Ροή
Τις προσδοκίες για μια χρονιά καλύτερη κι από το προπανδημικό 2019, επιβεβαιώνουν τα νούμερα του τουρισμού αλλά και οι μέχρι χθες, πιο επιφυλακτικοί στις προβλέψεις τους, φορείς του κλάδου. Παρότι η χρονιά δεν έχει κλείσει ακόμα, οι εκτιμήσεις για τα έσοδα αναφέρουν ότι θα ξεπεράσουν 18,2 δισ. ευρώ και θα κινηθούν από 19 έως και 20 δισ. Ακόμα και στην καλύτερη εκδοχή του βέβαια, το εν λόγω σενάριο δεν αίρει τις ανησυχίες των επιχειρηματιών του κλάδου για πιέσεις στην κερδοφορία λόγω ενεργειακού κόστους και αύξησης λειτουργικών δαπανών.
Άνω του 2019 τα έσοδα από τον τουρισμό
Σε έτος υπεραπόδοσης για τον ελληνικό τουρισμό ανέφερε ότι θα εξελιχθεί το 2022 ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, Γιάννης Ρέτσος, μιλώντας στο συνέδριο «Η Ελλάδα μετά VI: Εθνική στρατηγική και διεθνής περιδίνηση» του «Κύκλου Ιδεών». Ο ίδιος μάλιστα εκτίμησε ότι τα φετινά έσοδα από τον τουρισμό θα υπερβούν τις επιδόσεις-ρεκόρ του 2019 και θα προσεγγίσουν τα 19 δισ. ευρώ.
«Ο τουρισμός υπεραπέδιδε σε όλη τη διάρκεια της δημοσιονομικής κρίσης. Ξεκινώντας από το 2012 και μέχρι το 2019, όταν έκανε το απόλυτο ρεκόρ, ήταν ο κλάδος εκείνος που πήγαινε κόντρα στην πορεία της οικονομίας. Τα δύο χρόνια της πανδημίας ουσιαστικά ανέκοψαν την εξέλιξη του, πράγμα αναπόφευκτο. Ήδη όμως από την περσινή χρονιά βλέπαμε ότι τα πράγματα έχουν μπει σε μια καινούργια, ανοδική πορεία» ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Το 2022, παρότι ξεκίνησε δύσκολα - το α’ τρίμηνο είχαμε περιοριστικά μέτρα και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό λόγω COVID - είναι και πάλι μια χρονιά υπεραπόδοσης. Μέχρι στιγμής έχουμε μόνο στοιχεία του 7μήνου από την Τράπεζα της Ελλάδας, όμως μπορώ να σας πω με βεβαιότητα, βλέποντας και τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο πώς εξελίχθηκε αλλά και εξελίσσεται ο Οκτώβριος, ότι θα τα φτάσουμε τα έσοδα του 2019 και θα τα ξεπεράσουμε. Νομίζω τα 18,2 δισ. ευρώ, που ήταν τα έσοδα του 2019, τα έχουμε σίγουρα. Μπορούμε να κινηθούμε μέχρι την περιοχή των 18,8-19 δισ. ευρώ, κάτι το οποίο είναι πάρα πολύ σημαντικό αν σκεφτούμε ότι ο φετινός Προϋπολογισμός προέβλεπε το 80% των εσόδων του 2019. Δημιουργείται, λοιπόν, ένα σημαντικό μαξιλάρι», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Ρέτσος, στο πλαίσιο του συνεδρίου. Παρά τις προκλήσεις που υπάρχουν μάλιστα, όπως η ενεργειακή κρίση και ο υψηλός πληθωρισμός ο επικεφαλής του ΣΕΤΕ, προέβλεψε ότι και το 2023 θα είναι μία θετική χρονιά για τον ελληνικό τουρισμό.
Τι δείχνουν τα στοιχεία του επταμήνου
Να θυμίσουμε ότι σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, το ταξιδιωτικό ισοζύγιο παρουσίασε πλεόνασμα 3,51 δισ. ευρώ τον Ιούλιο του 2022 και 7,71 δισ. ευρώ την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2022. Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 62,7% τον Ιούλιο του 2022 και διαμορφώθηκαν στα 3,72 δισ. ευρώ, έναντι 2,28 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2021, ενώ αύξηση κατά 58,7% παρατηρήθηκε και στις ταξιδιωτικές πληρωμές (Ιούλιος 2022: 204,9 εκατ. ευρώ, Ιούλιος 2021: 129,1 εκατ. ευρώ).
Αυξημένες κατά 154,2% (8,84 δισ. ευρώ) καταγράφηκαν και κατά την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2022 σε σχέση με τις αντίστοιχες περιόδους του 2021 χάρη στην άνοδο κατά 191,4% της ταξιδιωτικής κίνησης. Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο τον Ιούλιο του 2022 η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση αυξήθηκε κατά 87,3% σε σχέση με έναν χρόνο πριν.
