ΟΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑ

Ο έρωτας της Λαγκάρντ με τον «υποκείμενο πληθωρισμό» και η αίσθηση του παραλόγου

Γιάννης Αγγέλης
23-03-2023 | 07:02
Viber Whatsapp Μοιράσου το
Ο έρωτας της Λαγκάρντ με τον «υποκείμενο πληθωρισμό» και η αίσθηση του παραλόγου

Χθες η πρόεδρος του ΔΣ της ΕΚΤ κα Λαγκάρντ έδωσε την καθιερωμένη ομιλία της στο 23ο Συνέδριο των Παρατηρητών της ΕΚΤ (22/3/2023 «The ECB and Its Watchers XXIII conference»). Πρόκειται για μία σημαντική συνάντηση καθώς η τοποθέτηση του εκάστοτε προέδρου σ' αυτή στοχεύει στο να κάνει «λιανά» χωρίς υπεκφυγές αυτό που σκέφτεται και αυτό που πρόκειται να κάνει, μπροστά σ' αυτούς (δημοσιογράφους κατά κύριο λόγο) που περισσότερο από κάθε άλλον παρακολουθούν και είναι σε θέση να διακρίνουν και την παραμικρή διαφορά στα λόγια και στις πράξεις της ΕΚΤ. Προφανώς και έχει μεγάλη σημασία και για τις αγορές, αλλά και για κάθε άλλον που κρατάει ή πρόκειται να κρατήσει στα χέρια του το Ευρώ.

Το Οικονογράφημα διαχρονικά «ακολουθεί» αυτές τις διαδικασίες σαν απαραίτητη προϋπόθεση για να επικοινωνεί με αξιοπιστία με τους αναγνώστες του.

Διαβάσαμε λοιπόν με προσοχή την τοποθέτηση της κας Λαγκάρντ και μεταφέρουμε στο σημείωμα αυτό σήμερα τα σημεία που το Οικονογράφημα εκτιμά ότι δεν πρέπει να ξεφύγουν της προσοχής των αναγνωστών του.

Η τοποθέτηση της κας Λαγκάρντ αρχίζει με την παραδοχή ότι το βασικό στοιχείο που καθορίζει την στρατηγική και την τακτική της αφορά στην διαμόρφωση του «υποκείμενου πληθωρισμού» και όχι του πληθωρισμού γενικά. (Θυμίζουμε προηγούμενο σημείωμα στο Οικονογράφημα με τίτλο «Ξεχάστε τον πληθωρισμό που ξέρατε, τώρα τα μάτια σας στον υποκείμενο πληθωρισμό» που δημοσιεύτηκε στις 10/3/2023).

Κατά λέξη η κα Λαγκάρντ ξεκίνησε την τοποθέτησή της ως εξής : «Η ζώνη του ευρώ έχει πληγεί από μια διαταραχή του πληθωρισμού, η οποία τώρα διέρχεται από την οικονομία. Ενώ ο μετρούμενος πληθωρισμός είναι πιθανόν να μειωθεί απότομα φέτος, λόγω της πτώσης των τιμών της ενέργειας και της χαλάρωσης των σημείων συμφόρησης στην προσφορά, η δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού παραμένει ισχυρή. Μέχρι στιγμής, δεν βλέπουμε σαφείς ενδείξεις ότι ο υποκείμενος πληθωρισμός παρουσιάζει καθοδική τάση.

Στην πραγματικότητα, βλέπουμε δύο δυνάμεις να ωθούν τον υποκείμενο πληθωρισμό προς διαφορετικές κατευθύνσεις:

  • Η πτώση των τιμών της ενέργειας αποδυναμώνει βασικό παράγοντα των πιέσεων στον υποκείμενο πληθωρισμό. Οι τιμές της εισαγόμενης ενέργειας διαδραμάτισαν κεντρικό ρόλο στην αύξηση του πληθωρισμού για όλους τους οικονομικούς τομείς, δεδομένου του τεράστιου ενεργειακού σοκ που αντιμετωπίσαμε. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι δείκτες του υποκείμενου πληθωρισμού που αποτυπώνουν τις πιο επίμονες επιδράσεις του ενεργειακού κόστους παρουσιάζουν ήδη μείωση.
  • Από την άλλη πλευρά είναι οι αυξανόμενες εγχώριες πιέσεις στις τιμές που θα μπορούσαν να αντισταθμίσουν μέρος αυτής της αποπληθωριστικής ώθησης. Μετρήσεις υποκείμενου πληθωρισμού που αποτυπώνουν στοιχεία ευαίσθητα στον οικονομικό κύκλο – όπως το Supercore – ή τα είδη με χαμηλό περιεχόμενο εισαγωγών εξακολουθούν να ενισχύονται. Εάν αυτό συνεχιστεί και η συνολική ζήτηση ανακάμψει από τα τρέχοντα συμπιεσμένα επίπεδά της, θα μπορούσαμε να δούμε μια μεταφορά από τις εισαγόμενες στις εγχώριες πιέσεις στις τιμές που διατηρεί τις συνολικές πιέσεις στις τιμές σε υψηλά επίπεδα....

