Τον ξέρεις καλά τον Μπιλ Γκέιτς θα ρωτήσει κάποιος ώστε να ξέρεις και τις επενδυτικές του επιλογές; Έχετε κάνει μαζί φαντάροι, ή μήπως παίζατε ποδόσφαιρο σε κανένα 5Χ5; Τίποτα από όλα αυτά, ούτε καν γνωριζόμαστε!
Το τελευταίο διάστημα όμως έχουν κυκλοφορήσει πολλές ειδήσεις σχετικά με τις επενδυτικές επιλογές ενός από τους πλουσιότερους ανθρώπους στον κόσμο και είναι φυσικό να προκαλέσουν το ενδιαφέρον όλων μας, αφού αφορούν το ίδιο μας το φαγητό. Αρχικά διέρρευσε ότι είναι ο μεγαλύτερος κάτοχος αγροτικής γης στον κόσμο. Μετά ότι είναι μεγαλοεπενδυτής σε start up εταιρείες στο χώρο της διατροφής.
Εάν λοιπόν αναλύσεις τις δύο αυτές συμπεριφορές, θα τις βρεις μάλλον αντικρουόμενες: Ή πιστεύεις ότι το μέλλον της διατροφής είναι στη γη ή στα πάσης φύσεως εργοστάσια παραγωγής (προσέξτε παραγωγής όχι μεταποίησης αγροτικών προϊόντων όπως τα σημερινά) τροφίμων που ουσιαστικά πρεσβεύουν οι πάμπολες start up εταιρείες του χώρου. Υπάρχει βέβαια και η τρίτη λύση, αυτό που λένε μέσος δρόμος δηλαδή και στα δύο!
Εδώ και χρόνια, διάφορες μελέτες, αναλύσεις και αναφορές ισχυρίζονται ότι η γη δεν επαρκεί να θρέψει τον ραγδαία αυξανόμενο πληθυσμό της, ειδικά τώρα που οι καταναλωτές στις αναπτυσσόμενες χώρες καταναλώνουν τρόφιμα με βάση τα δυτικά πρότυπα: Πολυτελείας οι πλούσιοι, μεγάλες ποσότητες ζωοκομικών προϊόντων οι φτωχότεροι. Ο αναπτυγμένος κόσμος έχει αρχίσει να διαμορφώνει με τη σειρά του νέα διατροφικά πρότυπα, τόσο γιατί μεγάλωσε σε ηλικία όσο και γιατί βαρέθηκε τα ίδια και τα ίδια.
Έτσι λοιπόν έχουν πέσει στο τραπέζι, το φυσικό αλλά και των συζητήσεων, προτάσεις όχι απλώς για λιγότερο κρέας αλλά για καθόλου κρέας και γαλακτοκομικά, για δίαιτα βασισμένη αποκλειστικά σε φυτικά προϊόντα, ακόμη και για κατά παραγγελία διατροφή με βάση συνταγές διατροφολόγου.
Η αλήθεια είναι ότι το αμέσως επόμενο διάστημα, είναι πιθανόν οι δυτικοί καταναλωτές να αναγκαστούν να αλλάξουν τα πρότυπά τους όχι από αντίληψη όσο λόγω των υψηλών τιμών που θα διαμορφωθούν. Οι τιμές των πρώτων υλών έχουν πάρει την ανιούσα. Ακούγονται πολλά για την Κίνα, για τα μεταφορικά, για την κλιματική αλλαγή, αλλά ένα είναι απολύτως βέβαιο και επιβεβαιωμένο: σε περιόδους κρίσης, το ενδιαφέρον όλων μας στρέφεται στις βασικές αξίες, όπως είναι η διατροφή και η στέγαση. Πολλές χώρες με μόνιμη διατροφική ανεπάρκεια, όπως αυτές της Βόρειας Αφρικής, έσπευσαν να χτίσουν αποθέματα, κυρίως δημητριακών ώστε να προλάβουν τα χειρότερα, δες ταραχές, διαδηλώσεις, πολιτικές κρίσεις. Οι πλούσιες χώρες φαίνεται ότι βασίζονται στα χρήματά τους και στην πεποίθηση που επιβεβαιώθηκε επί πρώτης καραντίνας ότι το σύστημα προμηθειών δουλεύει καλά σε κάθε περίπτωση. Αυτό όμως είναι η μία όψη του νομίσματος. Η άλλη είναι οι τιμές που διαμορφώνονται στα τρόφιμα.
Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ ανακοίνωσε ότι οι τιμές των τροφίμων διεθνώς αυξήθηκαν τον Μάιο κατά 40%!!! Δεν το λες και λίγο…
Το κριθάρι, είναι βασική διατροφή αλλά και πρώτη ύλη για την μπύρα, ενός θεμελιώδους ποτού για την Κεντρική Ευρώπη. Η συνήθης τους τιμή στον παραγωγό ήταν για πολλά χρόνια στην Ελλάδα περί τα 15 ή 16 λεπτά το κιλό, στην Ευρώπη δύο λεπτά χαμηλότερη. Ξαφνικά βλέπεις σε όποια κολώνα της ΔΕΗ και να συναντήσεις: αγοράζεται κριθάρι τιμή 0,23 ευρώ!!! Δηλαδή μια αύξηση πάνω από 35% μέσα σε ένα χρόνο!!! Αντίστοιχα κινείται και το καλαμπόκι αλλά και η μηδική-τριφύλι, άλλες βασικές ζωοτροφές,. Είναι βέβαιο ότι η εξέλιξη αυτή θα συμπαρασύρει και τα ζωοκομικά προϊόντα.
Το αρνάκι φέτος το Πάσχα, ο οβελίας, σας στεναχώρησε λιγάκι: άκου 10 ευρώ το κιλό!!! Σε λίγο θα ακολουθήσουν και άλλα. Μαθαίνουμε ότι οι μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες έχουν επιδοθεί σε ένα αγώνα αναζήτησης γάλακτος για την επόμενη χρονιά, υποσχόμενες γενναίες αυξήσεις στους κτηνοτρόφους. Φυσικά τη διαφορά, δεν θα την αφαιρέσουν από τα κέρδη τους αλλά από το δικό σας πορτοφόλι. Κι εάν τύχει και το πορτοφόλι σας αντέχει αυξήσεις στα διατροφικά προϊόντα, πάει καλά. Ρωτήστε όμως το παιδί που σας έφερε το βράδυ σουβλάκια, ή το δέμα του e-shop, ή την κοπελίτσα του τηλεφωνικού κέντρου που σας ενοχλεί για προσφορές; Αυτοί αμείβονται με τον βασικό ή περίπου τον βασικό και τα φέρνουν βόλτα ίσα-ίσα. Μια αύξηση, στην μπύρα, την φέτα, το κρέας, το γάλα, είναι πιθανόν να αναγκάσει αυτούς τους δυναμικούς καταναλωτές να ασπαστούν αναγκαστικά τις νέες τάσεις της διατροφής που λέγαμε παραπάνω: λίγο ή καθόλου κρέας και κομμένη η μπύρα γιατί κάνει στομάχι!
Ο νεαρός διανομέας θα πέρασε και από κάποιο μανάβικο και θα ζήλεψε η ψυχή του να φάει δυο κεράσια, τώρα που ο καιρός ζέστανε. Μάλλον άπρακτος θα έφυγε, όταν είδε την τιμή τους: 5 ευρώ τα κεράσια, 3 τα ροδάκινα, 3 τα βερίκοκα!!! Άντε να του πεις τώρα αυτού για την παγωνιά στις 10 Απρίλη, που κατέστρεψε τα φρούτα στην ανθοφορία και όσα έχουν απομείνει πωλούνται εν είδη ενθυμίου: λίγα και πανάκριβα.
Αυτές τις αναταράξεις, θα παρουσίασαν στον Μπιλ Γκέιτς οι διάφοροι σύμβουλοί του και θα του πρότειναν σχετικές λύσεις. Άλλοι θα του είπαν, αγόρασε γη γιατί θα ανέβει λόγω ζήτησης για διατροφή. Άλλοι θα του είπαν, τι δουλειά έχεις εσύ με αυτά τα πράγματα, αγόρασε μετοχές σε νέου τύπου εταιρείες που στήνονται ακόμη και μέσα στις πόλεις και φτιάχνουν τρόφιμα με σύγχρονες μεθόδους ακόμη και με 3D printing. Άλλοι θα του είπαν ότι όπου ανεβοκατεβαίνουν οι τιμές γιατί ο καιρός κάνει καπρίτσια ή γιατί η Κίνα ανέκτησε την χαμένη της όρεξη, εκεί υπάρχει ενδιαφέρον και μεγάλο προσδοκώμενο κέρδος.
Πολύπειρος άνθρωπος, ξέρει ότι το αύριο δεν διαμορφώνεται από μια μόνο παράμετρο: έτσι αγόρασε και γη και μετοχές σε start up διατροφής και σε εμπορεύματα.
Μη μας διαφεύγει ότι η διατροφή είναι αυτό που λέμε αμυντική επιλογή, δεν είναι υψηλή τεχνολογία. Οι άνθρωποι θα ρισκάρουν στο βαθμό που είναι ήδη χορτάτοι και ασφαλείς και ξέρουν ότι, ότι και να συμβεί, μπορούν με ασφάλεια να επιστρέψουν στις προηγούμενες συνήθειές τους. Γι' αυτό προειδοποιεί να είστε ανοικτοί σε συγκινήσεις.
