Σε νέα μείωση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης προχώρησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όπως ευρέως αναμενόταν. Πρόκειται για την όγδοη μείωση από τον Ιούνιο του 2024 που ξεκίνησε η νομισματική χαλάρωση από την ΕΚΤ.
Τα επιτόκια της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων, των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης και της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης μειώνονται σε 2,00%, 2,14% και 2,40%, με ισχύ από 11 Ιουνίου.
Η απόφαση της ΕΚΤ έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή για την οικονομία της Ευρωζώνης, καθώς οι επιχειρήσεις και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αντιμετωπίζουν έντονη αβεβαιότητα εν μέσω των ολοένα και αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων.
Στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε η επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ σημείωσε πως οι μελλοντικές αποφάσεις για τα επιτόκια θα εξαρτηθούν από τα δεδομένα και πως η αποτίμηση θα γίνεται «από συνεδρίαση, σε συνεδρίαση». Διευκρίνισε ότι η απόφαση για μείωση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης ήταν σχεδόν ομόφωνη, καθώς ένα μέλος του δ.σ. δεν τη στήριξε.
«Θεωρούμε πως με αυτό το επίπεδο επιτοκίων, ειμαστε σε καλή θέση να πλοηγηθούμε στις συνθήκες αβεβαιότητας τους επόμενους μήνες», είπε η Λαγκάρντ, εξηγώντας ότι «ανάλογα με τα οικονομικά στοιχεία που θα έρχονται θα αξιολογούμε αυτή τη θέση υπό το πρίσμα της αποστολής της σταθερότητας των τιμών».
Απαντώντας σε δεύτερο χρόνο σε σχετική ερώτηση για την επόμενη συνεδρίαση του Ιουλίου, η Λαγκάρντ είπε: «Με τη σημερινή μείωση και το τρέχον επίπεδο των επιτοκίων, πλησιάζουμε στο τέλος ενός κύκλου νομισματικής πολιτικής που κλήθηκε να αντιμετωπίσει διαδοχικά σοκ όπως η πανδημία, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση. Ωστόσο, είμαστε τώρα σε διαφορετική περίοδο με διαφορετικούς εταίρους, παίκτες και πολιτικές, οπότε θα συνεχίσουμε να αναλύουμε, να αξιολογούμε και να μετράμε για να διασφαλίζουμε ότι υπηρετούμε τον στόχο για πληθωρισμό 2% μεσοπρόθεσμα».
Ανάπτυξη και πληθωρισμός
Η ΕΚΤ αναμένει ασθενέστερες αναπτυξιακές προοπτικές στον βραχυπρόθεσμο ορίζοντα καθώς, παρότι η μεταποίηση βελτιώνεται, η δραστηριότητα στον τομέα υπηρεσιών επιβραδύνεται. Ωστόσο, σύμφωνα με την Λαγκάρντ, υπάρχουν παράγοντες που μπορούν να στηρίξουν την ανάπτυξη, όπως η ισχυρή αγορά εργασίας, η συνεχής αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων, οι ευκολότερες χρηματοδοτικές συνθήκες αλλά και τα χαμηλά επιτόκια.
Η Λαγκάρντ παρέπεμψε στην Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας της Κομισιόν, λέγοντας πως παρέχει έναν ξεκάθαρο χάρτη δράσεων, ενώ επισήμανε και την ανάγκη επιτάχυνσης του ψηφιακού ευρώ.
Ξεχωριστά σημείωσε ότι οι κίνδυνοι για την οικονομική ανάπτυξη εξακολουθούν να έχουν καθοδική απόκλιση. Ανέφερε επίσης ότι οι προοπτικές για τον πληθωρισμό είναι πιο αβέβαιες από το συνηθισμένο, με τις πιθανές πηγές καθοδικής πίεσης να περιλαμβάνουν την πτώση του κόστους ενέργειας και την ενίσχυση του ευρώ. Η τάση αυτή θα μπορούσε να επιταθεί εάν οι υψηλότεροι δασμοί οδηγήσουν σε χαμηλότερη ζήτηση για εξαγωγές και άλλες χώρες εκτρέψουν τα αγαθά τους προς την Ευρωζώνη.
Η ανακοίνωση της ΕΚΤ
Όπως αναφέρει το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ, «η απόφασή του να μειώσει το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων – το επιτόκιο με το οποίο το Διοικητικό Συμβούλιο δίνει την κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής – βασίζεται στην επικαιροποιημένη αξιολόγησή του για τις προοπτικές του πληθωρισμού, τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική».
«Ο πληθωρισμός διαμορφώνεται επί του παρόντος γύρω από τον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2% που έχει θέσει το Διοικητικό Συμβούλιο. Σύμφωνα με το βασικό σενάριο των νέων προβολών των εμπειρογνωμόνων του Ευρωσυστήματος, ο γενικός πληθωρισμός εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,0% το 2025, 1,6% το 2026 και 2,0% το 2027. Οι προς τα κάτω αναθεωρήσεις σε σύγκριση με τις προβολές του Μαρτίου, κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες για το 2025 και το 2026, αντανακλούν κυρίως τις υποθέσεις για χαμηλότερες τιμές της ενέργειας και ισχυρότερο ευρώ. Οι εμπειρογνώμονες αναμένουν ότι ο πληθωρισμός χωρίς τις τιμές της ενέργειας και των ειδών διατροφής θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,4% το 2025 και 1,9% το 2026 και το 2027, δηλαδή θα παραμείνει σε γενικές γραμμές αμετάβλητος από τον Μάρτιο», όπως επισημαίνεται.
