Ροή
Για το τέλος του έτους φαίνεται να έχει μεταφερθεί η εκκίνηση της δεύτερης φάσης του διαγωνισμού που προωθεί η Ελληνικό Μετρό (πρώην Αττικό Μετρό) για την «Επέκταση της Γραμμής 2 προς Ίλιον), ύψους 550 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ, με αρχαιολογίες, απρόβλεπτα κ.α.). Αυτό προκύπτει από εκτιμήσεις στελεχών του χώρου, καθώς οι αρχικές προβλέψεις για προώθηση διεργασιών τον Σεπτέμβριο μάλλον παραπέμπονται για τους τελευταίους μήνες του 2023, είτε για λόγους ωρίμανσης των διαδικασιών και των προετοιμασιών (απαραίτητες μελέτες κ.α.), είτε γιατί γενικά «τρέχουν» πολλοί διαγωνισμοί παράλληλα που απαιτούν «διασπορά δυνάμεων και κεφαλαίων». Σε κάθε περίπτωση, μάλλον προς τα τέλη του 2023 θα έχουμε νεότερα για την ολοκλήρωση της προεπιλογής και την εκκίνηση των διαδικασιών για την κατάθεση τεχνικών και ακολούθως, εντός του 2024, οικονομικών προσφορών. Κατά συνέπεια, θα χρειαστεί επιπλέον χρόνος τόσο για να οριστεί ανάδοχος, όσο, κυρίως αυτό, για να ξεκινήσουν οι εργασίες.
Οι 4 διεκδικητές
Υπενθυμίζεται ότι στην αρχική φάση της εκδήλωσης ενδιαφέροντος είχαν δώσει το παρών ονόματα – σχήματα όπως οι ΤΕΡΝΑ (όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ), ΑΒΑΞ (με Alstom), Intrakat, ΑΚΤΩΡ (όμιλος ΕΛΛΑΚΤΩΡ) - Μυτιληναίος. Συνολικά, στο αντικείμενο της σύμβασης περιλαμβάνεται η μελέτη και η κατασκευή τριών (3) επιμέρους αντικειμένων: α) η Επέκταση της Γραμμής 2 προς Ίλιον συμπεριλαμβανομένου ενός Σταθμού Μετεπιβίβασης, β) η επέκταση του Αμαξοστασίου του Ελαιώνα και γ) η αναβάθμιση και η αντικατάσταση Υφιστάμενων Η/Μ Συστημάτων Γραμμών 2 & 3 του Μετρό της Αθήνας. Η συνολική προθεσμία εκτέλεσης του έργου έχει οριστεί για 57 μήνες από την υπογραφή της σχετικής σύμβασης. Η ακριβής προθεσμία όσο και οι τμηματικές παραδόσεις θα οριστούν στο β’ στάδιο της διαδικασίας (στα σχετικά τεύχη). Στο ίδιο στάδιο θα καθοριστεί και το σχετικό αντίτιμο.
Ποιο είναι το έργο «Επέκταση της Γραμμής 2 προς Ίλιον»
Στο έργο της Επέκτασης της Γραμμής 2 προς Ίλιον περιλαμβάνεται η εκπόνηση της Οριστικής Μελέτης (ΟΜ), της Μελέτης Εφαρμογής (ΜΕ), η κατασκευή των έργων Πολιτικού Μηχανικού, η προμήθεια, η εγκατάσταση, οι δοκιμές και η θέση σε λειτουργία του ηλεκτρομηχανολογικού και σιδηροδρομικού εξοπλισμού, η συντήρηση του Έργου, η εκπαίδευση του προσωπικού και η προμήθεια των κύριων ανταλλακτικών για τα συστήματα που θα εγκατασταθούν.
Η επέκταση έχει μήκος περίπου 4 χλμ. και περιλαμβάνει τρεις νέους Σταθμούς και τα αντίστοιχα Φρέατα Αερισμού αυτών. Στο αντικείμενο περιλαμβάνεται επίσης και η κατασκευή ενός Σταθμού Μετεπιβίβασης, ο οποίος διαθέτει τρία (3) υπόγεια επίπεδα με πρόσβαση μέσω ραμπών, έχει συνολική χωρητικότητα περίπου 150 ΙΧ οχημάτων με άμεση διασύνδεση επιβατών με το Μετρό.
