Την πιθανή κατάχρηση 11,9 εκατ. ευρώ διερευνά η Ευρωπαϊκή Ένωση από κονδύλια που εγκρίθηκαν σε ένα έργο ανακύκλωσης στην Ελλάδα, καθώς η περιβόητη προσπάθεια της χώρας να ανταποκριθεί στα πρότυπα διαχείρισης αποβλήτων των Βρυξελλών συνεχίζει να αντιμετωπίζει προβλήματα χωρίς να δείχνει σημάδια βελτίωσης, όπως αναφέρει το Politico.
Η έρευνα έρχεται μετά από εκθέσεις Ελλήνων ελεγκτών που ανέθεσε η ΕΕ, στις οποίες διαπιστώθηκαν παρατυπίες σχετικά με το κόστος του έργου και τον τρόπο λειτουργίας του.
Μία από τις εκθέσεις, την οποία είδε το POLITICO, διαπίστωσε αρκετά προβλήματα με τον τρόπο λειτουργίας των κέντρων ανακύκλωσης, συμπεριλαμβανομένης της παντελούς έλλειψης ελέγχου σχετικά με το τι συμβαίνει με τα απόβλητα που συλλέγονται.
Η έρευνα της ΕΕ, η οποία διενεργείται από το Γραφείο Ευρωπαίου Δημόσιου Εισαγγελέα (EPPO), έρχεται στο πλαίσιο των μακροχρόνιων προβλημάτων της Ελλάδας στην εφαρμογή των ευρωπαϊκών νόμων για τη διαχείριση αποβλήτων, που έχουν οδηγήσει σε μεγάλες πρόστιμες επιβαρύνσεις για τη χώρα.
Το εν λόγω έργο είναι ένα σύνολο «μονάδων ανακύκλωσης» ή κιόσκια που κατασκευάστηκαν από την ελληνική εταιρεία ανακύκλωσης TEXAN και είναι διασκορπισμένα στις περιοχές της Αττικής, της Πελοποννήσου και της Κρήτης. Οι κάτοικοι μπορούν να λάβουν επιστροφή χρημάτων για την ανακύκλωση πλαστικών, μεταλλικών και γυάλινων αντικειμένων σε αυτά τα κιόσκια που δεν είναι σε συσκευασίες.
«Δεν υπάρχουν πληροφορίες από τον ΕΔΣΝΑ (Φορέα Διαχείρισης Αποβλήτων Αττικής) για το τι συμβαίνει με τα απορρίμματα μετά τη συλλογή τους, εκτός από μια έκθεση για την τοποθέτησή τους σε αποθηκευτική εγκατάσταση της TEXAN για το έτος 2023», αναφέρει η έκθεση που είδε το POLITICO, προσθέτοντας ότι δεν έχουν εγκατασταθεί όλες οι μονάδες αποθήκευσης.
Η έρευνα του EPPO βασίζεται στα ευρήματα των εκθέσεων της ελεγκτικής επιτροπής, μεταξύ άλλων εγγράφων, σύμφωνα με αξιωματούχο που γνωρίζει την υπόθεση. Το έργο, προϋπολογισμού 220 εκατ. ευρώ, συγχρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ μέσω του Ευρωπαϊκού Επιχειρησιακού Προγράμματος.
Το 2023, η Οικονομική Επιτροπή Ελέγχου επέβαλε πρόστιμο 2,9 εκατ. ευρώ στην ΕΔΣΝΑ, αφού διαπιστώθηκαν «σοβαρές παρατυπίες» στη σύμβαση προμήθειας που είχε ανατεθεί στην TEXAN.
Η εταιρεία είχε κερδίσει τον διαγωνισμό για το έργο, παρά το γεγονός ότι είχε προτείνει ότι τα κιόσκια θα κόστιζαν περίπου πέντε φορές περισσότερο από ό,τι θα μπορούσε να κοστίσουν βάσει των τιμών της αγοράς, όπως επισημαίνει το Politico.
«Δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί εάν ο ΕΔΣΝΑ διερεύνησε ποιος θα ήταν ένας εύλογος προϋπολογισμός για τα κέντρα ανακύκλωσης, δεδομένου ότι η έρευνα αγοράς στην οποία διεξήγαγε και αναφέρθηκε δεν αφορούσε τουλάχιστον δύο ανεξάρτητες εταιρείες, αλλά δύο εταιρείες με κοινό συμφέρον και αποκλειστική σχέση, οι οποίες στη συνέχεια, φυσικά, υπέβαλαν τη μόνη προσφορά στον σχετικό διαγωνισμό και κέρδισαν τη σύμβαση», ανέφερε ξεχωριστό ρεπορτάζ, σύμφωνα με δημοσιεύματα των τοπικών μέσων ενημέρωσης εκείνη την εποχή.
Μετά τον δεύτερο έλεγχο, που ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο και αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά από την εφημερίδα Καθημερινή, επιβλήθηκε ένα δεύτερο πρόστιμο 3 εκατομμυρίων ευρώ, το μισό ποσό των κονδυλίων της ΕΕ που χρησιμοποιήθηκαν για τα κέντρα ανακύκλωσης στις τρεις περιοχές, όπως σημειώνει το ρεπορτάζ.
Κακοί μαθητές
Το κακό ιστορικό της Ελλάδας στην ανακύκλωση και τον σεβασμό των νόμων της ΕΕ για τα απόβλητα είναι διαβόητο, όπως αναφέρει το Politico.
Σύμφωνα με στοιχεία της ευρωπαϊκής στατιστικής υπηρεσίας Eurostat για το 2022, το ποσοστό ανακύκλωσης αστικών αποβλήτων στην Ελλάδα κυμαινόταν γύρω στο 17%, σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ που είναι 49%.
Η Ελλάδα φαίνεται πως δεν εκπληρώνει ούτε φέτος την υποχρέωσή της να ανακυκλώνει το 55% των αστικών αποβλήτων και το 65% των απορριμμάτων συσκευασίας φέτος, διαπίστωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην επισκόπηση της περιβαλλοντικής εφαρμογής του 2025. Η χώρα είχε ήδη «χάσει τον στόχο του 2020 για ανακύκλωση του 50% των αστικών αποβλήτων της με μεγάλη διαφορά», αναφέρει η επισκόπηση.
Στην ΕΕ, η Ελλάδα είναι μία από τις πέντε χώρες που πληρώνουν πρόστιμα για μη συμμόρφωση με περιβαλλοντικές πολιτικές. Μέχρι σήμερα, η χώρα έχει καταβάλει περίπου 230 εκατ. ευρώ στις Βρυξέλλες για να καλύψει αυτές τις παραβάσεις, σύμφωνα με την έκθεση.
