Ροή
Με όπλο την ισχυρή ζήτηση, και παρά τις προκλήσεις στο γενικότερο γεωπολιτικό και οικονομικό περιβάλλον, η ελληνική αγορά ακινήτων εμφανίζει σε αυτή τη συγκυρία θετικό πρόσημο, όπως και καθ’ όλη τη διάρκεια του 2021 μέσα στην πανδημία. Μία βασική αιτία για τη θετική αυτή πορεία της αγοράς αποτελεί το γεγονός ότι οι αγοραστές έχουν επιστρέψει ήδη πιο έντονα στην αγορά, ενώ από την πλευρά τους και οι κατασκευαστές προχωρούν με νέες κατασκευές σε μία προσπάθεια να καλύψουν το έλλειμμα σε νεόδμητα που παρατηρήθηκε στην ελληνική αγορά καθ’ όλη τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας. Όσον αφορά τo real estate, η Ελλάδα έχει το πλεονέκτημα των χαμηλότερων τιμών των ακινήτων, ενώ για την τουριστική σεζόν του 2022, η χώρα έχει ενισχύσει περαιτέρω το brand της διεθνώς, λόγω της πολύ καλής διαχείρισης της πανδημίας και φιγουράρει ως ένας από τους πιο ασφαλείς προορισμούς σε όλη τη Μεσόγειο. Αυτά αναφέρει, μεταξύ άλλων, σχετικό πρόσφατο market report της εταιρείας συμβούλων ακινήτων Engel & Völkers στην Ελλάδα.
Ειδικότερα, όπως σημειώνεται στη σχετική ανάλυση, «είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία νεόδμητα σπίτια, πιο μαζικά, στην εγχώρια αγορά ήταν αυτά της περιόδου 2008- 2009, πολλά από τα οποία έμειναν απούλητα την προηγούμενη δεκαετία. Το ενδιαφέρον για την ελληνική κτηματαγορά παραμένει σε υψηλά επίπεδα τόσο από Έλληνες όσο και από το ξένο κοινό το οποίο βλέπει πλέον στην Ελλάδα, μία πρώτης τάξης ευκαιρία για ικανοποιητικές αποδόσεις. Ανασταλτικός παράγοντας πανευρωπαϊκά, ειδικά σε αυτή τη συγκυρία, είναι αναμφισβήτητα η αύξηση στις τιμές της ενέργειας και του κόστους των υλικών και οι πληθωριστικές πιέσεις που προβληματίζουν συνολικά την αγορά, ευελπιστώντας πάντως έως το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2022 να έχει σταθεροποιηθεί η κατάσταση με ένα νέο σημείο ισορροπίας.
Σε συνέχεια ακριβώς αυτών των πιέσεων, σε όλη την Ευρώπη, έχουν τεθεί πλέον υπό αναθεώρηση προς τα κάτω οι αρχικές εκτιμήσεις για την οικονομική ανάπτυξη το 2022. Ειδικά για την Ελλάδα, κρίσιμο ρόλο για φέτος αναμένεται να παίξει για μία ακόμη φορά η πορεία του τουρισμού, ο οποίος ακόμη και στην προηγούμενη δεκαετία της οικονομικής κρίσης αποτέλεσε ανάχωμα στην ύφεση και την ανεργία και στη συνέχεια οδήγησε την χώρα σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι προ πανδημίας, το 2019, χρονιά ρεκόρ με τουριστικά έσοδα 18,2 δισ. ευρώ, η οικονομική συνεισφορά, άμεση και έμμεση, του κλάδου έφτασε να αντιστοιχεί μεταξύ 27,5% έως 33,1% στο συνολικό ΑΕΠ της χώρας, ενώ για φέτος τα μηνύματα για την Ελλάδα είναι παραπάνω από θετικά».
Για την τουριστική σεζόν του 2022, η χώρα έχει ενισχύσει περαιτέρω το brand της διεθνώς, λόγω της πολύ καλής διαχείρισης της πανδημίας και φιγουράρει ως ένας από τους πιο ασφαλείς προορισμούς σε όλη τη Μεσόγειο, ενώ για πρώτη φορά επίσης έχει αυξημένη συνδεσιμότητα με την άλλη πλευρά του Ατλαντικού και δη την αμερικανική αγορά. Μάλιστα οι προβλέψεις των τουριστικών φορέων αναφέρουν ότι, παρά τις γεωπολιτικές και οικονομικές προκλήσεις, δεν αποκλείεται να επιτευχθούν τα νούμερα ρεκόρ του κλάδου του 2019 ακριβώς και λόγω της μεγάλης επιθυμίας των Ευρωπαίων φέτος να ταξιδέψουν μετά από δύο χρόνια πανδημίας, με ό,τι αυτό (θετικό) συνεπάγεται για την ελληνική οικονομία.
