Ροή
Την αύξηση της ανεργίας κατά το α’ τρίμηνο του 2021, ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ στην Έρευνα Εργατικού Δυναμικού. Η υπηρεσία επισημαίνει ότι η αγορά εργασίας επηρεάστηκε από την εφαρμογή ειδικών κανόνων λειτουργίας στις επιχειρήσεις καθώς και από την εφαρμογή μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας και την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19, στο σύνολο της Χώρας. Τα μέτρα αυτά επηρέασαν, σε μεγάλο βαθμό, πέρα από την κανονική λειτουργία της αγοράς και τον τρόπο συλλογής των στοιχείων της έρευνας, αναφέρεται.
Αναλυτικά, κατά το Α΄ τρίμηνο του 2021:
▪ Ο αριθμός των απασχολουμένων ανήλθε σε 3.625.061, άτομα παρουσιάζοντας μείωση κατά 6,5%, σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και κατά 5,9%, σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Αξίζει να σημειωθεί ότι με βάση τις κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat) για την Έρευνα Εργατικού Δυναμικού στα Κράτη-Μέλη, λόγω της πανδημίας της νόσου του Κορωνοϊού (COVID-19), τα άτομα που τίθενται σε αναστολή σύμβασης εξακολουθούν να θεωρούνται απασχολούμενοι, εφόσον η διάρκεια της αναστολής είναι μικρότερη από 3 μήνες ή αν λαμβάνουν περισσότερο από το 50% των αποδοχών
τους.
▪ Ο αριθμός των ανέργων ανήλθε σε 745.414 άτομα, παρουσιάζοντας μείωση κατά 0,6% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο ενώ σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους δεν παρατηρείται σημαντική μεταβολή. Το ποσοστό ανεργίας το α΄ τρίμηνο 2021 ανήλθε σε 17,1%. Το ποσοστό ανεργίας κατά το προηγούμενο τρίμηνο (Δ’ 2020) και κατά το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους (Α’ 2020) ήταν 16,2%.
▪ Τα άτομα που δεν περιλαμβάνονται στο εργατικό δυναμικό, ή «άτομα εκτός του εργατικού δυναμικού», δηλαδή τα άτομα που δεν εργάζονται ούτε αναζητούν εργασία, ανήλθαν σε 4.700.344 άτομα. Ειδικότερα, τα άτομα εκτός του εργατικού δυναμικού κάτω των 75 ετών, ανήλθαν σε 3.507.973 άτομα. Το ποσοστό τους αυξήθηκε κατά 7,7% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και κατά 5,9% σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους.
Σημειώνεται ότι λόγω της εφαρμογής του νέου Ευρωπαϊκού Κανονισμού 2019/1700 για τις κοινωνικές στατιστικές, ο οποίος τέθηκε σε ισχύ από 1.1.2021, τα αποτελέσματα της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού για το 1ο τρίμηνο του 2021 έχουν παραχθεί μετά από σημαντικές αλλαγές στη μέθοδο συλλογής στοιχείων, στο ερωτηματολόγιο της έρευνας, στον τρόπο παραγωγής εκτιμήσεων και στους χρησιμοποιούμενους ορισμούς. Η ΕΛΣΤΑΤ, μετά την συγκριτική μελέτη των αποτελεσμάτων της πιλοτικής έρευνας που διεξήχθη το 4ο τρίμηνο του 2020, θα ανακοινώσει την εκτίμησή της για την επίδραση που τυχόν είχαν αυτές οι αλλαγές στις εκτιμήσεις της έρευνας μέχρι τις 31/12/2021.
Από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει ότι οι απουσίες από την εργασία μειώθηκαν, ενώ οι ώρες εργασίας παρέμειναν περίπου στο ίδιο επίπεδο σε σχέση με το δ΄ τρίμηνο 2020. Επίσης, τα άτομα που δεν εργάζονταν αλλά αναζητούσαν εργασία και δήλωσαν ότι δεν είναι άμεσα διαθέσιμα να εργαστούν παρέμειναν στο ίδιο επίπεδο σε σχέση με το δ΄ τρίμηνο 2020.
