Ροή
Πολλοί υποστηρίζουν ότι η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού. Με εφευρέτη του όρου τον Μπίσμαρκ αυτή η φράση έρχεται να αναγνωρίσει τα εμπόδια και τους περιορισμούς ενός περιβάλλοντος με αυστηρές και συγκεκριμένες αλληλοσυνδεόμενες δομές που δύσκολα μπορεί κάποιος πολιτικός να τις αλλάξει.
Μία άφεση αμαρτιών για περιορισμένη δράση, μία προειδοποίηση πρίν την απόφαση για ενασχόληση με την πολιτική ή μία διαχρονική νομοτελειακή διαπίστωση. Η θεμελιακή αλλαγή συνδέσεων σε μία συστημική θεώρηση του περιβάλλοντος που ασκείται η πολιτική σύμφωνα με τον Μπισμαρκ μπορεί να είναι αδύνατη και αν όχι αδύνατη να επιφέρει ένα ντόμινο μη επιθυμητών πάντα αλλαγών.
Ποιος ορίζει το εφικτό και το ανέφικτο άραγε; Ποια τα όρια και τα πλαίσια στα οποία μπορεί ένας πολιτικός να κινηθεί; Μπορούμε να απαντήσουμε πως το αξιακό και ηθικό πλαίσιο του καθενός είναι αυτό που διαμορφώνει τα όρια. Η ερμηνεία στο εφικτό είναι κυρίως θέμα προσωπικής αντίληψης και θέμα που αντανακλά την ποιότητα και τον χαρακτήρα κάθε πολιτικού τόσο πρίν την είσοδο στην πολιτική όσο και μετέπειτα.
Βέβαια τα συμφέροντα πολλές φορές καμουφλάρονται με τη μάσκα της αξίας και τη ηθικής και οδηγούν σε μία μοιρολατρική παρακολούθηση των τεκτενόμενων γεγονότων με μία απάθεια και αδυναμία αλλαγής και μόνη έγνοια τα βραχυπρόθεσμα κέρδη και τα «μπαλώματα». Η έλλειψη ελπίδας και ενθουσιασμού που προκύπτει από τη φράση η τέχνη του εφικτού μπορεί κάποιος να ισχυρισθεί πως οδηγεί σε απάθεια και ενισχύει τον τυχοδιωκτισμό και το συμφεροντολογικό κίνητρο ενασχόλησης με την πολιτική.
Η πολιτική πρέπει να ταυτίζεται με τη δημόσια, συνειδητή, υπεύθυνη και ελεύθερη κοινωνική δράση. Η ρεαλιστική αισιοδοξία με βάση ένα όραμα μεγαλύτερο από το εφικτό μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερα αποτελέσματα. Η πολιτική μπορεί να είναι η τέχνη του εφικτού αλλά αυτό δε σημαίνει πώς δεν πρέπει να είναι η τέχνη της αλλαγής, της διεκδίκησης και της ηθικά και οραματιστικά κατευθυνόμενης δράσης.
