Η ΕΚΤ ζητάει πίσω τα λεφτά... από τις τράπεζες  

Η φωνή του κ. Χ πρόδιδε πραγματική ανησυχία. Τετάρτη βράδυ, σχετικά αργά για τις συνήθειες του, μου τηλεφώνησε και αφού με ρώτησε τι κάνω - ήξερε ότι είχα συμπτώματα κρυολογήματος μετά από μία απόπειρα να κολυμπήσω με αρκετά «μποφόρ» - με ρώτησε αν έχω υπ’ όψη μου τις τελευταίες δηλώσεις του Γάλλου κεντρικού τραπεζίτη Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό.

Είχε δώσει μία διάλεξη στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια αργά το βράδυ της 11ης Οκτωβρίου. Του απάντησα με απορία ότι δεν είχα κάτι υπ’ όψη μου και τον ρώτησα γιατί τόσο ενδιαφέρον για τον κ. Γκαλό.

«Γιατί φίλε μου έβαλε ξεκάθαρα θέμα απόσυρσης της ρευστότητας από το ευρω-σύστημα με χρονικό ορίζοντα που δεν απέχει πολύ από την περιβόητη θεωρία του σοκ…». Του ζήτησα να μου πει τι γνωρίζει σχετικά γιατί όσον αφορά το θέμα αυτό ξέρω μόνο τον κ. Νάγκελ της Bundesbank να έχει μιλήσει για κάτι τέτοιο, αλλά παρατήρησα ότι «αυτός μπορεί να μιλάει γι’ αυτό όταν έχει ήδη αποφασίσει να αυξήσει με δημοσιονομικά μέσα την ρευστότητα στο γερμανικό σύστημα κατά 200 δισ. ευρώ…».

«Όχι – όχι, ο Γάλλος μίλησε πολύ καθαρά. Όπως είπε η ΕΚΤ πρέπει να αρχίσει να μειώνει τον ισολογισμό της πολύ νωρίτερα από την αρχική της απόφαση που είναι να κλείσει το PEPP το 2024. Και για να μην αφήσει καμία παρεξήγηση διευκρίνισε ότι η ΕΚΤ θα πρέπει πρώτα να ζητήσει από τις τράπεζες να αποπληρώσουν τα χρήματα που δανείστηκαν στο πλαίσιο των στοχευμένων πράξεων μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (TLTRO) της κεντρικής τράπεζας. Και ύστερα να αρχίσει το QT δηλαδή, να μην επανεπενδύει τις λήξεις των χαρτοφυλακίων χρέους που έχει «φορτωθεί» μέχρι σήμερα μέσω του APP και PEPP. Όπως γνωρίζεις καλά τα δάνεια αυτά κράτησαν τις πόρτες των τραπεζών… ανοικτές τα τελευταία 2 χρόνια. Είναι πάνω από ένα τρις ευρώ αν δεν κάνω λάθος που δόθηκε στις τράπεζες με αρνητικό επιτόκιο, δηλαδή με επιδότηση για όποια τράπεζα το έπαιρνε. Μπορείς να φανταστείς τι θα σημάνει αυτό;», σχολίασε με φανερή ανησυχία.

Του απάντησα μάλλον απερίσκεπτα, «ε, πως κάποια στιγμή αυτό θα γινόταν, αφού έχει ήδη ανακοινωθεί η λήξη του PEPP και του APP, τα TLTROs δεν θα μπορούσαν να μείνουν... απλήρωτα».

Μεσολάβησε μικρή σιωπή μέχρι να ακούσω τον κ. Χ λίγο έκπληκτο και λίγο θυμωμένο να μου λέει με φανερή ένταση: «Μα τι λες, καταλαβαίνεις τι λες; Καταλαβαίνεις τι θα συμβεί αν "φύγουν" αυτά τα κεφάλαια από τις… τρύπες που έχουν κλείσει τα δύο τελευταία χρόνια, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα; Και πάνω απ’ όλα στις τράπεζες; Αυτό που συμβαίνει τώρα στη Μ. Βρετανία θα μοιάζει εκδρομή στο... πάρκο. Για σκέψου αύξηση του κόστους του χρήματος και την ίδια στιγμή απόσυρση κεφαλαίων από κάθε επίπεδο οικονομικής δραστηριότητας σε μία κλίμακα που δεν έχει ξανασυμβεί… Πρέπει να είναι τρελοί αν νομίζουν ότι μπορούν να διαχειριστούν κάτι τέτοιο και οι κεντρικοί τραπεζίτες και οι κυβερνήσεις…».