Πριν 30 χρόνια, τα βιολογικά προϊόντα, ήταν το πολλά υποσχόμενο νέο διατροφικό στόρυ. Η ιστορία όμως δεν το επιβεβαίωσε. Μετά ήλθαν οι ιχθυοκαλλιέργειες. Θα χορτάσει ο κόσμος ψάρι. Έχετε παρακολουθήσει από κοντά ποιος χόρτασε και τι... Στη συνέχεια ήλθε η υδροπονία, ως λύση στα πολλά φάρμακα και λιπάσματα της συμβατικής γεωργίας. Πήρε κι αυτή το μερίδιό της. Τώρα εμφανίζεται η διατροφή βασισμένη στα φυτικά συστατικά. Θα πάρει κι αυτή ότι της ανήκει στο πιάτο σας. Και ισχυριζόμαστε τα παραπάνω, όχι βασιζόμενοι στην ιστορική ανάλυση που προαναφέραμε. Το γεγονός ότι ήδη δημιουργήθηκαν και θα συνεχίσουν να δημιουργούνται χρηματιστηριακές υπεραξίες, είναι άλλο κεφάλαιο και ξέρετε καλά πως παίζεται το παιχνίδι αυτό.
Όταν η Κίνα άρχισε να αναπτύσσεται ραγδαία και να διαμορφώνει δυτικού τύπου πρότυπα, τότε αναλύσεις σοβαρών οίκων έλεγαν ότι τα γαλακτοκομικά δεν θα είχαν καλή πορεία στην κινέζικη αγορά, διότι λείπει από το κινέζικο στομάχι ένα ένζυμο που βοηθάει στη χώνεψή τους. Τα γαλακτοκομικά όμως εξάγονται μια χαρά στην Κίνα, που στο καλό βρέθηκε το ένζυμο; Φαίνεται ότι τα κοινωνικά πρότυπα (ειδικά του νεόπλουτου) είναι πολύ ποιο ισχυρά από ένζυμα και βακτήρια...
Στο άμεσο μέλλον θα πρέπει μάλλον να ζήσουμε με την ιδέα των ακριβών έως πολύ ακριβών συμβατικών τροφίμων. Τις όποιες αλλαγές εκτιμάται ότι θα υπαγορεύσουν οι έντονες δημογραφικές αλλαγές σε συνδυασμό με τις επελαύνουσες αντιλήψεις περί υγιεινής διατροφής, άθλησης και ευζωίας.
Οι όγκοι της διατροφής είναι τεράστιοι και διαρκώς διευρύνονται. Χωρούν λοιπόν τους πάντες: παραδοσιακούς αγρότες, σύγχρονα θερμοκήπια, αστική γεωργία, ιχθυοκαλλιέργειες, εκτατική και εντατική κτηνοτροφία, εργοστάσια παραγωγής τροφίμων με 3D ή και οτιδήποτε άλλο προκύψει. Αυτό που όμως αλλάζει διαρκώς είναι το πλαίσιο λειτουργίας του χώρου. Και το πλαίσιο αυτό τελευταία διαμορφώνεται από πολλές μα πάρα πολλές τάσεις, τόσο της προσφοράς όσο και της ζήτησης. Αλλά εάν μπορούμε να εκφέρουμε μια γνώμη, αυτό που θα οδηγήσει τις εξελίξεις είναι το περιβάλλον: είτε αυτό είναι το διαρκώς λιγότερο διαθέσιμο νερό, είτε το συνεχώς υποβαθμιζόμενο έδαφος, είτε τα καπρίτσια του καιρού, δες κλιματική αλλαγή, είτε η απαίτηση των καταναλωτών για τρόφιμα φιλικά προς το περιβάλλον, είτε η ενέργεια που καταναλώνεται για την παραγωγή τους. Σε όλες όμως τις περιπτώσεις, ο παρονομαστής είναι κοινός: η σωτηρία του πλανήτη.
Μας προκάλεσε μεγάλη εντύπωση διαβάζοντας την έκθεση Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης μεγάλης διεθνούς εταιρείας φυτοπροστατευτικών προϊόντων που δήλωνε ότι η αειφορία (με λίγα λόγια η προστασία του περιβάλλοντος) δεν είναι κομμάτι της δουλειάς μας είναι η ίδια μας η δουλειά! Οι πάντες σπεύδουν να προσαρμοστούν, περιλαμβανομένων όσων έχουν κατηγορηθεί ότι ευθύνονται τα μάλα για τη σημερινή μας κατάσταση. Και είναι γεγονός ότι έχουν κάνει πολλά τα τελευταία χρόνια προς την αντίθετη κατεύθυνση. Οι καιροί άλλαξαν και συνεχίζουν να αλλάζουν.