- Το βασικό ζήτημα για να καθοριστεί ποιες από αυτές τις δυνάμεις θα επικρατήσουν θα είναι οι εξελίξεις στους μισθούς...

- Μέχρι στιγμής, οι πραγματικοί μισθοί έχουν μειωθεί σημαντικά, ενώ τα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων έχουν επεκταθεί σε πολλούς τομείς. Ωστόσο, η αγορά εργασίας είναι αρκετά σφιχτή, οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού αυξάνονται και το σοκ των όρων του εμπορίου έχει αντιστραφεί σε μεγάλο βαθμό. Αυτό οδηγεί τους εργαζόμενους να χρησιμοποιήσουν τη διαπραγματευτική τους δύναμη για να ανακτήσουν το χαμένο εισόδημα.

- Εάν τόσο οι εργαζόμενοι όσο και οι επιχειρήσεις αποδεχθούν τη δίκαιη κατανομή των βαρών και η ισχυρότερη αύξηση των μισθών αντιπροσωπεύει απλώς μια επανεξισορρόπηση μεταξύ εργασίας και κεφαλαίου, τότε τόσο οι μισθολογικές πιέσεις όσο και οι πιέσεις στις τιμές θα πρέπει να μειωθούν καθώς εξελίσσεται αυτή η διαδικασία. Αλλά εάν και τα δύο μέρη προσπαθήσουν να ελαχιστοποιήσουν μονομερώς τις απώλειές τους, θα μπορούσαμε να δούμε έναν μηχανισμό ανατροφοδότησης μεταξύ υψηλότερων περιθωρίων κέρδους, μισθών και τιμών.

Ο κίνδυνος μιας τέτοιας δυναμικής «tit-for-tat» ενισχύεται επίσης από την προοπτική ότι η στενότητα της αγοράς εργασίας θα παραμείνει.

- Σε αντίθεση με άλλες χώρες, η συμμετοχή του εργατικού δυναμικού στη ζώνη του ευρώ έχει αυξηθεί σημαντικά από πέρυσι, συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση μέρους της εκτίναξης της ζήτησης εργασίας λόγω της επαναλειτουργίας. Αλλά η πανδημία οδήγησε επίσης σε απότομη αύξηση της απασχόλησης στο δημόσιο, μειώνοντας τη δεξαμενή εργατικού δυναμικού που διατίθεται στον ιδιωτικό τομέα. Και το πόσο περαιτέρω μπορεί να αυξηθεί συνολικά η προσφορά εργασίας θα εξαρτηθεί, μεταξύ άλλων, από σύνθετα ζητήματα πολιτικής, όπως η στάση των χωρών απέναντι στη μετανάστευση και τη φροντίδα των παιδιών.

- Ταυτόχρονα, το ποσοστό ανεργίας βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλό και, σε ορισμένες χώρες, είναι τόσο χαμηλό που θα είναι όλο και πιο δύσκολο να προσληφθούν από την υπόλοιπη δεξαμενή εργατικού δυναμικού.

Όλα αυτά σημαίνουν ότι θα μπορούσαμε να δούμε ένα πιο παρατεταμένο σοκ ώθησης του κόστους που προέρχεται από την αύξηση των μισθών. Αυτό είναι απίθανο να αποτρέψει την αποπληθωρισμό των αγαθών, δεδομένου ότι οι μισθοί αντιπροσωπεύουν μόνο περίπου το 20% του άμεσου κόστους εισροών για τις μεταποιητικές επιχειρήσεις. Ωστόσο, οι μισθοί αποτελούν περίπου το 40% του άμεσου κόστους εισροών για τους παρόχους υπηρεσιών και ο πληθωρισμός των υπηρεσιών αντιπροσωπεύει σχεδόν τα δύο τρίτα του δομικού πληθωρισμού.