Η υπόγεια επέκταση της Γραμμής θα ξεκινά από την Ανθούπολη. Θα διαθέτει τρεις νέους σταθμούς: «ΠΑΛΑΤΙΑΝΗ», «ΙΛΙΟΝ», «ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ». Οι δύο από τους τρεις σταθμούς βρίσκονται επί της οδού Θηβών, ο πρώτος (σταθμός Παλατιανή) σε απόσταση περίπου 1.300 μ. βόρεια του σταθμού Ανθούπολη και ο δεύτερος (σταθμός Ίλιον) 1.000 μ. βορειότερα του πρώτου. Ο τρίτος σταθμός (Αγ. Νικόλαος) βρίσκεται επί της οδού Αγίου Νικολάου στο Ίλιον.
Στο έργο της Επέκτασης της Γραμμής 2 προς Ίλιον περιλαμβάνεται η εκπόνηση της Οριστικής Μελέτης (ΟΜ), της Μελέτης Εφαρμογής (ΜΕ), η κατασκευή της επέκτασης του Αμαξοστασίου Ελαιώνα σε χώρο εφαπτόμενο με το υφιστάμενο Αμαξοστάσιο, που ευρίσκεται στη γωνία της οδού Αγίας Άννης με την οδό Πιερίας.
Στο πλαίσιο της παρούσας σύμβασης θα αναβαθμισθεί / αντικατασταθεί το σύστημα ψηφιακής μετάδοσης δεδομένων στο σύνολο των σταθμών των Γραμμών 2 & 3 του Μετρό, ενώ το σύστημα αναγγελιών θα αναβαθμισθεί / αντικατασταθεί στους σταθμούς του Βασικού Έργου και των επεκτάσεων (πλην της επέκτασης Πειραιά) και θα συνδεθεί με τα αντίστοιχα συστήματα της επέκτασης Πειραιά.
Τα οφέλη
Η επέκταση της Γραμμής 2 του Μετρό προς το Ίλιον θεωρείται έργο ιδιαίτερης σημασίας, που αναμένεται με την ολοκλήρωσή του να αλλάξει το συγκοινωνιακό χάρτη του Λεκανοπεδίου, με την εκτιμώμενη απόσταση έως το Σύνταγμα να διαρκεί 20 λεπτά, ενώ η διαδρομή προς Ομόνοια περίπου 15 λεπτά. Το εν λόγω έργο εντάσσεται στον συνολικό σχεδιασμό του υπουργείου Υποδομών για την αντιμετώπιση του κυκλοφοριακού στη Αττική. Πρόκειται για σημαντική επέκταση καθώς αποτελεί την πρώτη της «κόκκινης» Γραμμής 2 από το 2013 οπότε και έφτασε στην Ανθούπολη και το Ελληνικό. Στόχος της Αττικό Μετρό σε επόμενο χρόνο είναι η επέκταση της γραμμής προς το Μενίδι με τρεις σταθμούς που θα διασχίζουν το Καματερό και το Ζεφύρι. Η επιβατική κίνηση εκτιμάται ότι θα φτάσει συνολικά τους 51.000 επιβάτες ημερησίως ενώ θα δημιουργηθούν περίπου 5.000 νέες θέσεις εργασίες. Η χρηματοδότηση του είναι προγραμματισμένο να καλυφθεί με τη συγχρηματοδότηση από το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027.
Η περίφημη «Γραμμή 4» της Αθήνας
Την ίδια ώρα, σε τροχιά υλοποίησης έχει μπει το μεγαλύτερο έργο υποδομής στη χώρα μας το οποίο με την ολοκλήρωσή του θα έχει αλλάξει ριζικά το κυκλοφοριακό της πολύπαθης πρωτεύουσας.
