Για να γίνουμε πιο εστιασμένοι, ας πάρουμε το θέμα των λαχανικών. Τον τελευταίο μήνα οι τιμές ανέβηκαν, σύμφωνα με την ΕΣΤΑΤ, κατά 19% ή όπως εμείς εμπειρικά αναφερθήκαμε σε 1% την ημέρα!!! Ούτε πόλεμο να είχαμε... Εδώ, οποιαδήποτε μείωση κόστους και τιμών, είναι απολύτως ευπρόσδεκτη από ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Οι Έλληνες έχουμε την ιδιαιτερότητα και τύχη να καταναλώνουμε άφθονα λαχανικά μέσα από πολλά κανάλια διανομής, περιλαμβανομένης της αυτοκατανάλωσης και των ανά τον κόσμο υπαίθριων αγορών αγροτών, που εμείς επιμένουμε να αποκαλούμε λαϊκές αγορές. Με τέτοιο όνομα, ποιος κοινωνικά ανερχόμενος θα υπερηφανευόταν ότι αγόρασα φρέσκα και γευστικά πράγματα από την λαϊκή; Η αλλαγή πρέπει να φτάσει μέχρι τους συμβολισμούς και τα ονόματα. Εάν μάλιστα κάνουμε και την υπέρβαση και την ονομάσουμε farmers’ Market και αλλάξουμε λίγο το look, τότε θα μαζέψουν όλα τα λεφτά!
Οι βασικοί συντελεστές κόστους στην καλλιέργεια λαχανικών είναι τα φυτά που συνήθως αγοράζονται έτοιμα για φύτεμα, το κόστος εγκατάστασής τους, περιλαμβανομένης της προετοιμασίας της γης, το κόστος λίπανσης και φυτοπροστασίας, τα κόστη άρδευσης, συλλογής, μετασυλλεκτικών χειρισμών, μεταφορών και πώλησης. Ποιος ανεκπαίδευτος μπορεί να τα βγάλει όλα αυτά πέρα, όπως λέγαμε παραπάνω;
Προχθές, φίλος εισαγωγέας μηχανημάτων με καμάρι διαλαλούσε στα κοινωνικά δίκτυα, ότι πούλησε ένα φυτευτικό μηχάνημα Ιταλίας σε δύο αδέλφια καλλιεργητές λαχανικών στον Αυλώνα Αττικής. Εστίαζε μάλιστα στο ρομποτικό χέρι που διαθέτει (σκεφτείτε να ήταν ολόκληρο ρομπότ), το οποίο φυτεύει μέχρι 45.000 φυτά την ημέρα και εξοικονομεί μέχρι και 28 εργάτες!!! Εαν το μάθουν οι Ινδοί της περιοχής θα σπεύσουν να του πετάξουν... τις σαγιονάρες τους κατά το πρότυπο των ξύλινων παπουτσιών των εγγλέζικων εργοστασίων της βιομηχανικής επανάσταση. Εάν τα αδέλφια αυτά, κατορθώσουν και κάνουν μια αντίστοιχη επιλογή στο θέμα της συλλογής των λαχανικών τους, τότε έχουν κερδίσει τζόκερ!
Η διαστημικών διαστάσεων αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας θα τους επιτρέψει να πουλήσουν την επόμενη σοδειά πολύ πολύ φθηνότερα, οπότε σε μια ευνομούμενη αγορά οι τελικές τιμές θα υποχωρήσουν αλλά και αυτοί θα πάρουν το μερτικό τους. Η επόμενη σοδειά θα έλθει σε λίγους μήνες. Eάν δηλαδή τα δυο αυτά αδέλφια είχαν κάνει την επένδυσή τους το 2021, όταν ξεκίνησε η άνοδος των τιμών, τώρα θα είχαν ολοκληρώσει 5 με 7 κύκλους παραγωγής και θα είχαν σε κάθε περίπτωση αποσβέσει το μηχάνημα. Άσε που θα είχαν προσφέρει τα μάλα στην εθνική οικονομία και... η Πατρίς ευγνωμονούσα!!!
Εάν λοιπόν στο ΥΠΑΑΤ και άλλα παραγωγικά Υπουργεία είχαν αντιληφθεί το ρόλο τους στην πάταξη του πληθωρισμού στα λαχανικά, θα έτρεχαν να βρουν δύο τέτοια αδέλφια σε κάθε νομό της χώρας, να τους θερμοπαρακαλέσουν να προχωρήσουν σε τέτοιου είδους επενδύσεις που θα αύξαναν τον όγκο παραγωγής και θα μείωναν δραματικά το κόστος και την τελική τιμή πώλησης. 50 εκμεταλλεύσεις, επί 2 χρόνια που κρατάει ο πληθωρισμός, σημαίνει πάνω από 100 νέες πηγές προσφοράς φθηνότερων λαχανικών θα είχαν προστεθεί στη χώρα. Μάλλον οι βορειότερες περιοχές θα προχωρούσαν σε εξαγωγές στα Βαλκάνια το περίσσευμά τους, κι ας είναι τα μεροκάματα εκεί φθηνότερα. Εδώ επιτυγχάνουμε εξαγωγές τώρα με χίλια μειονεκτήματα, σκεφτείτε τι θα γινόταν στην περίπτωσή μας!
