Το Λασίθι αποτελεί τον 9ο σταθμό της Εθνικής Στρατηγικής για την Περιφερειακή και Τοπική Ανάπτυξη, ύστερα από τον Έβρο, τη Ζάκυνθο, την Αργολίδα, τη Φωκίδα, την Πιερία, την Καστοριά, τα Γρεβενά και το Ρέθυμνο. «Το Λασίθι αναδεικνύεται ως μια περιοχή με εξαιρετική δυναμική και ανάπτυξη με υψηλό συγκριτικά κατά κεφαλήν ΑΕΠ στο νησί και παραγωγικότητα εργασίας», επισημαίνεται σε δελτίο Τύπου του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ, Θανάση Κοντογεώργη, και προστίθεται:
Το Λασίθι διαθέτει «οικονομία με ισορροπημένη διάρθρωση, η οποία, στο πλαίσιο ενός συνεκτικού αναπτυξιακού σχεδίου, στοχεύουμε να αξιοποιήσει πλήρως τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα και να δημιουργήσει πολλαπλασιαστικά οφέλη για την τοπική κοινωνία. Η δομή της οικονομίας του είναι ορατά η δύναμή του: αρμονική συνύπαρξη του ισχυρού πρωτογενούς τομέα, της σημαντικά ανεπτυγμένης βιομηχανίας και του τουρισμού, και αξιοποίηση του εργατικού δυναμικού. Φυσικά, το σχέδιο για το Λασίθι περιλαμβάνει παράλληλη υποστήριξη των Δήμων της περιοχής, η οποία παρουσιάζει σημαντική πληθυσμιακή αύξηση, ώστε να μπορέσουν να συγκρατήσουν τον νεότερο πληθυσμό. Ταυτόχρονα, τίθενται οι βάσεις για την αντιμετώπιση σημαντικών προκλήσεων όπως η ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων, η θωράκιση απέναντι στην κλιματική αλλαγή και κρίση, η βελτίωση των οδικών συνδέσεων και των υποδομών κοινής ωφέλειας, καθώς και η αντιμετώπιση της δημογραφικής γήρανσης, δημιουργώντας την ανάγκη για στοχευμένες παρεμβάσεις».
Το Λασίθι, σύμφωνα πάντα με τον υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργώ, έχει «σημαντικά περιθώρια επιτάχυνσης για την οποία συνεργάζονται η Κυβέρνηση, η Περιφέρεια και οι Δήμοι. Αποτέλεσμα της συνεργασίας είναι το Τοπικό Σχέδιο Ανάπτυξης Λασιθίου, το οποίο αποτελεί μια κοινή δέσμευση συνεργασίας για τις προτεραιότητες της περιοχής και παρουσιάζεται σήμερα. Ένα σχέδιο 1,76 δισ. ευρώ που περιλαμβάνει υποδομές και πολιτικές με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση, καθώς και ενδεικτικές παρεμβάσεις που προτεραιοποιήθηκαν και απαιτούν μεγαλύτερη ωρίμαση για την υλοποίησή τους το επόμενο διάστημα και τη συνεργασία όλων των εμπλεκομένων».
Πιο αναλυτικά, «το πιο εμβληματικό έργο» είναι αναμφίβολα η κατασκευή του Βορείου Οδικού Άξονα Κρήτης 294 χλμ., ο οποίος διατρέχει και τους τέσσερις νομούς της Κρήτης συνδέοντας τις κύριες πύλες εισόδου και εξόδου του νησιού. Σήμερα υπεγράφη η σύμβαση για το τμήμα Χανιά-Ηράκλειο (155 χλμ.), έργο προϋπολογισμού 2 δισεκ. ευρώ, «ένα ιστορικό βήμα για να αποκτήσει η Κρήτη έναν σύγχρονο και ασφαλή αυτοκινητόδρομο». Στο τμήμα Νεάπολη - Άγιος Νικόλαος, που χρηματοδοτείται με 186 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, είναι σε εξέλιξη οι εργασίες με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2026. Στο τμήμα Χερσόνησος- Νεάπολη (22,4 χλμ.), έργο ΣΔΙΤ με χρηματοδότηση 90 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, επίσης εκτελούνται εργασίες. Σε ό,τι αφορά στις επεκτάσεις του ΒΟΑΚ, για τα τμήματα Καλό Χωριό - Γέφυρα Φρουζή και Γέφυρα Φρουζή - Παράκαμψη Παχιάς 'Αμμου συνολικού μήκους περίπου 11,5 χλμ. υπάρχουν μελέτες σε προχωρημένο στάδιο, ενώ το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών θα χρηματοδοτήσει μελέτες για το τμήμα Καβούσι - Αυχένας Αγκαθιάς.
