«Η Ιταλία πριν την κρίση είχε για πολλά χρόνια ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο και εντόνως αρνητική καθαρή επενδυτική θέση. Από το 2012 και μετά άρχισε το ελλειμματικό εμπορικό ισοζύγιο να μετατρέπεται σε εντόνως πλεονασματικό και η αρνητική επενδυτική θέση σε εντόνως θετική. Αυτή η μεγάλη αλλαγή προήλθε κυρίως από την αναζήτηση εξαγωγικών διεξόδων, όχι μεγάλων επιχειρήσεων έντασης κεφαλαίου ή τεχνολογίας, που ούτως ή άλλως κατέχουν δεσπόζουσα θέση στην ιταλική αλλά και (μερικές εξ αυτών) στην παγκόσμια οικονομία, αλλά μικρών και μεσαίων μεταποιητικών επιχειρήσεων που αναπτύχθηκαν κυρίως μετά την κρίση. Ένα παράδειγμα καθαρά ιδιωτικής πρωτοβουλίας και επιχειρηματικότητας, που ίσως πρέπει να μελετήσουμε διεξοδικά» τόνισε στην Ομιλία του ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας στην ημερίδα που συνδιοργανώνουν το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, η Πρωτοβουλία «Ελληνική Παραγωγή - Συμβούλιο Βιομηχανιών για την Ανάπτυξη» και το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), με θέμα «Προκλήσεις και ευκαιρίες για την ευρωπαϊκή και ελληνική οικονομία: η συμβολή της μεταποιητικής βιομηχανίας».
Σύμφωνα με τον ίδιο, η μεταποίηση αποτελεί θεμελιώδη πυλώνα της οικονομικής ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας κάθε χώρας. Για την Ελλάδα, η ανάπτυξη της μεταποίησης είναι καθοριστική για τη μετάβαση σε ένα πιο βιώσιμο και εξωστρεφές παραγωγικό πρότυπο. Ο τομέας μπορεί να αποτελέσει το μοχλό μετασχηματισμού της οικονομίας από ένα πρότυπο ανάπτυξης που στηρίζεται κυρίως στην κατανάλωση και τις υπηρεσίες σε ένα πρότυπο που βασίζεται στην παραγωγή, την εξωστρέφεια και την καινοτομία. Η ενίσχυση της μεταποίησης συνδέεται άμεσα με τη δυνατότητα της χώρας να ενταχθεί πιο ενεργά στις διεθνείς αλυσίδες αξίας, να αυξήσει τις εξαγωγές της, να υποκαταστήσει εισαγωγές, και να προσελκύσει ξένες επενδύσεις, προωθώντας ταυτόχρονα την τεχνολογική αναβάθμιση και την ενίσχυση της παραγωγικότητας.
Η αντιμετώπιση των προκλήσεων μπορεί να στηριχτεί σε 4 βασικούς άξονες:
- Πρώτον: επιτάχυνση της πράσινης και ενεργειακής μετάβασης. Η θέσπιση κινήτρων για επενδύσεις σε ΑΠΕ, η ενίσχυση των μηχανισμών αποθήκευσης ενέργειας και η προώθηση της ενεργειακής αποδοτικότητας μπορούν να μειώσουν το κόστος και να βελτιώσουν τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων.
- Δεύτερον: ενίσχυση του ψηφιακού μετασχηματισμού. Απαιτείται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ψηφιακής αναβάθμισης της βιομηχανίας, με παροχή κινήτρων για τεχνολογικές επενδύσεις, στήριξη της έρευνας και ανάπτυξης, καθώς και εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού σε νέες δεξιότητες. Η στενότερη συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων, ερευνητικών κέντρων και επιχειρήσεων είναι κρίσιμη για τη μεταφορά γνώσης και τεχνολογίας.
- Τρίτον: βελτίωση του θεσμικού και χρηματοδοτικού περιβάλλοντος. Η μείωση της γραφειοκρατίας, η επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων, η σταθερότητα του φορολογικού πλαισίου και η ευκολότερη πρόσβαση σε στοχευμένα χρηματοδοτικά εργαλεία είναι βασικές προϋποθέσεις για τη διεύρυνση της παραγωγικής βάσης. Η αποτελεσματική αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων – ειδικά την περίοδο μετά την ολοκλήρωση των χρηματοδοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης – η ενίσχυση της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας και η δημιουργία εξειδικευμένων προγραμμάτων χρηματοδότησης για τη βιομηχανία μπορούν να κινητοποιήσουν σημαντικού ύψους επενδυτικά κεφάλαια.
- Τέταρτον: ενίσχυση της εξωστρέφειας και της διεθνοποίησης. Η στήριξη των εξαγωγικών επιχειρήσεων, η ανάπτυξη διεθνών συνεργασιών και η προώθηση της συμμετοχής σε ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας είναι καθοριστικές για τη βιώσιμη ανάπτυξη του τομέα. Παράλληλα, η ενδυνάμωση των περιφερειακών βιομηχανικών οικοσυστημάτων μπορεί να προωθήσει την ισόρροπη ανάπτυξη και την αποκέντρωση της παραγωγής.
«Η επιτυχία των παραπάνω κατευθύνσεων θα καθορίσει το ρόλο της μεταποίησης στη νέα αναπτυξιακή πορεία της χώρας. Με στοχευμένες πολιτικές και μεταρρυθμίσεις, η Ελλάδα μπορεί να μετατρέψει τη μεταποίηση σε κινητήριο μοχλό ανάπτυξης, απασχόλησης και τεχνολογικής αναβάθμισης, θέτοντας τα θεμέλια για μια πιο παραγωγική, πράσινη και ανθεκτική οικονομία. Με υψηλότερο ποσοστό επενδύσεων, υψηλότερες εξαγωγές, υψηλότερο ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης και ταχύτερη σύγκλιση του επιπέδου ευημερίας της με αυτό της Ευρωπαϊκής Ένωσης» κατέληξε ο επικεφαλής της ΤτΕ.