Κι εδώ έρχεται η περίφημη διάταξη, που μάλλον χάθηκε, του προηγούμενου Υπουργού Γεωργίας ότι θα δοθούν κίνητρα για την αγορά όμορων κτημάτων από επαγγελματίες αγρότες. Με 45.000 φυτά την ημέρα, το μηχάνημά μας θα δούλευε το πολύ δύο μερούλες με τη σημερινή έκταση των δύο αδελφών. Εάν, ως δια μαγείας, διπλασιαζόταν η εκμετάλλευση, (μη σας εντυπωσιάζουν οι μεταβολές τα μεγέθη ξεκινούν από χαμηλά και υπάρχουν μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης), τότε το μηχάνημα μας θα δούλευε μια εβδομάδα και θα πετυχαίναμε απόσβεση στο μισό χρόνο. Χονδρικά, με δεδομένου ότι επιδοτείται η αγορά του, το μηχάνημα θα ερχόταν τζάμπα.
Pas male, που λένε και στο χωριό μου!!! Απλώς το θέμα απόσβεση είναι παντελώς άγνωστο στην ελληνική επαρχία, σε αντίθεση με την έννοια του εντυπωσιασμού μέσω του όγκου των μηχανημάτων στα καφενεία που είναι κοινό κτήμα.
Άρα το θέμα της μεγέθυνσης των αγροτικών εκμεταλλεύσεων είναι απίστευτα φλέγον και θα πρέπει να επιδιωχθεί με μέθοδο ακόμη και της άνωθεν επιβολής. Εάν υποαπασχολείται το κτήμα σου, δηλ. βάζει σιτάρι και ο δίπλα αγρότης το χρειάζεται για να βάλει λαχανικά, αμέσως μεταβιβάζεται η χρήση σε αυτόν. Λεπτομέρειες πολλές, που όμως εύκολα ρυθμίζονται υπό την πίεση να πέσουν οι τιμές στα ζαρζαβατικά από το ύψιστο βάθρο που κατοικοεδρεύουν τελευταία.
Η ιδέα αυτή, είναι τόσο σημαντική που κατά την ταπεινή μας γνώμη, απαλλάσσει των ευθυνών του τον πρώην Υπουργό, που παρέδωσε χάος στο βασικό εργαλείο επιδοτήσεων! Θα πείτε 2 δισ. ευρώ είναι λίγα? Όχι δεν είναι, αλλά θυμηθείτε την κινέζικη παροιμία περί του τρώω ψάρια σήμερα και μαθαίνω να ψαρεύω. Ο θετικός αντίκτυπος θα ήταν σε χρόνο μηδέν, θα ήταν θετικότατος και σε κάθε περίπτωση σε λιγότερο από τα 2 χρόνια καθυστέρησης που αναζητούμε εδώ και... 3 άρθρα.
Να επισημάνουμε πάλι το θέμα, ότι οι μεγαλύτερες εκμεταλλεύσεις χρειάζονται καλύτερη οργάνωση και διαχείριση, άρα «καλύτερο βαθμό στα επαγγελματικά σεμινάρια».
Είναι απολύτως βέβαιο, ότι τα δύο αυτά αδέλφια στον Αυλώνα, όπως όλοι μας άλλωστε, θα δαπανούν τεράστια ποσά για την άρδευση των καλλιεργειών τους. Στα πολλά αντλιοστάσια που είναι βέβαιο ότι χρησιμοποιούν, είναι σίγουρο, ότι διαθέτουν έναν... αρχαίο εξοπλισμό, σχεδιασμένο με κριτήρια άλλων εποχών. Επανέλεγχος και αξιολόγηση με σύγχρονα ενεργειακά κριτήρια από ενήμερο σύμβουλο εκσυγχρονισμό του αρδευτικού συστήματος, ο μέσος αγρότης μπορεί να μειώσει το κόστος άρδευσης, ένα από τα σημαντικότερα σημεία κόστους του γεωργού, κατά τουλάχιστον 30%, συνηθέστερα 50%, όπως επέτυχε και ο γράφων. Κατά γενική ομολογία, ο σχεδιασμός των υφιστάμενων αντλιοστασίων έγινε με βάση κριτήρια που άνετα θα χαρακτηρίζαμε νεοπλουτίστικα: πόσα Kw ισχύ μοτέρ έβαλε ο γείτονας ή ο ξάδελφος, 40; 50 εγώ!
