Ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 αποτελεί μάστιγα της σύγχρονης κοινωνίας και οι κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν γλυκαιμική ρύθμιση με στόχο γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης HbA1c <7 % για την πλειοψηφία των ανθρώπων που πάσχουν από τη νόσο αυτή. Ωστόσο, τα δεδομένα δείχνουν ότι για την πλειονότητα του πληθυσμού που παλεύει με τον διαβήτη, ο στόχος αυτός δεν επιτυγχάνεται. Σε αυτό συμβάλλουν και άλλοι παράγοντες, όπως η παχυσαρκία, που συχνά συνυπάρχει στα άτομα με διαβήτη.
Η παχυσαρκία και ο Διαβήτης τύπου 2 είναι νοσήματα στενά συνδεδεμένα. Η παχυσαρκία, μάλιστα, αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες για την εμφάνιση διαβήτη. Υψηλότερη συσσώρευση λίπους σχετίζεται με υψηλότερη επίπτωση διαβήτη, υπέρτασης και δυσλιπιδαιμίας. Οι περισσότεροι άνθρωποι με αυτές τις μεταβολικές νόσους έχουν Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) ≥25 kg/m², αν και αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι άνθρωποι με παχυσαρκία ή υπερβάλλον βάρος έχουν απαραίτητα και μεταβολική νόσο. Ούτε ότι αυτοί με μεταβολική νόσο είναι αποκλειστικά άτομα με παχυσαρκία.
Η συνύπαρξη όμως παχυσαρκίας και διαβήτη τύπου 2 δυσχεραίνει την αντιμετώπιση του διαβήτη, καθώς αυτά τα άτομα έχουν μεγαλύτερη δυσκολία να πετύχουν τους γλυκαιμικούς στόχους, αλλά και μεγαλύτερες πιθανότητες να αναπτύξουν τις επιπλοκές αυτού, όπως η νεφροπάθεια και η καρδιοαγγειακή νόσος. Η παχυσαρκία μειώνει το προσδόκιμο επιβίωσης των ανθρώπων με διαβήτη, ειδικά των νεότερων και των γυναικών.
Η αντιμετώπιση του βάρους των ανθρώπων με διαβήτη είναι θεμελιώδης αρχή της ολιστικής ανθρωποκεντρικής προσέγγισης και μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση της σωματικής υγείας, της ψυχικής υγείας και της ποιότητας ζωής.
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες, στα άτομα με διαβήτη τύπου 2 συνιστάται απώλεια βάρους τουλάχιστον 5% , καθώς μια τέτοια απώλεια συμβάλλει στην βελτίωση της γλυκαιμίας, ακόμα και στη μείωση των αντιδιαβητικών φαρμάκων. Πιο εντατικοποιημένοι στόχοι, πχ μείωση του βάρους περισσότερο από 10-15% μπορεί ακόμα και να τροποποιήσει την εξέλιξη της νόσου και να οδηγήσει σε υποστροφή του διαβήτη. Η θεραπευτική παρέμβαση εμπεριέχει υγιεινοδιαιτητικά μέτρα, φαρμακευτική αγωγή ή και χειρουργική αντιμετώπιση.
Η υγιεινοδιαιτητική παρέμβαση περιλαμβάνει εντατική δίαιτα και σωματική δραστηριότητα, πάντα υπό παρακολούθηση, εξατομικευμένα και βάσει προσωπικών προτιμήσεων και αναγκών.
Μεταξύ των αντιδιαβητικών φαρμακευτικών αγωγών, οι επαγγελματίες υγείας συνιστάται να επιλέξουν κάποια από τις θεραπευτικές κατηγορίες, που συμβάλλουν τόσο στη ρύθμιση της γλυκαιμίας, όσο και στη διαχείριση του βάρους. Όλα σχεδόν τα εγκεκριμένα φάρμακα διαχείρισης βάρους έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνουν τη γλυκαιμία σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 και ότι καθυστερούν την εξέλιξη προς διαβήτη τύπου 2 σε άτομα αυξημένου κινδύνου. Ορισμένοι από αυτούς τους παράγοντες έχουν μάλιστα ένδειξη τόσο για τη μείωση του σακχάρου όσο και για την παχυσαρκία.
Τέλος, η μεταβολική χειρουργική οδηγεί σε πιο μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, με διατηρήσιμες απώλειες βάρους και υποστροφή του διαβήτη, καθώς και σε μείωση των επιπλοκών του, για τη μεγάλη πλειοψηφία των ατόμων με διαβήτη που υποβάλλεται σε αυτήν. Για πολλούς λόγους, ωστόσο, συμπεριλαμβανομένου του κόστους, της περιορισμένης πρόσβασης στην περίθαλψη και των ανησυχιών σχετικά με ανεπιθύμητες ενέργειες, η βαριατρική χειρουργική έχει περιοριστεί σε μικρό ποσοστό των επιλέξιμων για τη διαδικασία.
Σε όλες τις ανωτέρω θεραπευτικές επιλογές, υπάρχουν όμως και προκλήσεις. Μετά την αρχική επιτυχία, ένα μεγάλο ποσοστό βάρους αλλά και ο διαβήτης επανέρχονται. Για τον λόγο αυτό, οποιαδήποτε στρατηγική απώλειας βάρους σε άτομα με διαβήτη, θα πρέπει να περιλαμβάνει τακτική παρακολούθηση από επαγγελματία υγείας, με στόχο τη διατήρηση της μείωσης μακροπρόθεσμα και τελικά τη βελτίωση της υγείας και της ποιότητας ζωής των ατόμων με διαβήτη και παχυσαρκία.