Κατάλαβα την απερισκεψία μου και θέλησα να... τα μπαλώσω. «Έχεις δίκιο απλά σκέπτομαι ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει χωρίς τις προϋποθέσεις που έχουν θέσει ήδη για την μείωση του πληθωρισμού και την σταδιακή απόσυρση των μέτρων…».

«Για τι προϋποθέσεις μου λες τώρα, ξέρεις πολύ καλά ότι αυτός που τραβάει το σκοινί και κουνιούνται όλοι, είναι οι αποφάσεις της Fed και το δολάριο, μπορεί να έχει πέσει σαν παγκόσμιο αποθεματικό αλλά εξακολουθεί να είναι ο κυρίαρχος παίκτης για όλους και ειδικά για την Ευρωζώνη… Θέλεις καλύτερη απόδειξη από αυτά που συμβαίνουν με την στερλίνα και τα Gilts; Δεν υπάρχουν κανόνες και προϋποθέσεις… Άλλωστε και μόνο που θα μυριστούν οι αγορές ότι ξεκινάει κάτι τέτοιο θα τρέξουν να το προεξοφλήσουν και θα δεις σε χρόνο dt τα margin calls να παρασύρουν τα πάντα… Λοιπόν για να δεις το ακριβώς είπε ο κ. ντε Γκαλό κλείνουμε το τηλέφωνο και σου τα στέλνω «κωδικοποιημένα» για να έχεις υπόψη σου. Και σκέψου ότι ο Γκαλό τα είπε αυτά χωρίς να έχει από τον Μακρόν, την... αβάντα των 200 δισ. ευρώ που έχει ο Νάγκελ από τον Σολτς. Ειλικρινά δεν καταλαβαίνω τι ετοιμάζουν με το Ευρώ… Λοιπόν κλείνω και σου τα στέλνω…».

Σε λίγα λεπτά έλαβα στο μέιλ το ακόλουθο «ρεπορτάζ» του κ. Χ από την τοποθέτηση του Γάλλου Κεντρικού Τραπεζίτη στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια.

Ο Γκαλό είπε μεταξύ άλλων ότι:

- «Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα πρέπει να αρχίσει να μειώνει τον ισολογισμό της μόλις το επιτόκιό της πλησιάσει το 2%, πρώτα πείθοντας τις τράπεζες να αποπληρώσουν τα δάνειά τους και στη συνέχεια μειώνοντας τα ομόλογά της».

- Επανέλαβε ότι το επιτόκιο θα πρέπει να βρίσκεται στο ουδέτερο επίπεδό του – ή «λίγο λιγότερο από 2%» – πριν από το τέλος του έτους, ανοίγοντας τον δρόμο για τη μείωση του ισολογισμού της ΕΚΤ.

- Ότι ήταν πολύ νωρίς για να πει εάν η ΕΚΤ θα πρέπει να αυξήσει αυτό το επιτόκιο κατά 50 ή 75 μονάδες βάσης στη συνεδρίασή της στις 27 Οκτωβρίου. Ωστόσο, «Δεν θα ήταν συνεπές να διατηρήσουμε έναν πολύ μεγάλο ισολογισμό για πολύ καιρό προκειμένου να συμπιέσουμε το ασφάλιστρο διάρκειας, ενώ ταυτόχρονα εξετάζουμε μια σύσφιξη των επιτοκίων πολιτικής πάνω από την ουδετερότητα».

- Σε εκείνο το σημείο, είπε ότι η ΕΚΤ θα πρέπει πρώτα να ζητήσει από τις τράπεζες να αποπληρώσουν τα χρήματα που δανείστηκαν στο πλαίσιο των στοχευμένων πράξεων μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (TLTRO) της κεντρικής τράπεζας. «Η αποπληρωμή των TLTROs έρχεται πρώτη και θα πρέπει να αποφύγουμε οποιοδήποτε ακούσιο κίνητρο για καθυστέρηση των αποπληρωμών από τις τράπεζες», είπε.

- Η ΕΚΤ θα αρχίσει να μην αντικαθιστά ορισμένα από τα ομόλογα που έχει αγοράσει στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων ύψους 3,3 τρισεκατομμυρίων ευρώ τα τελευταία επτά χρόνια – όταν ο πληθωρισμός ήταν πολύ χαμηλός. «Θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε πριν από το 2024, διατηρώντας μερικές επανεπενδύσεις αλλά με σταδιακά μειωμένο ρυθμό», είπε.

- Η ΕΚΤ πρέπει να ξεκινήσει αυτή την ανάπτυξη αργά και στη συνέχεια να επιταχύνει, με ένα «τελικό σημείο» που θα κοινοποιείται σαφώς τόσο ως προς την ημερομηνία όσο και ως προς το μέγεθος του τερματικού σταθμού.