Ο χρόνος υλοποίησης τέτοιων έργων είναι ορισμένες ημέρες, άντε δυο ή τρεις εβδομάδες, οπότε συγκρινόμενες με τα 2 χρόνια πληθωρισμού, αντιλαμβάνεστε ότι μπορούσαμε να είχαμε κάνει θαύματα. Τοποθέτηση υποβρύχιων αντλιών σε αντικατάσταση παλαιότερων με ιμάντες, τοποθέτηση ρυθμιστή στροφών (inverter), μείωση απωλειών νερού από χίλιες μεριές, άμβλυνση γωνιών, χρήση πλαστικών σωλήνων σε αντικατάσταση παλαιών σιδερένιων που έχουν πολλαπλάσιο συντελεστή τριβής, είναι μερικές από τις ενέργειες που μπορεί να κάνει κάποιος για να μειώσει το ηλεκτρικό φορτίο που καταναλώνει. Όλα αυτά γίνονται ακαριαία, όταν υπάρχει το διαθέσιμο κεφάλαιο.
Ένα να θυμάστε: όταν έρχονται στα χωριά οι λογαριασμοί από τα μοτέρ των αντλιοστασίων, τα χωριά ερημώνουν για δύο ημέρες. Τα συμπεράσματα δικά σας...
Ψάχνοντας το θέμα των λαχανικών, συζήτησα με διαφόρους, οι περισσότεροι εκ των οποίων έμεναν στα τετριμμένα. Ένας γεωπόνος μόνο, ιδιαίτερα μάχιμος και καινοτόμος παρόλα τα χρονάκια του, τόλμησε και τοποθετήθηκε στρατηγικά: «Η ακρίβεια στα εφόδια και οι δυσκολίες του επαγγέλματος ανάγκασε τους μικρούς να τα εγκαταλείψουν και η παραγωγή συγκεντρώθηκε στους μεγάλους», μας είπε. Αυτό φαίνεται ότι ισχύει και αποδεικνύεται δια γυμνού οφθαλμού: Κοντά στις πόλεις βρίσκεις κάποιες μικρομεσαίες εκτάσεις σπαρμένες με λαχανικά, που προφανώς απευθύνονται στην τοπική αγορά, λίγο μακρύτερα όμως οι εκτάσεις μεγαλώνουν και τα εργαλεία πληθαίνουν. Αυτό το θέαμα το βλέπει κανείς άλλωστε σε ολόκληρο τον ανεπτυγμένο κόσμο.
Η συγκέντρωση δύναμης σε μια αγροτική εκμετάλλευση, της δίνει πολλά πλεονεκτήματα, τόσο στην αγορά εφοδίων και υπηρεσιών όσο και στη διαπραγμάτευση με τους πελάτες. Είναι σαφές ότι η εξέλιξη αυτή ευνοεί αν μη τι άλλο την σταθερότητα των τιμών σε βραχύ διάστημα, αφού μπορεί να προγραμματισθεί ακόμη και συμβολαιακά η παραγωγή κάποιων εβδομάδων.
Και κάτι ακόμη με αφορμή την αναφορά του λαχανόκηπου της Αθήνας, τον Αυλώνα. Φίλος φυστικοπαραγωγός από την περιοχή, μας έλεγε προχθές ότι σε διπλανό του χωράφι, που πέρυσι είχε καλλιεργηθεί με καρότα, φέτος είχε σπαρεί με σιτάρι. Ο καλλιεργητής δεν έριξε καθόλου λίπασμα, το παράτησε κατά τη δική μας γλώσσα, αλλά πέτυχε τρομακτική απόδοση. Προσωπικά μας έχει συμβεί μετά από καλλιέργεια πατάτας πετύχαμε απόδοση σε σιτάρι 750 κιλά το στρέμμα με ελάχιστη φροντίδα. Απόδειξη τρανταχτή, ότι στον ευαίσθητο χώρο των πανάκριβων λιπασμάτων η σπατάλη καλά κρατεί ακόμη. Η διαχείριση είναι κι εδώ επιβεβλημένη.
Με την παράθεση ενεργειών και παραδειγμάτων, καθόλου εξαντλητικών, πιθανόν έχετε πεισθεί ότι οι ευκαιρίες άμεσης- ή και ακαριαίας- μείωσης των κοστολογίων στην αγροτική παραγωγή είναι ατελείωτες. Πιθανή εφαρμογή μέρους αυτών θα προκαλούσε ΑΜΕΣΑ μείωση κόστους, αύξηση λογικού κέρδους για τον αγρότη και μείωση τιμών πώλησης στο επόμενο στάδιο που είναι το εμπόριο/μεταποίηση, δηλαδή την εν πολλαίς αμαρτίες περιπεσούσα γυνή...
Συνεχίζεται...
