Το ποσό των 28 δισ. ευρώ χάνει ετησίως ο αγροτικός τομέας της ΕΕ λόγω των αυξανόμενων κλιματικών κινδύνων, όπως οι ξηρασίες και οι πλημμύρες, σύμφωνα με νέα έκθεση, την οποία επικαλείται το Bloomberg.
Αυτές οι απώλειες από δυσμενείς καιρικές συνθήκες ισοδυναμούν με περίπου το 6% της παραγωγής, σύμφωνα με την έκθεση που δημοσιεύθηκε από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι ζημιές που σχετίζονται με το κλίμα, οι οποίες είναι ως επί το πλείστον ανασφάλιστες, θα μπορούσαν να αυξηθούν έως και 66% και να ανέλθουν ακόμη και στα 40 δισ. ευρώ μέχρι τα μέσα του αιώνα.
Με τη νότια Ευρώπη να έχει δε πληγεί ιδιαίτερα σκληρά από την ξηρασία, η έκθεση επισημαίνει ότι έως το 2050, σε μια «καταστροφική» χρονιά, οι ετήσιες απώλειες μόνο στην Ισπανία και την Ιταλία θα μπορούσαν να φτάσουν τα 20 δισ. ευρώ.
Σύστημα διαχείρισης κινδύνων
Για το λόγο αυτό, η έκθεση προτρέπει να δημιουργηθεί ένα ισχυρότερο σύστημα διαχείρισης κινδύνων στην ΕΕ για τον αγροτικό κλάδο. Ο αγροτικός κλάδος της ΕΕ εκτιμάται ότι δημιούργησε προστιθέμενη αξία ύψους 234,1 δισ. δολαρίων το 2024, σύμφωνα με στοιχεία της Κομισιόν, εκπροσωπώντας το 1,3% του κοινοτικού ΑΕΠ.
Οι ακραίες καιρικές συνθήκες τα τελευταία χρόνια έχουν οδηγήσει σε εξάντληση των συγκομιδών και έχουν απειλήσει την επισιτιστική ασφάλεια σε μια εποχή που οι ευρωπαϊκές χώρες επιδιώκουν να ενισχύσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους εν μέσω αυξανόμενων προκλήσεων και να τις κάνουν ανθεκτικές σε μελλοντικές κρίσεις. Μετά από διαμαρτυρίες αγροτών, η ΕΕ έθεσε ένα νέο όραμα για την αγροτική πολιτική και την απλούστερη χρηματοδότηση.
«Η κλιματική αλλαγή και οι συνέπειές της θα μπορούσαν να περιορίσουν την πρόσβαση των αγροτών στη χρηματοδότηση, καθώς οι τράπεζες θα μπορούσαν να γίνουν ακόμη πιο απρόθυμες από ό,τι σήμερα να αναλάβουν κινδύνους», δήλωσε στο Bloomberg ο Κρίστοφ Χάνσεν, Επίτροπος της ΕΕ για τη γεωργία και τα τρόφιμα, προτρέποντας σε δράση για την αντιμετώπιση των κλιματικών κινδύνων στον τομέα.
Η Ευρώπη μπορεί να κάνει περισσότερα για τον μετριασμό των ζημιών, μεταξύ άλλων μέσω της χρήσης ομολόγων φυσικών καταστροφών και συμφωνιών αντασφάλισης δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, σύμφωνα με την έκθεση. Προτείνει επίσης να δημιουργηθεί ένα ταμείο ταχείας αντίδρασης και βελτιωμένη ασφαλιστική κάλυψη για το κλίμα.
Μηχανισμοί ασφάλισης
Μόνο το 20% έως 30% των ζημιών στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις που προκαλούνται από το κλίμα στην ΕΕ ασφαλίζονται μέσω δημόσιων, ιδιωτικών ή αμοιβαίων συστημάτων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που υποστηρίζονται από την Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) της Ευρώπης. Η ασφαλιστική κάλυψη που υποστηρίζεται από δημόσια χρηματοδότηση είναι συχνά πιο αποτελεσματική από τα κυβερνητικά προγράμματα αποζημίωσης, σύμφωνα με την έκθεση.
«Οι κίνδυνοι που σχετίζονται με το κλίμα αποτελούν αυξανόμενη πηγή αβεβαιότητας για την παραγωγή τροφίμων. Ο μετριασμός αυτών των κινδύνων μέσω μηχανισμών ασφάλισης και μείωσης του κινδύνου είναι απαραίτητος για την υποστήριξη των επενδύσεων των Ευρωπαίων αγροτών», δήλωσε η Αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ, Τζελσομίνα Βιλιότι. «Τα ευρήματα αυτής της ανάλυσης θα καθοδηγήσουν τη μελλοντική μας δράση καθώς εντείνουμε την υποστήριξη για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας του γεωργικού συστήματος της ΕΕ».
Η ΕΤΕπ μέχρι σήμερα έχει υποστηρίξει τον αγροτικό κλάδο της ΕΕ με τρεις βασικούς τρόπους. Ο ένας είναι τα δάνεια και οι εγγυήσεις σε γεωργικές επιχειρήσεις ή οι συμμετοχές σε αυτές. Το δεύτερο είναι η χρηματοδότηση αγροτικών υποδομών, όπως η άρδευση και οι δρόμοι. Το τρίτο είναι η παροχή συμβουλών προς τις δημόσιες αρχές και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σχετικά με το πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι γεωργικές επιχορηγήσεις της ΕΕ για την προσέλκυση χρηματοδότησης από άλλες πηγές και τον περιορισμό των κινδύνων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σχετίζονται με το κλίμα.
Επίσης, η ΕΤΕπ σχεδιάζει να αυξήσει τις δαπάνες της για έργα ύδρευσης - μια κίνηση που θα μπορούσε να ωφελήσει τους αγρότες - σύμφωνα με προσχέδιο που διέρρευσε στο Reuters την προηγούμενη εβδομάδα και το οποίο ανοίγει νέα σελίδα σε μια στρατηγική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα ύδατα.
