Ροή
Τρία έως τέσσερα –το πολύ– σχήματα, όπως τουλάχιστον αναφέρουν πληροφορίες ή προβλέψεις στελεχών της κατασκευαστικής αγοράς, φέρονται να «μπαίνουν στην τελική ευθεία» για τη διεκδίκηση του έργου «Μελέτη, Κατασκευή, Χρηματοδότηση, Λειτουργία, Συντήρηση και Εκμετάλλευση του Βόρειου Οδικού άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ) στο τμήμα Χανιά - Ηράκλειο», μήκους σχεδόν 160 χλμ. και εκτιμώμενης αξίας 1,7 δισ. ευρώ (ίσως και περισσότερο) που προωθείται μέσω σύμβασης παραχώρησης (με ηλεκτρονικά - αναλογικά διόδια).
Αν και απομένουν δύο εβδομάδες έως την υποβολή οικονομικών προσφορών που έχουν μεταφερθεί για τις 8 Μαΐου, δίχως ουδείς να βάζει το «χέρι του στη φωτιά» ότι θα παραμείνει το εν λόγω χρονοδιάγραμμα, στον χώρο των υποδομών ήδη κυκλοφορούν σενάρια για το πώς μπορούν να «κουμπώσουν» μεταξύ τους οι διεκδικητές, καθώς, στην αγορά εκτιμούν ότι δύσκολα θα κινηθεί κάθε γκρουπ αυτόνομα, όπως ήδη έχει αναδείξει το insider.gr. Τα σχήματα ετοιμάζονται για τη μεγάλη «μάχη» και για ένα από τα μεγαλύτερα οδικά έργα που κατασκευάζονται στην Ευρώπη που περιλαμβάνει παραχώρηση αλλά και κατασκευαστικό αντικείμενο.
Οι «καραμπόλες» στα σχήματα
Να σημειώσουμε ότι τελευταία έχουν αναπτυχθεί σενάρια στην αγορά, βάσει των οποίων κάποια σχήματα φαίνονται να «κουμπώνουν» μεταξύ τους, όπως η ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις με τη Μυτιληναίος σε κοινό γκρουπ, η ΑΒΑΞ με ξένο όμιλο που μάλλον δεν φαίνεται να ανήκει σε αυτούς που συμμετείχαν ως τώρα στη διαδικασία, με τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, κατά τις ίδιες πλευρές, να κατεβαίνει μόνη της στην τελική φάση. Ερωτηματικό, πάντα κατά τα ίδια σενάρια, αποτελεί η συμμετοχή ή όχι της γαλλικής Vinci που ως γνωστόν συμμετέχει σε πολλές άλλες παραχωρήσεις (Ολυμπία Οδός, Γέφυρα Ρίο – Αντίρριο, Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου κ.α.), ωστόσο, δεν δείχνει ιδιαίτερα «ζεστή» για το αμιγώς τεχνικό «κομμάτι», αν και το εν λόγω έργο έχει και βασικά στοιχεία παραχώρησης – εκμετάλλευσης. Ετσι, είναι «ανοιχτό» αν τελικά καταθέσεις προσφορά. Σημειώνεται ότι στην τελική φάση είχαν περάσει οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις (όμιλος ΕΛΛΑΚΤΩΡ), ΑΒΑΞ, Vinci Highways S.A.S. – Vinci Concessions S.A.S., Μυτιληναίος – Acciona Concesiones.
Σε κάθε περίπτωση, καθώς στο παρελθόν έχουν κυκλοφορήσει και άλλα σενάρια με διαφορετικές «συνθέσεις», σε δύο εβδομάδες από τώρα η αγορά θα μάθει για τις συνεργασίες, εάν βέβαια δεν έχουμε νέα παράταση διαδικασιών λόγω εκλογών ή λόγω νέων σχετικών αιτημάτων από ενδιαφερόμενους. Να αναφέρουμε ότι η Intrakat φαίνεται να απέχει για την ώρα, όπως πρόσφατα δήλωσε και ο CEO του γκρουπ, Αλέξανδρος Εξάρχου, καθώς η συμμετοχή της σε κάποιο γκρουπ ίσως προκαλούσε αντιδράσεις από τον ανταγωνισμό (πάντως, δεν συμμετείχε αρχικά στον διαγωνισμό). Βέβαια, εφόσον επικρατήσει το σχήμα της ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, τότε ενδέχεται στο μέλλον να αναλάβει, μέσω της ΑΚΤΩΡ, κατασκευαστικό αντικείμενο. Σε κάθε περίπτωση, οι τυχόν συνεργασίες, παρουσίες ή απουσίες, θα ξεκαθαρίσουν προσεχώς.
Το μεγάλο όσο και απαιτητικό χρηματοδοτικά και τεχνικά έργο
Σε κάθε περίπτωση, το έργο αυτό αποτελεί ένα από τα τελευταία, και μάλιστα μεγάλου μεγέθους, που «βγαίνουν» με μοντέλο σύμβασης παραχώρησης που όμως έχει και σημαντικότατο κατασκευαστικό αντικείμενο. Μάλιστα, στην αγορά κάνουν λόγο για ένα σύνθετο όσο και δύσκολο – απαιτητικό project τόσο από χρηματοοικονομικής όσο και από τεχνικής πλευράς, με αρκετές περιβαλλοντικές προκλήσεις, αλλαγές σε τεχνικά – χρηματοδοτικά σημεία. Ενώ, επιπρόσθετα, η ιδιαιτερότητά του έγκειται και στο γεγονός ότι υπάρχει η πρόβλεψη το Δημόσιο να καταβάλλει ένα επιπλέον ποσό για διόδια πάνω σε αυτά που θα πληρώνει ο χρήστης, με την εν λόγω «επιδότηση» να αποτελεί βασικό κριτήριο της προσφοράς των υποψήφιων αναδόχων. Πρόσφατα, στη «Διαύγεια» ανέβηκε απόφαση τροποποίησης του τεύχους σύμβασης, ενώ προέκυψαν και διαφοροποιήσεις στην περιβαλλοντική μελέτη του ΒΟΑΚ ώστε να ενταχθούν στο συνολικό έργο κάποια τμήματα, όπως τουλάχιστον κυκλοφόρησε ως πληροφορία στην αγορά.