- Παράλληλα, τα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων συνεχίζουν να αυξάνονται, εν μέρει επειδή ορισμένες εκμεταλλεύονται τις ανισορροπίες προσφοράς-ζήτησης για να δοκιμάσουν τη ζήτηση των καταναλωτών με μεγάλες αυξήσεις τιμών – πέρα και πάνω από την αύξηση του κόστους τους. Αλλά ελλείψει επίμονης αύξησης της ισχύος στην αγορά, αυτό μπορεί να συνεχιστεί μόνο στον βαθμό που η ζήτηση παραμένει ανθεκτική. Διαφορετικά, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να απορροφήσουν τις αυξήσεις του κόστους στα περιθώρια και οι πιέσεις στις τιμές θα αρχίσουν να αμβλύνονται.

- Είδαμε μεγάλη συρρίκνωση της εγχώριας ζήτησης στα τέλη του περασμένου έτους και τα τελευταία στοιχεία, όπως οι λιανικές πωλήσεις, υποδηλώνουν ότι η κατανάλωση δεν έχει ακόμη ανακάμψει. Αυτό όμως δεν εμπόδισε τις αυξήσεις του κόστους να περάσουν. Οι βραχυπρόθεσμοι δείκτες δυναμικής του δομικού πληθωρισμού –για παράδειγμα το τρίμηνο με τρίμηνο– στην πραγματικότητα αυξήθηκαν τον Φεβρουάριο.

- Επομένως, για να αμβλυνθούν οι πληθωριστικές πιέσεις, είναι σημαντικό η νομισματική μας πολιτική να λειτουργεί δυναμικά προς την περιοριστική κατεύθυνση. Και αυτή η διαδικασία μόλις τώρα αρχίζει να εφαρμόζεται.

Γνωρίζουμε ότι η πλήρης επίδραση της νομισματικής πολιτικής στη ζήτηση θα αποκαλυφθεί μόνο με την πάροδο του χρόνου.

Το συμπέρασμα από την παράθεση των αποσπασμάτων αυτών είναι σαφές:

  • Ο «υποκείμενος πληθωρισμός» παραμένει υψηλός και αντιμετωπίζεται ο κίνδυνος ενός νέου κύκλου «παρατεταμένου» αυξητικού σοκ, που ξεπηδά από την συνεχιζόμενη αύξηση των περιθωρίων κέρδους των επιχειρήσεων και την αντίρροπη τάση αύξησης των μισθών για τον περιορισμό της απώλειας που έχουν υποστεί οι εργαζόμενοι.
  • Η ΕΚΤ θα συνεχίζει να «πυροβολεί» την ζήτηση ανεξάρτητα από τις συνέπειες που αυτό θα έχει για την οικονομία και την απασχόληση. Αυτή η διαδικασία «μόλις τώρα έχει αρχίσει να εφαρμόζεται».

Η κα Λαγκάρντ συνηθίζει να... στολίζει τα λεγόμενά της με κάποια γνωστή ή άγνωστη επώνυμη ρήση.

Αυτή την φορά διάλεξε -ή της διάλεξαν- μία ρήση του Βολταίρου για να κλείσει την τοποθέτησή της.

Θύμισε ότι ο Βολταίρος κάποια στιγμή είπε πως «Η αβεβαιότητα είναι μια άβολη θέση. Αλλά η βεβαιότητα είναι παράλογη».

Το Οικονογράφημα δεν είναι σε θέση να αξιολογήσει αν η επιλογή της συγκεκριμένης ρήσης είναι απλά μια... άτυχη στιγμή του επιμελητή του κειμένου της ομιλίας της, ή ένα σιωπηρό μήνυμα αυτοσαρκασμού από την ίδια, όταν έκλεισε την ομιλία της λέγοντας ότι «το κοινό μπορεί να είναι βέβαιο για ένα πράγμα: θα επιτύχουμε σταθερότητα των τιμών και η επαναφορά του πληθωρισμού στο 2% μεσοπρόθεσμα είναι αδιαπραγμάτευτη...».

Για να δούμε λοιπόν πόσο «παράλογη» θα αποδειχθεί η «βεβαιότητα» που μας υπόσχεται η κα Λαγκάρντ.