Σύμφωνα με την ΕΚΤ, οι εμπειρογνώμονες αναμένουν ότι ο ρυθμός αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 0,9% το 2025, 1,1% το 2026 και 1,3% το 2027. Η μη αναθεώρηση της προβολής για τον ρυθμό ανάπτυξης το 2025 αντανακλά ένα ισχυρότερο του αναμενομένου α΄ τρίμηνο σε συνδυασμό με τις ασθενέστερες προοπτικές για το υπόλοιπο του έτους. Ενώ η αβεβαιότητα που περιβάλλει τις εμπορικές πολιτικές αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά τις επιχειρηματικές επενδύσεις και τις εξαγωγές, ιδίως σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα, η άνοδος των δημόσιων επενδύσεων στην άμυνα και τις υποδομές θα στηρίζει ολοένα και περισσότερο την ανάπτυξη μεσοπρόθεσμα. Η άνοδος των πραγματικών εισοδημάτων και η ισχυρή αγορά εργασίας θα επιτρέψει στα νοικοκυριά να δαπανούν περισσότερο. Μαζί με τις ευνοϊκότερες συνθήκες χρηματοδότησης, αυτό θα πρέπει να ενισχύσει την ανθεκτικότητα της οικονομίας σε παγκόσμιες διαταραχές.
Στο πλαίσιο της υψηλής αβεβαιότητας, οι εμπειρογνώμονες αξιολόγησαν επίσης ορισμένους από τους μηχανισμούς μέσω των οποίων οι διαφορετικές εμπορικές πολιτικές θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό υπό ορισμένα εναλλακτικά ενδεικτικά σενάρια. Αυτά τα σενάρια θα δημοσιευθούν μαζί με τις προβολές των εμπειρογνωμόνων στον δικτυακό τόπο της ΕΚΤ. Στο πλαίσιο αυτής της ανάλυσης σεναρίων, μια περαιτέρω κλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων τους επόμενους μήνες θα είχε ως αποτέλεσμα ο ρυθμός ανάπτυξης και ο πληθωρισμός να διαμορφωθούν σε επίπεδα χαμηλότερα από ό,τι προβλέπει το βασικό σενάριο. Αντιθέτως, εάν οι εμπορικές εντάσεις αποκλιμακωθούν με ευνοϊκή έκβαση, ο ρυθμός ανάπτυξης και, σε μικρότερο βαθμό, ο πληθωρισμός θα διαμορφωθούν σε επίπεδα υψηλότερα από ό,τι προβλέπει το βασικό σενάριο.
Οι περισσότεροι δείκτες του υποκείμενου πληθωρισμού υποδηλώνουν ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί γύρω από τον μεσοπρόθεσμο στόχο του Διοικητικού Συμβουλίου για ρυθμό 2% σε διατηρήσιμη βάση. Ο ρυθμός ανόδου των μισθών παραμένει αυξημένος, εξακολουθεί να μετριάζεται όμως αισθητά και τα κέρδη απορροφούν εν μέρει τον αντίκτυπό του στον πληθωρισμό. Οι ανησυχίες ότι η αυξημένη αβεβαιότητα και οι ευμετάβλητες αντιδράσεις της αγοράς στις εμπορικές εντάσεις τον Απρίλιο θα είχαν περιοριστική επίδραση στις συνθήκες χρηματοδότησης έχουν εξασθενήσει.
Στην ανακοίνωσή της, η ΕΚΤ καταλήγει πως «το ΔΣ είναι αποφασισμένο να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα σταθεροποιηθεί με διατηρήσιμο τρόπο στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Ιδίως υπό τις τρέχουσες συνθήκες εξαιρετικής αβεβαιότητας, θα ακολουθήσει μια προσέγγιση που βασίζεται στα εκάστοτε διαθέσιμα στοιχεία και θα λαμβάνει αποφάσεις από συνεδρίαση σε συνεδρίαση για τον καθορισμό της κατάλληλης κατεύθυνσης της νομισματικής πολιτικής. Οι αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου για τα επιτόκια θα βασίζονται στην αξιολόγηση που διενεργεί όσον αφορά τις προοπτικές για τον πληθωρισμό υπό το πρίσμα των εισερχόμενων οικονομικών και χρηματοπιστωτικών στοιχείων, τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και την ένταση με την οποία μεταδίδεται η νομισματική πολιτική. Το Διοικητικό Συμβούλιο δεν δεσμεύεται εκ των προτέρων για συγκεκριμένη πορεία των επιτοκίων».
Φεύγει η Λαγκάρντ;
Ερωτηθείσα αν έχει σκεφτεί να αποχωρήσει πρόωρα από την ΕΚΤ για να ηγηθεί του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, η Λαγκάρντ απάντησε ότι είναι σταθερά προσηλωμένη στην εκπλήρωση της αποστολής της και στην ολοκλήρωση της θητείας της μέχρι το τέλος του 2027. «Δεν πρόκειται να με δείτε σύντομα να αποχωρώ».