Ο λόγος για τη Γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας που θα συνδέει το Άλσος Βεΐκου στο Γαλάτσι με το Γουδή περνώντας μέσα από τις πιο πυκνοκατοικημένες συνοικίες της Αθήνας όπως η Κυψέλη, τα Εξάρχεια και το Κολωνάκι και θα εξυπηρετεί καθημερινά χιλιάδες πολίτες, έργο που υλοποιείται από την κοινοπραξία ΑΒΑΞ – Alstom.
Πρόκειται για ένα έργο το οποίο αποτελείται από δεκαπέντε (15) νέους υπόγειους σταθμούς: Άλσος Βεΐκου, Γαλάτσι, Ελικώνος, Κυψέλη, Δικαστήρια, Αλεξάνδρας, Εξάρχεια, Ακαδημία, Κολωνάκι, Ευαγγελισμός, Καισαριανή, Πανεπιστημιούπολη, Ιλίσια, Ζωγράφου και Γουδή, καθώς και εννέα (9) ενδιάμεσα ή/και τερματικά φρέατα, μήκους περίπου 13 χλμ. σήραγγας, με συμβατικό τίμημα 1,2 δισ. ευρώ και χρόνο ολοκλήρωσης για το σύνολο του έργου τα 8 έτη. Η κατασκευή της Νέας Γραμμή 4 του Μετρό της Αθήνας - Τμήμα Α’ « Άλσος Βεΐκου - Γουδή» έχει ήδη εκκινήσει με τις πρόδρομες εργασίες που αφορούν μελέτες, τη σταδιακή εγκατάσταση των εργοταξίων, αρχαιολογική διερεύνηση και μετατόπιση των δικτύων Οργανισμών Κοινής Ωφελείας (δίκτυα ΔΕΔΔΗΕ, αποχέτευσης, ύδρευσης, τηλεπικοινωνιών, φυσικού αερίου) και τις απαραίτητες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις.
Το πρώτο τμήμα της Γραμμής 4 του Μετρό «Άλσος Βεΐκου-Γουδί έχει σχεδιαστεί με σκοπό την εξυπηρέτηση πολλών πυκνοκατοικημένων περιοχών του Λεκανοπεδίου, του κέντρου της Αθήνας με την κατασκευή τεσσάρων νέων σταθμών (Εξάρχεια, Ακαδημία, Κολωνάκι, Ευαγγελισμός). Ταυτόχρονα θα συμβάλλει στην αποσυμφόρηση υφιστάμενων κεντρικών σταθμών Μετρό από την συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση του επιβατικού κοινού, στην εξυπηρέτηση πολλών σημαντικών κτηρίων και εγκαταστάσεων, όπως Νοσοκομεία, Εκπαιδευτικά Ιδρύματα κλπ. καθώς και στην αύξηση της δικτύωσης των υφιστάμενων Γραμμών Μετρό με δύο σταθμούς ανταπόκρισης (Πανεπιστήμιο/Ακαδημία, Ευαγγελισμός).
Το συνολικό μήκος της γραμμής ανέρχεται σε 12,8 χιλιόμετρα και επιπλέον περιλαμβάνει τη Συνδετήρια Σήραγγα της Γραμμής 4 με τις Γραμμές 2 και 3 και τη σήραγγα πρόσβασης και τον χώρο εναπόθεσης/συντήρησης συρμών Κατεχάκη. Το έργο περιλαμβάνει 15 υπόγειους σταθμούς ( Άλσος Βεΐκου, Γαλάτσι, Ελικώνος, Κυψέλη, Δικαστήρια, Αλεξάνδρας, Εξάρχεια, Ακαδημία, Κολωνάκι, Ευαγγελισμός, Καισαριανή, Πανεπιστημιούπολη, Ιλίσια, Ζωγράφου και Γουδί) και εννέα ενδιάμεσα ή και τερματικά φρεάτια. Το κόστος του έργου ανέρχεται σε 1.500.000.000 ευρώ και η διάρκεια κατασκευής ανέρχεται στα οκτώ έτη.