Πολύ κοντά μάλιστα κινήθηκαν οι επιδόσεις και σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Για την ακρίβεια, ο τζίρος τον Ιούλιο του 2022 ξεπέρασε κατά 0,5% αυτόν του αντίστοιχου μήνα της προπανδημικής χρονιάς, χάρη κυρίως στην μέση δαπάνη ανά ταξίδι η οποία κινήθηκε κατά 8,5% υψηλότερα.
Αντίστοιχα σε επίπεδο επταμήνου (Ιανουάριος - Ιούλιος), οι ταξιδιωτικές εισπράξεις εμφάνισαν μείωση μόλις 2,9% σε σχέση με την προπανδημική χρονιά, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση καταγράφηκε μειωμένη κατά 12,1%, ενώ αντιστρόφως ανάλογη πορεία ακολούθησε και η μέση δαπάνη ανά ταξίδι, η οποία παρατηρήθηκε αυξημένη κατά 11,2%.
Οι προανεφθείσες επιδόσεις αναμένεται να βελτιωθούν, δεδομένου ότι τόσο ο Αύγουστος όσο και ο Σεπτέμβριος παρουσίασαν εξαιρετική δυναμική την τρέχουσα χρονιά. Ενθαρρυντικά είναι δε και τα μηνύματα του Οκτωβρίου όπου οι πληρότητες σε δημοφιλείς προορισμούς κινούνται σε υψηλά για την εποχή επίπεδα, ενώ δεν αποκλείεται να διατηρηθούν σε ικανοποιητικά επίπεδα και τον Νοέμβριο σε συγκεκριμένους προορισμούς, όπως η Ρόδος και η Κρήτη.
Εξίσου θετικό είναι και το πρόσημο στον τουρισμό πόλεως ο οποίος από τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο έδειξε να ανθεί σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Πιέσεις στην κερδοφορία
Σε κάθε περίπτωση βέβαια, οι ανησυχίες των επιχειρηματιών του τουρισμού για το πρόσημο στο τέλος της χρονιάς παραμένουν. Κι αυτό γιατί οι προκλήσεις της τρέχουσας συγκυρίας αυξάνουν παρά την ανοδική πορεία των αφίξεων και της μέσης δαπάνης. Σε αυτό το πλαίσιο βασική ανησυχία των ξενοδόχων παραμένει η εκτίναξη του ενεργειακού κόστους, η οποία έχει επιβαρύνει δυσανάλογα τους ισολογισμούς των επιχειρήσεων του κλάδου. Αρνητικές επιπτώσεις στην κερδοφορία αναμένεται να έχουν και οι αυξήσεις στις τιμές των βασικών αγαθών, οι οποίες πολλαπλασιάζουν τα λειτουργικά έξοδα.
Ενδεικτική προς αυτή την κατεύθυνση ήταν η έκθεση της διοίκησης του ομίλου Λάμψα, με την αφορμή της παρουσίασης των αποτελεσμάτων του α' εξαμήνου. «Μετά από δύο χρόνια αβεβαιότητας που προκλήθηκε από την πανδημία του κορωνοϊού, κατά τη διάρκεια της τρέχουσας χρήσης, παρατηρήθηκε σημαντική ανάκαμψη του τουριστικού προϊόντος, με αποτέλεσμα τη βελτίωση της δυναμικής των ξενοδοχείων σε επίπεδο εσόδων. Αυτό συνετέλεσε ώστε ο όμιλος να βελτιώσει τα συνολικά του έσοδα σε επίπεδα υψηλότερα από την τελευταία αντίστοιχη περίοδο, πριν την κρίση της πανδημίας το 2019. Οι προοπτικές για το δεύτερο εξάμηνο του έτους είναι εξίσου θετικές και αναμένεται η χρήση να κλείσει με εντυπωσιακή αύξηση των εσόδων» ανέφερε χαρακτηριστικά η έκθεση.
