Έχει ξεφύγει εκτός ελέγχου η σχέση μεταξύ Ντόναλντ Τραμπ και Βλαντιμίρ Πούτιν; Μια δημοφιλής ρωσική εφημερίδα την παραλληλίζει με δύο τρένα που κινούνται στις ίδιες ράγες με αντίθετες κατευθύνσεις.
«Μια μετωπική σύγκρουση φαίνεται αναπόφευκτη», ανέφερε πρόσφατα η ταμπλόιντ Moskovsky Komsomolets. «Η ατμομηχανή Τραμπ και η ατμομηχανή Πούτιν κινούνται με ταχύτητα η μία προς την άλλη. Και καμία δεν πρόκειται να στρίψει ή να σταματήσει και να κάνει όπισθεν» πρόσθεσε.
Για την «ατμομηχανή Πούτιν», είναι ολοταχώς μπροστά, με την λεγόμενη «Ειδική Στρατιωτική Επιχείρηση»: τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ο ηγέτης του Κρεμλίνου δεν έχει δείξει καμία επιθυμία να τερματίσει τις εχθροπραξίες και να κηρύξει μακροπρόθεσμη εκεχειρία.
Από την άλλη, η «ατμομηχανή Τραμπ» επιταχύνει τις προσπάθειες να πιέσει τη Μόσχα να τερματίσει τον πόλεμο: ανακοινώνοντας προθεσμίες, τελεσίγραφα, απειλές για πρόσθετες κυρώσεις κατά της Ρωσίας και υψηλούς δασμούς σε εμπορικούς εταίρους της Ρωσίας, όπως η Ινδία και η Κίνα. Σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθούν και δύο αμερικανικά πυρηνικά υποβρύχια, τα οποία ο Τραμπ ισχυρίζεται ότι τα έχει επανατοποθετήσει πιο κοντά στη Ρωσία.
Βασικά ερωτήματα, αλλά αναπάντητα
Το ΒΒC θέτει ορισμένα βασικά ερωτήματα: Ο Λευκός Οίκος βρίσκεται πραγματικά σε «πορεία σύγκρουσης» με το Κρεμλίνο για την Ουκρανία; Ή μήπως η επίσκεψη στη Μόσχα του ειδικού απεσταλμένου του Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, είναι ένα σημάδι ότι παρά τις προσποιήσεις, μια συμφωνία μεταξύ Ρωσίας και Αμερικής για τον τερματισμό των μαχών είναι ακόμα δυνατή;
Γεγονός είναι ότι ο Γουίτκοφ έχει γίνει τακτικός επισκέπτης της Ρωσίας. Πραγματοποίησε τέσσερα ταξίδια σε λίγο περισσότερο από δύο μήνες, περνώντας ώρες σε συνομιλίες με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος βέβαια δεν ενέδωσε στις επιθυμίες του Τραμπ για μια άνευ όρων συνολική εκεχειρία στην Ουκρανία.
Ο ίδιος ο Πούτιν δίσταζε να σταματήσει τις μάχες, παρά τον ισχυρισμό του ότι η Μόσχα είναι δεσμευμένη σε μια διπλωματική λύση. Γι' αυτό ο Ντόναλντ Τραμπ δείχνει απογοητευμένος από το Κρεμλίνο. Τις τελευταίες εβδομάδες καταδίκασε τις αδιάκοπες επιθέσεις της Ρωσίας σε ουκρανικές πόλεις ως «αηδιαστικές», «επαίσχυντες» και κατηγόρησε τον Πούτιν ότι λέει «πολλές ανοησίες» για την Ουκρανία.
Τον περασμένο μήνα, ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε τελεσίγραφο 50 ημερών στον Πούτιν για τον τερματισμό του πολέμου, απειλώντας με κυρώσεις και δασμούς. Στη συνέχεια, το μείωσε σε δέκα ημέρες. Η προθεσμία πρόκειται να λήξει στο τέλος αυτής της εβδομάδας. Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν θα υποκύψει στις πιέσεις της Ουάσινγκτον.