Για την προώθηση της βιώσιμης αστικής κινητικότητας μέσω των Σχεδίων Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας οι δήμοι Σητείας και Αγίου Νικολάου θα έχουν στη διάθεσή τους 63 εκατ. Euro για την ενίσχυση των ΜΜΜ, την προσβασιμότητα για όλους, την οδική ασφάλεια, καθώς και ευφυή συστήματα μεταφορών μεταξύ άλλων.
Επιπλέον: Στον πρωτογενή τομέα έχουν καταβληθεί περίπου 97 εκατ. ευρώ σε 18.000 δικαιούχους μέσω του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, ενώ υλοποιούνται σημαντικά εγγειοβελτιωτικά έργα. Χθες υπεγράφη η σύμβαση για τα συμπληρωματικά έργα του ταμιευτήρα Μπραμιανού, αντιπλημμυρικών έργων Γρα Λυγιάς και φράγματος Μύρτου, έργο 53,5 εκατ. ευρώ με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, που θα εξασφαλίσει καλύτερη διαχείριση του υδατικού δυναμικού της περιοχής για άρδευση, ύδρευση και αντιπλημμυρική προστασία. Σε προχωρημένο στάδιο είναι οι εργασίες για την κατασκευή νέου αγωγού μεταφοράς νερού από υδροληψία Μύρτου για την ενίσχυση του ταμιευτήρα Μπραμιανού (16,8 εκατ. ευρώ), καθώς και τα αρδευτικά δίκτυα λιμνοδεξαμενής Αγίου Γεωργίου στο Οροπέδιο Λασιθίου (11,5 εκατ. ευρώ). Μέσω του προγράμματος Ύδωρ 2.0 αναμένεται άμεσα η υπογραφή των συμβάσεων ΣΔΙΤ για τα αρδευτικά έργα της λιμνοδεξαμενής Χοχλακίων και το φράγμα Αγ. Ιωάννη Ιεράπετρας με συνολικό προϋπολογισμό σχεδόν 88 εκατ. ευρώ.
Για την ενίσχυση των λιμενικών υποδομών του Λασιθίου υλοποιούνται έργα προστασίας της ακτογραμμής ανατολικά του λιμένα Σητείας ύψους 4 εκατ. ευρώ, ενώ θα διατεθεί επιπλέον 1 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ για τη βελτίωση του παλιού λιμένα Σητείας. Ταυτόχρονα, η κυβέρνηση έχει εξασφαλίσει 2,3 εκατ. ευρώ για μία ολοκληρωμένη παρέμβαση ανάκτησης λειτουργικότητας του λιμένα Μακρύ Γιαλού Ιεράπετρας.
«Η κλιματική κρίση θέτει στο επίκεντρο του σχεδιασμού μας την διαχείριση των υδάτων και την ανάγκη για αντιπλημμυρική θωράκιση των περιοχών», υπογραμμίζει επίσης ο Θ. Κοντογεώργης και εξειδικεύει: Μετά την αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής (ΣΔΛΑΠ) και του Σχεδίου Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας Λεκανών Απορροής Ποταμών (ΣΔΚΠ) του Υδατικού Διαμερίσματος Κρήτης στις αρχές του 2025, θα προτεραιοποιηθούν αντιπλημμυρικά έργα, αξιοποιώντας μελέτες και από την Περιφέρεια. Για την υδροδότηση του Λασιθίου από το φράγμα Αποσελέμη έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση 14,8 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ και είναι σε εξέλιξη οι ενέργειες ωρίμασης.
Με σκοπό την αποτελεσματικότερη διαχείριση των αποβλήτων είναι σε εξέλιξη η κατασκευή της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων στη Σητεία, ενώ έχει ήδη ολοκληρωθεί ο Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (20 εκατ. ευρώ). Τα δίκτυα αποχέτευσης και η εγκατάσταση επεξεργασίας και διάθεσης λυμάτων των παραλιακών οικισμών Κουτσουρά, Μακρύ Γιαλού Ιεράπετρας και Ανάληψης Σητείας με πόρους 11 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ θα έχουν ολοκληρωθεί έως τον Σεπτέμβριο. Στο τέλος του χρόνου αναμένεται να παραδοθεί η αναβάθμιση της ΕΕΛ (Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυμάτων) Ιεράπετρας, αλλά και τα έργα συλλογής, μεταφοράς, επεξεργασίας και διάθεσης λυμάτων της περιοχής Παλαιοκάστρου του Δήμου Σητείας.
Όσον αφορά στον Χωρικό Σχεδιασμό, βρίσκεται σε εξέλιξη η α' φάση των μελετών για τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια των Δήμων Οροπεδίου Λασιθίου και Αγίου Νικολάου. Το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο για το δήμο Σητείας είναι σε διαδικασία ανάλυσης μετά την παρουσίαση των εναλλακτικών σεναρίων στον Δήμο. Σε ό,τι αφορά στις ζώνες Natura έχει εγκριθεί η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη και το σχέδιο διαχείρισης με ειδική μέριμνα για τις ζώνες και τις χρήσεις στον Δήμο Σητείας.
