Δεν αφήνει περιθώρια για καλοκαιρινό εφησυχασμό η αυξημένη διασπορά της νόσου mpox, καθώς αυξάνονται τα περιστατικά στα Βαλκάνια και στον Ευρωπαϊκό Νότο. Οι τελευταίες ανησυχητικές εξελίξεις αφορούν κρούσματα στην γειτονική Ιταλία, από την οποία κατά τους καλοκαιρινούς μήνες δεχόμαστε μεγάλες ροές τουριστών αλλά και στη Βόρειο Μακεδονία και την Αλβανία, με τον βαλκανικό κλοιό να σφίγγει γύρω από την Ελλάδα.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ΠΟΥ, τον περασμένο Μάιο καταγράφηκαν διεθνώς 6.823 επιβεβαιωμένα κρούσματα mpox και 16 θάνατοι σε 49 χώρες. Η πλειονότητα των κρουσμάτων εξακολουθεί να προέρχεται από την Αφρικανική ήπειρο όπου η λοίμωξη συνεχίζει να καταγράφει μεγάλη δραστηριότητα. Από την έκδοση της τελευταίας έκθεσης του ΠΟΥ και μετά, η Αιθιοπία και η γειτονική Ιταλία ανέφεραν τα πρώτα τους περιστατικά, από το στέλεχος Ib MPXV του ιού της ευλογιάς των πιθήκων.
Επιπλέον, η Βόρεια Μακεδονία, το Κονγκό και το Τόγκο ανέφεραν σε αυτό το μεσοδιάστημα τα πρώτα κρούσματα mpox από το στέλεχος IIb MPXV. Και σαν να μην έφταναν αυτά τα ανησυχητικά ευρήματα, η Αλβανία ανέφερε κι αυτή το πρώτο κρούσμα της νόσου αλλά ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί η ανάλυση της γενετικής ακολουθίας ώστε να ταυτοποιηθεί το ένοχο στέλεχος.
Η διασπορά του στελέχους Ib MPXV στην κοινότητα παραμένει περιορισμένη στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Αφρικής, ενώ υπάρχει αποκλιμάκωση στους αριθμούς των κρουσμάτων στη Σιέρα Λεόνε που είχε βρεθεί στο μάτι του τυφώνα της επιδημικής έξαρσης.
Στο μεταξύ έχουν αποσταλεί εμβόλια έναντι της mpox σε 11 Αφρικανικές χώρες, εκ των οποίων οι 7 χώρες ξεκίνησαν ήδη τους εμβολιασμούς στις ενδεικνυόμενες πληθυσμιακές ομάδες, με περισσότερες από 731.000 δόσεις του διαθέσιμου εμβολίου (MVA-BN) να έχουν διανεμηθεί μέχρι σήμερα.
Ποιοι πρέπει να εμβολιαστούν στην Ελλάδα
Το εμβόλιο MVA-BN που κατά την παρούσα φάση είναι διαθέσιμο στην Ελλάδα, συνιστάται για ενήλικες ηλικίας 18 ετών και άνω που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό ευλογιάς τύπου mpox και ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου. Το εμβόλιο γίνεται πριν και μετά την έκθεση, σύμφωνα με τις ακόλουθες συστάσεις:
Πριν την έκθεση, συστήνεται ο εμβολιασμός σε άνδρες που έχουν σεξουαλική επαφή με άνδρες (MSM), άνδρες που έχουν σεξουαλική επαφή με άνδρες και γυναίκες, άτομα τρανς, μη δυαδικά άτομα. Όλα τα άτομα από τις παραπάνω ομάδες θεωρούνται αυξημένου κινδύνου αν έχουν πρόσφατο ιστορικό πολλαπλών ερωτικών συντρόφων, ή έχουν νοσήσει από κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα τους τελευταίους 3 μήνες. Επίσης συστήνεται ο προφυλακτικός εμβολιασμός σε επαγγελματίες υγείας και φροντίδας οι οποίοι εργάζονται σε χώρους ή σε συνθήκες με αυξημένο κίνδυνο έκθεσης στον ιό της ευλογιάς τύπου mpox (π.χ. εργαστήρια, ειδικές μονάδες, εμβολιαστικά κέντρα, αποστολές σε περιοχές με αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό ευλογιάς τύπου mpox κλπ.).
Επιπλέον, πρέπει να εμβολιάζονται άτομα που συμμετέχουν σε ανθρωπιστικές αποστολές, άτομα που ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου, άτομα που επισκέπτονται συγγενείς και φίλους τα οποία ταξιδεύουν σε περιοχές των χωρών που είναι επηρεαζόμενες ( ο κατάλογος των περιοχών των χωρών επικαιροποιείται από τον ΕΟΔΥ και είναι διαθέσιμος στην ιστοσελίδα του) και άτομα που επιθυμούν να εμβολιαστούν για προσωπικούς λόγους καθώς και για ειδικές συνθήκες (πχ. μακρόχρονη παραμονή σε χώρες όπου αναφέρονται κρούσματα mpox) και που δεν περιλαμβάνονται στις προαναφερθείσες κατηγορίες.
Μετά την έκθεση ο εμβολιασμός έναντι της mpox συστήνεται για άτομα τα οποία έχουν έρθει σε στενή σωματική επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα του ιού της ευλογιάς τύπου mpox συμπεριλαμβανομένων και των ατόμων που κατοικούν στο ίδιο οικογενειακό περιβάλλον. Το εμβόλιο θα πρέπει να χορηγείται το συντομότερο δυνατό, κατά προτίμηση εντός 4 ημερών από την έκθεση.
Εμβολιασμός μέχρι και 14 ημέρες μετά από την έκθεση συνιστάται επίσης γιατί μπορεί να προσφέρει προστασία. Εμβολιασμός γίνεται μόνον εφόσον το άτομο σε στενή επαφή με το κρούσμα δεν έχει αναπτύξει συμπτώματα. Σημειώνεται ότι τα άτομα που είχαν προηγουμένως εμβολιαστεί για την ευλογιά δεν προστατεύονται έναντι της mpox και συστήνεται ο εμβολιασμός τους με δύο δόσεις εμβολίου, ενώ και οι ανοσοκατεσταλμένοι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο λοίμωξης.
Εμβολιασμοί έναντι της mpox
Στη Βόρειο Ελλάδα
Στο ΠΓΝ Αλεξανδρούπολης Τηλ. 2251 352510
Στο ΠΓΝ Θεσσαλονίκης “ΑΧΕΠΑ’‘ Τηλ. 2313 303333
Στην Κρήτη
- Στο ΠΓΝ Ηρακλείου “ΠΑΓΝΗ” Τηλ. 2810 542107
Στην Αττική
- Στο ΓΝ Αφροδίσιων και Δερματικών νόσων “Ανδρέας Συγγρός” Τηλ. 210 7295310 / 210 7265159
- Στο ΠΓΝ “ΑΤΤΙΚΟΝ” Τηλ. 210 5831656
Στην Αχαϊα
Στο ΠΓΝ Πατρών “ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΒΟΗΘΕΙΑ” Τηλ. 2613 603689