Από τα στοιχεία της έρευνας παρατηρείται ότι, σε σχέση με το δ’ τρίμηνο του 2020, η απουσία από την εργασία μειώθηκε κυρίως στους τομείς της βιομηχανίας και ενέργειας, του εμπορίου, των ξενοδοχείων,
εστιατορίων, μεταφορών και επικοινωνιών καθώς και στον τομέα των χρηματοπιστωτικών και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Οι ώρες εργασίας παρουσίασαν μικρή μείωση στους τομείς της γεωργίας, δασοκομίας και αλιείας και μικρή αύξηση στους κλάδους του εμπορίου, των ξενοδοχείων, εστιατορίων, μεταφορών και επικοινωνιών.
Τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας παρατηρούνται στις γυναίκες, στα άτομα ηλικίας έως 24 ετών, στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας και στα άτομα που έχουν ολοκληρώσει έως λίγες τάξεις Δημοτικού. Το
μεγαλύτερο ποσοστό εργατικού δυναμικού παρατηρείται στους άνδρες, στα άτομα ηλικίας 30 - 44 ετών, στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, στα άτομα που έχουν ολοκληρώσει τριτοβάθμια εκπαίδευση και στα άτομα ξένης υπηκοότητας.
II. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ
Κατά το Α΄ τρίμηνο του 2021 το μεγαλύτερο ποσοστό των απασχολουμένων εργάζονται ως μισθωτοί (67,1%), ενώ σημαντικό είναι και το ποσοστό των αυτοαπασχολουμένων χωρίς προσωπικό (22,3%). Σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο εμφανίζεται μείωση στους μισθωτούς (-7,7%) και στους αυτοαπασχολούμενους με προσωπικό ή χωρίς προσωπικό (-12,9% και -2,0%, αντίστοιχα). Σε σχέση με το προηγούμενο έτος, παρουσιάζεται μείωση σε όλες τις κατηγορίες απασχολουμένων.
Το ποσοστό μερικής απασχόλησης ανέρχεται σε 7,8%, ενώ το ποσοστό των ατόμων που έχουν προσωρινή εργασία σε 6,1%. Η μερική απασχόληση εμφανίζεται μειωμένη (-6,4%) σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους (-22,7%). Η προσωρινή απασχόληση έχει μειωθεί σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο (-12,0%) και σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους (-19,2%).
Τα επαγγέλματα που συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο ποσοστό των απασχολουμένων είναι οι επαγγελματίες (21,8%) και οι εργαζόμενοι στην παροχή υπηρεσιών και πωλητές (20,5%). Σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο παρατηρείται αύξηση στους ειδικευμένους γεωργούς, κτηνοτρόφους, δασοκόμους και αλιείς (14,5%) ενώ η μεγαλύτερη μείωση εμφανίζεται στα ανώτερα διευθυντικά και διοικητικά στελέχη, και στους εργαζόμενους στην παροχή υπηρεσιών και πωλητές (-17,7% και -16,9%, αντίστοιχα). Σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, η μεγαλύτερη αύξηση εμφανίζεται στους ειδικευμένους γεωργούς, κτηνοτρόφους, δασοκόμους και αλιείς (7,4%) ενώ η μεγαλύτερη μείωση παρατηρείται στα ανώτερα διευθυντικά και διοικητικά στελέχη (-23,1%).
Αν εξεταστεί η εξέλιξη της κατανομής του πλήθους των απασχολουμένων σε ευρείες ομάδες επαγγελμάτων, παρατηρείται ότι, κατά την περίοδο A΄ τρίμηνο 2010 - Α΄ τρίμηνο 2021, αυξάνεται
σημαντικά το ποσοστό των απασχολουμένων σε μη χειρωνακτικά επαγγέλματα χαμηλής ειδίκευσης ενώ μειώνεται το ποσοστό των απασχολουμένων σε χειρωνακτικά επαγγέλματα με εξειδίκευση. Το ποσοστό στα μη χειρωνακτικά επαγγέλματα υψηλής εξειδίκευσης ακολουθεί μικρή αύξηση ενώ το ποσοστό των απασχολουμένων σε στοιχειώδη επαγγέλματα παραμένει σχετικά σταθερό μετά το 2011. Τέλος, το ποσοστό των απασχολούμενων στην γεωργία, δασοκομία, κτηνοτροφία και αλιεία εμφανίζει πτωτική τάση από το 2014.