Παρόλα αυτά όμως επεσήμανε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θέτει περαιτέρω προκλήσεις για την οικονομία. «Εκτός από το καθαρά ανθρώπινο επίπεδο που είναι και το σημαντικότερο σε κάθε περίπτωση, η αναταραχή που επικρατεί σε διεθνές επίπεδο από τις αρχές του 2022 λόγω της πολεμικής σύρραξης μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας, έχει προκαλέσει μία σειρά από επιπτώσεις διεθνώς κυρίως σε επίπεδο τιμών πρώτων υλών και ενέργειας» προσέθετε. Παρότι μάλιστα διευκρίνιζε ότι ο «όμιλος δεν έχει σημαντική έκθεση στις αγορές της Ουκρανίας και της Ρωσίας και οι επαφές με τα κύρια δίκτυα κρατήσεων (Βόρειας Αμερικής και Δυτικής Ευρώπης) επιβεβαιώνουν ότι δεν υφίστανται λόγοι ακυρώσεων ή περιορισμών στις μετακινήσεις ως απόρροια των πολεμικών συγκρούσεων στην Ουκρανία, οι αρνητικές επιπτώσεις όμως της ενεργειακής κρίσης είναι σημαντικές και αναμένεται να παρουσιάσουν επιδείνωση στο β’ εξάμηνο της τρέχουσας χρήσης. Η αύξηση του κόστους ενέργειας και οι αυξήσεις των τιμών σε μία σειρά προϊόντων (τρόφιμα, ποτά, αναλώσιμα, υλικά κ.λπ.) καθώς και των μεταφορικών εξόδων λόγω της υψηλής αύξησης της τιμής των καυσίμων αναμένεται να επηρεάσουν σημαντικά την κερδοφορία του ομίλου».
Στο ίδιο πλαίσιο και η Ένωση Ξενοδόχων Αθηνών, Αττικής και Αργοσαρωνικού στην τελευταία ενημέρωσή της για τους δείκτες απόδοσης των Αθηναϊκών Ξενοδοχείων έκανε λόγο για ένα «θολό χειμωνιάτικο τοπίο» παρά την θετική εικόνα του Σεπτεμβρίου.
Ο Σεπτέμβριος ήταν ο πιο θετικός μήνας της σεζόν για τα ξενοδοχεία της περιοχής, ωστόσο με την ολοκλήρωσή του ξεκινά ένα «πολύ δύσκολο, θολό, 'χειμωνιάτικο' καθ' όλα τοπίο για το επόμενο εξάμηνο στην Αθήνα. Ο περασμένος χειμώνας έφερε ήδη τις μονάδες αντιμέτωπες με τις μεγάλες αυξήσεις στα λειτουργικά έξοδα. Αυτό, σε συνδυασμό με την χαμηλή κίνηση στα ξενοδοχεία, μας προβληματίζει ιδιαίτερα για τους επόμενους μήνες, αλλά και μας εμποδίζει να πανηγυρίσουμε για τους θετικούς μήνες» ανέφερε χαρακτηριστικά η Ένωση επισημαίνοντας και την πιο αργή ανάκαμψη που παρατηρήθηκε στην Αθήνα έναντι άλλων ευρωπαϊκών, ανταγωνιστικών προορισμών.
Σημειωτέον ότι σε σχετική εκδήλωση που είχαν πραγματοποιήσει στις αρχές του καλοκαιριού η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων (ΠΟΞ), η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εστιατόρων & Συναφών Επαγγελμάτων (ΠΟΕΣΕ), η Ένωση Επιχειρήσεων Αλκοολούχων Ποτών (ΕνΕΑΠ), ο Σύνδεσμος Ελλήνων Παραγωγών Αποσταγμάτων και Αλκοολούχων Ποτών (ΣΕΑΟΠ), το Σωματείο Επιχειρήσεων Εστίασης BARECA, η Ένωση Bartenders Ελλάδος και ο θεσμός Athens Bar Show της Συμμαχίας «Στηρίζω Horeca», ανέφεραν ότι πλέον «η κατάσταση είναι οριακή καθώς ειδικά στην ενέργεια η εκτόξευση είναι σε δυσθεώρητα ύψη ενώ αντίστοιχα οι τζίροι είναι “προσγειωμένοι”». Σύμφωνα με τις τότε εκτιμήσεις τα λειτουργικά κόστη των επιχειρήσεων του κλάδου HORECA είχαν επιβαρυνθεί κατά 30% λόγω των ανατιμήσεων σε πρώτες ύλες και ενέργεια. Επιπλέον, το κόστος ενέργειας διπλασιάστηκε το β’ εξάμηνο του 2021 και το κόστος των πρώτων υλών αυξήθηκε κατά 44%, την ώρα που ο χαμένος τζίρος των δύο προηγούμενων ετών έφτασε τα 4 δισ. την διετία δεν αναπληρώνεται. «Οι προαναφερθείσες αυξήσεις είναι ακόμα πιο επιβλαβείς για τις κερδοφορίες φέτος αν σκεφτεί κανείς ότι παρά την εκτίναξη του κόστους λειτουργίας, μεγάλο ποσοστό των ξενοδοχείων, άνω του 60% των προγραμματισμένων αφίξεων, δεν μπόρεσαν να μετακυλήσουν τις αυξήσεις καθώς αφορούσαν κλειδωμένα συμβόλαια που πραγματοποιήθηκαν με τιμές του 2019», ανέφερε παράγοντας του τουρισμού στο insider.gr.