Στον τομέα του τουρισμού, δίδεται προτεραιότητα στην αναβάθμιση των κτηρίων τουριστικής εκπαίδευσης. Υπογράφεται άμεσα προγραμματική συμφωνία του Υπουργείου Τουρισμού με τον Δήμο Αγίου Νικολάου για ανέγερση και λειτουργία νέου κτηρίου ΑΣΤΕΚ. Παράλληλα, αξιοποιώντας τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αναβαθμίζονται τουριστικοί λιμένες της περιοχής, χρηματοδοτούνται υποδομές προσβασιμότητας σε παραλίες και δίδεται έμφαση στη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος.
Στον τομέα της υγείας «με προτεραιότητα την ενίσχυση του συστήματος, εξασφαλίσαμε πόρους για την αναβάθμιση του κέντρου υγείας Τζερμιάδου Λασιθίου, αλλά και για την ανέγερση Πολυδύναμου Περιφερειακού Ιατρείου στο Μακρύ Γιαλό Λασιθίου». Σε εξέλιξη, εξ άλλου, είναι οι εργασίες για την ανακαίνιση και αναβάθμιση του Γ.Ν. Λασιθίου - Γ.Ν. ΚΥ Νεαπόλεως Διαλυνάκειο με πόρους 2,2 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Επιπλέον, αξιοποιούνται οι Κινητές Ομάδες Υγείας (ΚΟΜΥ), ώστε να παρέχονται υπηρεσίες υγείας με ειδική μέριμνα στη διενέργεια ιατρικών εξετάσεων σε ευάλωτες ομάδες. Ήδη βρίσκονται σε λειτουργία δύο Τοπικές Ομάδες Υγείας (ΤΟΜΥ) στον Δήμο Λασιθίου, στον 'Αγιο Νικόλαο και στη Σητεία, με στόχο την πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας για το σύνολο του πληθυσμού.
Στον τομέα του πολιτισμού εκτελούνται εργασίες σε προχωρημένο στάδιο για το εμβληματικό έργο βελτίωσης της προσβασιμότητας και αναβάθμισης των υποδομών του Δικταίου 'Αντρου με πόρους 16 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αλλά και πλήθος μικρότερων έργων για την ανάδειξη του πλούσιου πολιτιστικού αποθέματος της περιοχής.
Για το νέο Κατάστημα Κράτησης Κρήτης ΙΙ στη Νεάπολη Λασιθίου με προϋπολογισμό 22,7 εκατ. ευρώ είναι σε εξέλιξη οι εργασίες και αναμένεται να ολοκληρωθούν στο τέλος του 2026, ώστε να αντικαταστήσει τα Σ.Κ. Νεάπολης και Αλικαρνασσού.
Παράλληλα, η κυβέρνηση συνεργάζεται με την αυτοδιοίκηση και τους παραγωγικούς φορείς για την ωρίμαση προτάσεων και την επιτάχυνση της υλοποίησης μιας σειράς πολιτικών και δράσεων με προτεραιότητα την ολιστική διαχείριση υδάτων και αστικών λυμάτων, αλλά και την αντιπλημμυρική προστασία και την θωράκιση των λιμενικών υποδομών. Για την ενίσχυση των κοινωνικών υποδομών προτεραιοποιούνται ανάγκες για νέα σχολεία, αναβαθμίσεις μονάδων υγείας και βέβαια κίνητρα για τους εργαζομένους στον τομέα, που ήδη δρομολογούνται. «Επενδύουμε στον αγροδιατροφικό τομέα και την κτηνοτροφία ενισχύοντας τη διασύνδεση με φορείς έρευνας», αναφέρεται επίσης.
Στο κυβερνητικό κλιμάκιο που βρέθηκε χθες στο Λασίθι συμμετείχαν οι Χ. Δήμας, Υπουργός Υποδομών & Μεταφορών, Κ. Τσιάρας, Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Ν. Παπαθανάσης, Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας & Οικονομικών, Θ. Κοντογεώργης, Υφυπουργός στον Πρωθυπουργό, Ν. Ταχιάος, Υφυπουργός Υποδομών, Μ. Γραφάκος, ΓΓ Διαχείρισης Αποβλήτων, Δ. Παπαγιαννίδης, ΓΓ Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών, Π. Βαρελίδης, ΓΓ Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων, Α. Περρής, ΓΓ Αντεγκληματικής Πολιτικής, Γ. Διδασκάλου, ΓΓ Πολιτισμού, Μ. Κουτουλάκης, ΓΓ Νησιωτικής Πολιτικής, Β. Κουτσούκου, ΓΓ Τουριστικής Πολιτικής, Λ. Βιλδιρίδη, ΓΓ Υπηρεσιών Υγείας και Δ. Αναγνώπουλος , ΓΓ Υποδομών.