Από την εξέλιξη του ποσοστού των απασχολουμένων σε ευρείς τομείς οικονομικής δραστηριότητας κατά την περίοδο A΄ τρίμηνο 2010 - Α΄ τρίμηνο 2021, παρατηρείται αύξηση του ποσοστού όσων εργάζονται στον τομέα που περιλαμβάνει το εμπόριο, τις μεταφορές και τις επικοινωνίες, τα ξενοδοχεία και την εστίαση.
Μείωση παρατηρείται στο ποσοστό όσων εργάζονται στους τομείς των κατασκευών και της γεωργίας-δασοκομίας-αλιείας.
Το μεγαλύτερο ποσοστό των απασχολουμένων (44,0%) δηλώνει ότι εργάστηκε 40 - 47 ώρες την εβδομάδα αναφοράς, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό (19,9%) δηλώνει ότι εργάστηκε 48 ή περισσότερες ώρες. Η
πλειονότητα των απασχολουμένων (71,4%) δηλώνει ότι εργάστηκε τις συνήθεις ώρες κατά την εβδομάδα αναφοράς. Το 10,6% των απασχολούμενων δηλώνει ότι θα επιθυμούσε να εργάζεται περισσότερες ώρες, το 4,6% είναι απασχολούμενοι μερικής απασχόλησης οι οποίοι θα ήθελαν να εργάζονται περισσότερο, και θα μπορούσαν να αρχίσουν να εργάζονται περισσότερο μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες, και το 1,9% έχει παραπάνω από μία εργασία.
IΙI. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΝΕΡΓΩΝ
Από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει ότι οι βασικοί λόγοι που σταμάτησαν οι άνεργοι να εργάζονται είναι είτε γιατί η εργασία τους ήταν περιορισμένης διάρκειας και τελείωσε (34,9%) είτε γιατί απολύθηκαν (15,5%). Το ποσοστό των ανέργων που δεν έχουν εργαστεί στο παρελθόν (νέοι άνεργοι) είναι 19,8%.
Η πλειονότητα των ανέργων (58,4%) αναζητά εργασία ένα έτος ή περισσότερο (μακροχρόνια άνεργοι). Η πλειονότητα των ανέργων έχει ολοκληρώσει μέχρι δευτεροβάθμια εκπαίδευση (59,9%). Το ποσοστό των ανέργων που δηλώνουν ότι δεν είναι εγγεγραμμένοι στον ΟΑΕΔ ανέρχεται σε 18,6%, ενώ το ποσοστό αυτών που δηλώνουν ότι λαμβάνουν επίδομα ή βοήθημα από τον ΟΑΕΔ ανέρχεται σε 16,4%.
Τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας παρατηρούνται στις Περιφέρειες Στερεάς Ελλάδας, Νοτίου Αιγαίου και Κρήτης.
IV. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΤΟΜΩΝ ΕΚΤΟΣ ΤΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ
Η πλειονότητα των ατόμων εκτός του εργατικού δυναμικού ηλικίας 15 - 74 ετών είτε δεν έχουν εργαστεί ποτέ στο παρελθόν (42,1%) ή έχουν περάσει περισσότερα από 8 έτη από τότε που σταμάτησαν την
τελευταία τους εργασία (28,1%).
Από τα άτομα που εργάστηκαν μέσα στα τελευταία 8 έτη, το μεγαλύτερο ποσοστό σταμάτησε να εργάζεται επειδή συνταξιοδοτήθηκε (40,8%) ή επειδή η εργασία του ήταν περιορισμένης διάρκειας και τελείωσε (13,0%).
Το 83,5% των ατόμων εκτός του εργατικού δυναμικού δηλώνει ότι δεν θα ήθελαν να εργάζονται. Το 1,2% δηλώνει ότι αναζητά εργασία αλλά δεν είναι άμεσα διαθέσιμοι να την αναλάβουν ενώ το 8,8% δηλώνει ότι είναι διαθέσιμοι για να αναλάβουν εργασία άμεσα αλλά δεν αναζητούν.