«Επιπλέον, όσον αφορά ειδικά τo real estate, η Ελλάδα έχει το πλεονέκτημα των χαμηλότερων τιμών των ακινήτων. Ακόμη και για τις περιοχές που θεωρούνται πιο ακριβές, όπως η Αθηναϊκή Ριβιέρα ή τα δημοφιλή ελληνικά νησιά, οι τιμές είναι σαφώς χαμηλότερες σε σύγκριση με άλλους ευρωπαϊκούς προορισμούς που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Επιπλέον δε θα πρέπει να μην προσμετράται και το γεγονός ότι μέσα στην πανδημία και ως ένα μέτρο ενίσχυσης της οικονομίας, συγκυριακά, ήρθε και το ευνοϊκότερο φορολογικό πλαίσιο για τους ξένους που θέλουν να εγκατασταθούν σε πιο μόνιμη βάση στην Ελλάδα, κάτι το οποίο επίσης λειτουργεί θετικά για το εγχώριο real estate», αναφέρεται σχετικά.
Αναλυτικά ως προς τις τάσεις της αγοράς
Όπως σημειώνει η Engel & Völkers, το 2021 σημειώθηκε αύξηση των μεταβιβάσεων σε όλες τις περιοχές, σε σύγκριση με το 2020, γεγονός το οποίο τα στελέχη της αγοράς αποδίδουν:
• Στο σαφώς μεγαλύτερο ενδιαφέρον που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα για ζήτηση ακινήτων μετά το «μούδιασμα» που έφερε η δημοσιονομική και υγειονομική κρίση.
• Στο ευνοϊκότερο φορολογικό πλαίσιο για τα ακίνητα, που προκύπτει από τα κυβερνητικά μέτρα στήριξης της αγοράς σε επίπεδο φορολογίας.
• Στα νέα μεγάλα έργα που υλοποιούνται ή έχουν ήδη δρομολογηθεί τόσο στο παραλιακό μέτωπο όσο και γενικότερα σε όλο το λεκανοπέδιο της Αττικής με τις επεκτάσεις των μέσων σταθερής τροχιάς και κυρίως του μετρό.
• Στο αυξανόμενο ενδιαφέρον από το εξωτερικό, από επενδυτές και όχι μόνο, κυρίως σε περιοχές με μεγαλύτερη εγγύτητα στη θάλασσα.
Πάντως, μέχρι στιγμής, τα στελέχη της Engel & Völkers παρατηρούν σημαντική αύξηση των ενδιαφερόμενων αγοραστών από τα μέσα του 2021 και μετά, επισημαίνοντας ότι, ο αριθμός τους μπορεί να έχει ακόμη και τριπλασιαστεί σε σχέση με το 2019 και το 2020. Συνολικά η τάση είναι ανοδική δεδομένου ότι η ελληνική αγορά ακινήτων είχε μείνει πολύ πίσω την προηγούμενη δεκαετία, σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη, σε όλα τα επίπεδα κάτι που φαίνεται και από τα επίσημα νούμερα του επιπέδου των τιμών, του μικρού αριθμού των μεταβιβάσεων, αλλά και του πολύ μικρού όγκου των νέων κατασκευών.
Μία ακόμη βασική τάση της αγοράς κατοικίας έχει να κάνει με τα σπίτια που ζητούνται, ειδικά από αυτούς που μπορεί να έχουν αυξημένο budget. Η ζήτηση για μεζονέτες σε όλα τα προάστια της Αθήνας αποτελεί παρελθόν και πλέον οι αγοραστές έχουν στραφεί σε μεγάλα οροφοδιαμερίσματα ή - αν πρόκειται για μονοκατοικίες - σε κατασκευές που διαθέτουν εσωτερικό ασανσέρ.
Περισσότερες αγοραπωλησίες αναμένουν τα στελέχη της αγοράς το επόμενο διάστημα, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι ο μέσος Έλληνας, που παραδοσιακά είναι πολύ συνδεδεμένος με το ακίνητό του, φαίνεται τώρα πιο δεκτικός να το αποχωριστεί και να πάει σε κάτι καλύτερο.
Την τελευταία διετία, το περιβάλλον του σπιτιού έχει αποκτήσει μεγαλύτερη αξία και άρα, η αγορά της Ελλάδας οδηγείται σε μία αλλαγή νοοτροπίας, η οποία επικρατεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Κάποιες εκτιμήσεις μάλιστα κάνουν λόγο ακόμη και για διπλάσιο αριθμό μεταβιβάσεων μέσα στο 2022, πολύ περισσότερο από την στιγμή που θα αυξάνονται σταδιακά και τα νέα σπίτια στην αγορά.
Σχετικά με την χρηματοδότηση από τις τράπεζες, πλέον είναι σαφώς πιο εύκολη, αν και μεγαλύτερη είναι η ζήτηση από το κοινό των μεσαίων προς ανώτερων εισοδημάτων. Γενικότερα παρατηρείται ότι από το δεύτερο μισό του 2021 και μετά, φαίνεται ότι υπάρχει μεγαλύτερη κινητικότητα σε ό,τι έχει να κάνει με τις νέες κατασκευές.
Υπάρχει μεγάλη ζήτηση για νέα ακίνητα ειδικά στις καλές περιοχές, τις πιο ακριβές και σε αυτές που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της ζήτησης γι’ αυτό και εκεί η κατασκευή ακινήτων προχωρά κανονικά. Ωστόσο, στις περιοχές της Αθήνας που απευθύνονται σε ένα αγοραστικό κοινό με πιο χαμηλά εισοδήματα, κάποιοι από τους κατασκευαστές φαίνεται ότι τηρούν τώρα στάση αναμονής ώστε να δουν πώς θα διαμορφωθούν οι νέες συνθήκες στην αγορά.