Και πάλι όμως, πόση πίεση αισθάνεται πραγματικά ο Βλαντιμίρ Πούτιν; «Επειδή ο Ντόναλντ Τραμπ έχει αλλάξει τόσες πολλές προθεσμίες και τακτικές, δεν νομίζω ότι ο Πούτιν τον παίρνει στα σοβαρά», σημειώνει στο BBC η Νίνα Χρουστσόφβα, καθηγήτρια διεθνών υποθέσεων στο The New School, πανεπιστήμιο στη Νέα Υόρκη. «Ο Πούτιν θα πολεμήσει για όσο μπορεί, ή, εκτός αν η Ουκρανία πει: Είμαστε κουρασμένοι, είμαστε πρόθυμοι να δεχτούμε τους όρους σας».
Δευτερογενείς δασμοί
Εν τω μεταξύ, ο Τραμπ εντείνει τις έμμεσες πιέσεις προς τις χώρες που αγοράζουν ενέργεια από την Ρωσία, απειλώντας τες με αυξημένους δασμούς, με απώτερο στόχο την ίδια την Ρωσία. Άλλωστε, το απόγευμα της Τετάρτης Αμερικανός αξιωματούχος διεμήνυσε μιλώντας στο Reuters πως την Παρασκευή αναμένεται να επιβληθούν δευτερογενείς κυρώσεις των ΗΠΑ στη Μόσχα.
Ήδη, σε μια αποκλίνουσα προσέγγιση απέναντι στους γίγαντες της Ασίας, ο Τραμπ επέβαλε επιπρόσθετους δασμούς 25% στην Ινδία, κατηγορώντας τις ρωσικές αγορές πετρελαίου της ότι τροφοδοτούν την πολεμική μηχανή. «Και αφού το κάνουν αυτό, δεν θα είμαι ευχαριστημένος», είπε.
Η απειλή των ΗΠΑ για δευτερογενείς δασμούς τους αγοραστές ρωσικού πετρελαίου, πραγματοποιείται ώστε να ενταθεί η πίεση στον Ρώσο πρόεδρο προκειμένου να σταματήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία. Το Κρεμλίνο ζυγίζει επιλογές για μια παραχώρηση που θα μπορούσε να περιλαμβάνει μια αεροπορική εκεχειρία με την Ουκρανία, σε μια προσπάθεια να αποτρέψει την απειλή τέτοιων κυρώσεων, αναφέρει το Bloomberg.
Μια συμφωνία είναι ακόμα πιθανή
Ωστόσο, η μετωπική σύγκρουση δεν θεωρείται αναπόφευκτη, τουλάχιστον προς το παρόν, υπογραμμίζει το BBC. Ο Ντόναλντ Τραμπ θεωρεί τον εαυτό του εξαιρετικό διαπραγματευτή και δεν έχει εγκαταλείψει την προσπάθεια να εξασφαλίσει μια συμφωνία με τον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Δεν είναι γνωστό τι είδους προσφορά μπορεί να φέρει μαζί του ο Γουίτκοφ. Αλλά ορισμένοι σχολιαστές στη Μόσχα προβλέπουν ότι θα υπάρχει περισσότερο «καρότο παρά μαστίγιο». Δεν πέρασε απαρατήρητο ότι την Κυριακή ο Τραμπ δήλωσε ότι η Ρωσία «φαίνεται να είναι αρκετά καλή στο να αποφεύγει τις κυρώσεις».
Τη Δευτέρα, ο Ιβάν Λοσκάρεφ, αναπληρωτής καθηγητής πολιτικής θεωρίας στο Πανεπιστήμιο MGIMO της Μόσχας, δήλωσε στην Izvestia ότι για να διευκολύνει τον διάλογο, ο Γουίτκοφ μπορεί να παρουσιάσει «ευνοϊκές προσφορές συνεργασίας στη Ρωσία που θα ανοίξουν μετά από μια συμφωνία για την Ουκρανία».
Αυτό θα είναι αρκετό για να πείσει το Κρεμλίνο να κάνει ειρήνη μετά από τρεισήμισι χρόνια πολέμου; Δεν υπάρχει καμία εγγύηση. Άλλωστε, μέχρι στιγμής στην Ουκρανία ο Πούτιν δεν έχει υποχωρήσει από τις μαξιμαλιστικές του απαιτήσεις για το έδαφος, την ουδετερότητα της Ουκρανίας και το μελλοντικό μέγεθος του ουκρανικού στρατού. Απλά, ο Ντόναλντ Τραμπ θέλει μια συμφωνία και ο Βλαντιμίρ Πούτιν θέλει νίκη.
