες. Τα μοσχάρια χρειάζονται τουλάχιστον μερικούς μήνες με τις μητέρες τους και στη συνέχεια τρέφονται στο αγρόκτημα. Τέλος, πωλούνται σε φάρμες όπου προορίζονται μετέπειτα για σφαγή, όπου παραμένουν έως και 300 ημέρες, ανάλογα με το πόσο γρήγορα παίρνουν βάρος. Μέχρι τη στιγμή που η αγελάδα σφάζεται, είναι 30 έως 42 μηνών. (Τα κοτόπουλα, αντίθετα, σφάζονται πριν φτάσουν τους 2 μήνες.) Λόγω αυτής της μακράς διαδικασίας, χρειάζονται περίπου πέντε χρόνια για να περάσει ο κύκλος από το χαμηλό στο υψηλό του σημείο.
Παρά τις υψηλές τιμές ρεκόρ, κανείς δεν είναι σίγουρος ότι η «επαναδημιουργία» των κοπαδιών θα έρθει. Τα σήματα από τους μεγάλους συσκευαστές κρέατος, που αγοράζουν τις αγελάδες στο στάδιο όπου τρέφονται για να οδηγηθούν μετά για σφαγή, είναι ανάμεικτα: Ο γίγαντας κρέατος Tyson Foods ανέφερε τον Αύγουστο στην ανακοίνωση των οικονομικών μεγεθών του ότι «τα δεδομένα δεν μπορούν να υποστηρίξουν» ένα κοπάδι που έχει δημιουργηθεί από την αρχή, παρά μόνο μετά από περίπου δύο εβδομάδες, Ο ανταγωνιστής της, η JBS SA ανέφερε ότι βλέπει κάποια θετικά σημάδια, με τον αριθμό των νεαρών, θηλυκών αγελάδων που στέλνονται για σφαγή να μειώνεται περίπου κατά 15%, που σημαίνει ότι περισσότερες περιορίζονται για να αναπαραχθούν. Ακόμα κι έτσι, η πρόβλεψη της JBS για την ανάκαμψη των μεγάλων κοπαδιών από νέες αγελάδες που προορίζονται για σφαγή, δεν είναι μέχρι το 2026. Όλα αυτά μεταφράζονται στην άνοδο υψηλότερα των τιμών βοείου κρέατος πριν αρχίσουν να πέφτουν, επισημαίνει ο Derrell Peel, καθηγητής γεωργικής οικονομίας στο Πανεπιστήμιο της Οκλαχόμα.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πόση είναι η περιουσία του Ιβάν Σαββίδη
Κλιματική αλλαγή και ηλικιωμένοι αγρότες
Αλλά όταν έρθει αυτή η ανακούφιση, δεν θα σημαίνει άμεση επιστροφή στις χαμηλές τιμές του βοείου κρέατος. Το βόειο κρέας συχνά θεωρείται αιτία της κλιματικής αλλαγής, αλλά είναι και θύμα της. Η κλιματική αλλαγή κάνει τις ξηρασίες πιο συχνές και σοβαρές, γεγονός που οδηγεί τους παραγωγούς να διατηρούν τα κοπάδια μικρότερα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, συνεχίζοντας το μοτίβο δεκαετιών των κορυφών των κοπαδιών να μειώνονται με κάθε κύκλο. Οι ξηρασίες των τελευταίων 15 ετών θα θεωρούνταν «από τις χειρότερες των τελευταίων 100 ετών», λέει ο Lance Zimmerman, ανώτερος αναλυτής ζωικής πρωτεΐνης στη Rabobank.
Η μέση ηλικία των αγροτών και των κτηνοτρόφων στις ΗΠΑ είναι 58. Οι ηλικιωμένοι παραγωγοί βοείου κρέατος εξετάζουν τα υψηλά επιτόκια, το υψηλότερο κόστος για την καλλιέργεια των κοπαδιών τους και τις ξηρασίες και εξισορροπούν αυτούς τους παράγοντες με τις υψηλές τιμές που μπορούν να λάβουν για την εκκαθάριση των κοπαδιών τους τώρα. Είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί τόσοι πολλοί κοιτάζουν τη σύνταξη.
Εν τω μεταξύ, αυξάνονται και άλλα κόστη, όπως η εργασία. Αλλά οι καταναλωτές μπορούν να περιμένουν από τα εστιατόρια φαστ φουντ να συνεχίσουν να έρχονται οι προσφορές και να κάνουν ό,τι μπορούν για να αυξήσουν την κίνηση των καταναλωτών, λέει ο Rob Dongoski, παγκόσμιος επικεφαλής για τα τρόφιμα και τις αγροτικές επιχειρήσεις στη συμβουλευτική εταιρεία Kearney. Για να βοηθήσουν στη διατήρηση των τιμών σε χαμηλά επίπεδα, είναι επίσης πιθανό να αφαιρέσουν περισσότερα κόστη από τις δικές τους δραστηριότητες όπου μπορούν, όπως η κατάργηση των επιλογών για φαγητό από συγκεκριμένες τοποθεσίες.
«Οι μέρες του μενού με τα cheeseburger του ενός δολαρίου είναι πιθανώς μετρημένες εκτός από μερικές εξαιρέσεις των μεγάλων προσφορών», τονίζει ο Zimmerman, προσθέτοντας ότι δεν αναμένει ότι οι τιμές θα αρχίσουν πραγματικά να πέφτουν μέχρι το 2030. Και ακόμη και τότε, λέει, οι τιμές δεν θα πάνε τόσο χαμηλά όσο ήταν κάποτε. Με άλλα λόγια, ετοιμαστείτε για περισσότερα σάντουιτς κοτόπουλου.