Ο ΒΟΑΚ είναι ένα από τα έργα που θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης με συνολικά 427 εκατ. ευρώ (η παραχώρηση με 200 εκατ. το δημόσιο έργο με το σύνολο της δαπάνης 137 εκατ. ευρώ και το ΣΔΙΤ με 90 εκατ.).
Τεχνικά Χαρακτηριστικά τμήματος Χανιά - Ηράκλειο (και η προαίρεση Κίσσαμος - Χανιά)
Το τμήμα του αυτοκινητόδρομου από τα Χανιά μέχρι τη Χερσόνησο (Ηράκλειο), είναι μήκους 157 χλμ. («Μελέτη, Κατασκευή, Χρηματοδότηση, Λειτουργία, Συντήρηση και Εκμετάλλευση του ΒΟΑΚ στο τμήμα Χανιά – Ηράκλειο»). Πρόκειται επί της ουσίας για το μεγαλύτερο κομμάτι του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης, που θα προχωρήσει με το μοντέλο σύμβασης παραχώρησης, με το τμήμα επίσης Κίσσαμος – Χανιά να «κουμπώνει» ως προαίρεση στην εν λόγω σύμβαση. Το τμήμα Κίσσαμος-Χανιά (προαίρεση στη σύμβαση παραχώρησης με εκτιμώμενο κόστος 180 εκατ. ευρώ) προβλέπεται να έχει μήκος αυτοκινητόδρομου 37,5 χλμ.
Στα βασικά χαρακτηριστικά του έργου Χανιά - Ηράκλειο, προβλέπονται, μεταξύ άλλων:
- Μήκος αυτοκινητοδρόμου: 157,5 χλμ. και παράπλευρου/κάθετου δικτύου περίπου 150 χλμ.
- 2 λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση με ΛΕΑ
- 26 σήραγγες
- 10,80 χλμ. νέες γέφυρες, 23 εκ των οποίων υπερβαίνουν τα 100 μέτρα μήκος
- 20 νέοι ανισόπεδοι κόμβοι και αναβάθμιση των υπαρχόντων 18 ανισόπεδων κόμβων στις Παρακάμψεις Χανίων, Ρεθύμνου, Ηρακλείου
Τα 2 άλλα τμήματα του ΒΟΑΚ
Για την ολοκλήρωση του ΒΟΑΚ έχουν σχεδιαστεί ακόμα δύο έργα, το ένα δημόσιο και το δεύτερο ΣΔΙΤ. Το δημόσιο έργο αφορά το τμήμα του αυτοκινητόδρομου Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος, προϋπολογισμού 169 εκατ. ευρώ με χρηματοδότηση επίσης από το Ταμείο Ανάκαμψης (για το σύνολο της δαπάνης). Στο πλαίσιο του έργου αυτού θα βελτιωθεί και θα διαπλατυνθεί ο υφιστάμενος δρόμος από την πρώτη είσοδο της Νεάπολης μέχρι τον κόμβο Κριτζάς στον Άγιο Νικόλαο. Θα κατασκευαστεί από την ΑΚΤΩΡ και η σχετική σύμβαση έχει υπογραφεί. Το ΣΔΙΤ αφορά το τμήμα του ΒΟΑΚ Χερσόνησος – Νεάπολη, μήκους 22,44 χλμ. και προϋπολογισμού 290 εκατ. ευρώ με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης ύψους 90 εκατ. ευρώ. Ανάδοχος για το ΣΔΙΤ έχει ανακηρυχθεί η κοινοπραξία των ΤΕΡΝΑ (όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ) – ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Intrakat, με τη σύμβαση να υπογράφεται μόλις χτες στην Κρήτη, παρουσία και του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη.
Το τμήμα Χερσόνησος - Νεάπολη, μήκους περίπου 22,5 χιλιομέτρων, είναι το δεύτερο μεγάλο κομμάτι του ΒΟΑΚ που εισέρχεται σε φάση κατασκευής, καθώς ήδη εκτελούνται εργασίες μεταξύ της Νεάπολης και του Αγίου Νικολάου. Παράλληλα με τα έργα για τον νέο άξονα, υλοποιούνται ή έχουν δρομολογηθεί σειρά βελτιωτικών έργων για την αποφυγή τροχαίων ατυχημάτων στον υφιστάμενο δρόμο. Το νέο τμήμα, το οποίο μεταξύ άλλων περιλαμβάνει 5 ανισόπεδους κόμβους και 7 σήραγγες, αναμένεται να ολοκληρωθεί σε ορίζοντα 4 ετών. Στην τελική ανάπτυξή του ο νέος αυτοκινητόδρομος, συνολικού προϋπολογισμού άνω των 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, θα συνδέει το ανατολικό με το δυτικό άκρο της Κρήτης, βελτιώνοντας ριζικά την οδική ασφάλεια, επιτρέποντας την ταχύτερη μετακίνηση πολιτών και μεταφορά εμπορευμάτων και τονώνοντας την αναπτυξιακή δυναμική ολόκληρου του νησιού.