Γ. Αγγέλης

Διαβάστε περισσότερα άρθρα της στήλης ΟΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑ

Ακολουθήστε το insider.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.

Όλες οι ειδήσεις

23:57

Στην Άγκυρα ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών

23:43

Δύο νεκροί και 10 τραυματίες από επίθεση στο Σουδάν

23:28

Περού: Κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε 3 πυρόπληκτες περιφέρειες

23:12

Wall Street: «Κοκκίνισε» στο φίνις μετά την τολμηρή μείωση επιτοκίων από τη Fed

23:00

Σαουδική Αραβία: Δεν αναγνωρίζει το Ισραήλ μέχρι να δημιουργηθεί Παλαιστινιακό κράτος

22:45

Ισραήλ: Σε «νέα φάση» ο πόλεμος – «Εκτρέπουμε δυνάμεις στο βόρειο μέτωπο με τον Λίβανο»

22:33

Ήπια πτώση για το πετρέλαιο

22:16

Δημοσκόπηση ΗΠΑ: Η Χάρις προηγείται ελαφρά του Τραμπ σε τρεις κρίσιμες Πολιτείες

22:07

Ψύχραιμο μήνυμα για επιτόκια από Πάουελ (Fed) - «Θετικός» στο soft landing

22:02

Νέο ρεκόρ για τον χρυσό μετά την Fed

21:51

Απάτη σε βάρος του ΕΟΠΥΥ: Ολοκληρώθηκαν οι απολογίες των πρώτων επτά κατηγορουμένων

21:43

Ζελένσκι: Έχει προετοιμάσει πλήρως το «σχέδιο νίκης» που θα παρουσιάσει στον Μπάιντεν

21:38

Κυβερνοεπίθεση στα social media - Θύμα και ο λογαριασμός της ελληνικής Πυροσβεστικής

21:26

Συνάντηση Μελόνι - Ντράγκι στη Ρώμη

21:11

Δημοσκόπηση Pulse: Στο 24% η ΝΔ, τρίτος ο ΣΥΡΙΖΑ - Ποιος προηγείται στις εκλογές του ΠΑΣΟΚ

21:01

Fed: Γενναία μείωση επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης - Η πρώτη από το 2020

20:50

Συμφωνία με χρηματοδότηση 159 εκατ. ευρώ για Ελλάδα από Νορβηγία και EEA Grants

20:37

Μίσθωση κατοικίας: Σε τι ενέργειες μπορεί να προβεί ο ιδιοκτήτης όταν υπάρχουν οφειλές από τον ενοικιαστή

20:22

Η Γερμανία «παγώνει» τις εξαγωγές όπλων προς το Ισραήλ

20:18

Naval Group: Την Πέμπτη η καθέλκυση της φρεγάτας Belharra «Νέαρχος» – Στη Γαλλία ο Δένδιας

20:13

Χατζηδάκης: Τεράστια μείωση κόκκινων δανείων από το 2019 - Κοινή προτεραιότητα η προστασία της κατοικίας των ευάλωτων

20:01

ΟΗΕ: Να τερματιστεί η ισραηλινή κατοχή στα παλαιστινιακά εδάφη μέσα σε 12 μήνες

19:53

Το ΔΝΤ αναβάλλει τις διαβουλεύσεις με τη Ρωσία για να συγκεντρώσει περισσότερα στοιχεία

19:40

Σιδηρόδρομος: Οι διαγωνισμοί ανάταξης στη Θεσσαλία - Οι επόμενες δράσεις ΟΣΕ, Hellenic Train, ΓΑΙΑΟΣΕ και VTG

19:35

WSJ: Η JPMorgan «κλέβει» την Apple Card από την Goldman Sachs

19:15

Ουγγαρία: Η εταιρεία BAC δεν έχει εργοστάσιο στη χώρα, είναι μόνο «εμπορικός μεσάζων»

19:05

Στο «κόκκινο» οι ευρωαγορές

18:46

Διακρίσεις της Performance Technologies στα Bite Awards 2024

18:44

Έκκληση Μπλίνκεν να μην κλιμακωθεί η κατάσταση στη Μέση Ανατολή

18:28

Eurobank: Ανώτατος Εκτελεστικός Διευθυντής στην Ελληνική Τράπεζα, ο Μιχάλης Λούης