Τα σχέδια για νέες προεκτάσεις
Εκτός όμως από τα παραπάνω έργα, η Ελληνικό Μετρό έχει ήδη ξεκινήσει να προγραμματίζει την επόμενη ημέρα του μέσου με την ωρίμανση νέων επεκτάσεων, αν και είναι προφανές ότι απαιτείται χρονική και χρηματοδοτική ωρίμανση.
Ειδικότερα, στα σχέδια του φορέα είναι επέκταση της Γραμμής 1 (Ηλεκτρικός), προς Καλλιθέα και Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, συνολικού ύψους 450 εκατομμυρίων, όπου ήδη έχουν γίνει κάποιες μελέτες. Ο νέος κλάδος της Γραμμής 1 (Πειραιάς-Κηφισιά) θα καλύψει τις περιοχές των Πετραλώνων, της Καλλιθέας και θα τερματίζει στο Κέντρο Πολιτισμού στο Φάληρο. Προβλέπεται η δημιουργία 4 σταθμών σε Χαμοστέρνας, Πλατεία Δαβάκη, Τζιτζιφιές, ΚΠΙΣΝ, η γραμμή θα έχει μήκος περίπου 5 χλμ. ενώ θα εξυπηρετεί 65.000 επιβάτες την ημέρα.
Σύμφωνα με τα όσα προέβλεπε η συγκοινωνιακή μελέτη για την τεκμηρίωση της σκοπιμότητας της βέλτιστης λύσης για τη χάραξη της επέκτασης της γραμμής 2 του Μετρό στα νότια προάστια της Αττικής, στην περιοχή της Γλυφάδας, θα χωροθετηθούν συνολικά τρεις σταθμοί. Ο πρώτος σταθμός θα βρίσκεται κάτω από την Πλατεία Μακεδονίας, ο δεύτερος σταθμός θα γίνει στη διασταύρωση της Βουλιαγμένης με τη Γρηγορίου Λαμπράκη και ο τρίτος σταθμός θα γίνει στην πλατεία Αγίου Κωνσταντίνου στη Γλυφάδα, όπου θα συναντήσει το τραμ, όπως και τον βασικό κόμβο αστικών συγκοινωνιών. Το κόστος της επέκταση της Γραμμής 2 προς τη Γλυφάδα, μήκους 3,5 χιλιομέτρων εκτιμήθηκε αρχικά στα 250-300 εκατ. ευρώ αλλά μάλλον οι τιμές έχουν «ξεφύγει».
Επίσης, έχουν πέσει στο τραπέζι και νέες επεκτάσεις της υπό κατασκευής Γραμμής 4, προς Παγκράτι, Βύρωνα και Υμηττό (περιοχή της ΠΥΡΚΑΛ, που προβλέπεται για ανάπλαση), δυτικά προς Ν. Ιωνία, Ν. Φιλαδέλφεια, Αγ. Αναργύρους, με τελική κατάληξη στην Πετρούπολη, καθώς και προς τον άξονα της Λεωφ. Κηφισίας προς Μαρούσι και περαιτέρω προς Πεύκη και Λυκόβρυση. Η πρώτη εξ αυτών εκτιμάται ότι θα έχει προϋπολογισμό 350 εκατ. Ευρώ και αφορά την κατασκευή τεσσάρων σταθμών (Παγκράτι, Βύρωνας, Άνω Ηλιούπολη και ΠΥΡΚΑΛ), ενώ η δεύτερη αξίας περίπου 600 εκατ. ευρώ αφορά σε έξι νέους σταθμούς (Νέα Ιωνία, Πευκάκια, Νέα Φιλαδέλφεια, Πάρκο Τρίτση, Ίλιον και Πετρούπολη). Για το τμήμα Γουδή – Μαρούσι – Εθνική Οδός ύψους άνω του 1 δισ. ευρώ, με 8 σταθμούς και μήκος σχεδόν 14 χλμ., απαιτούνται κεφάλαια και χρόνος ωρίμανσης.
