Ροή
Χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα ή… «παρατράγουδα» άνοιξαν την Πέμπτη στο ΤΑΙΠΕΔ οι προσφορές και οι φάκελοι (όχι οικονομικές, αλλά με νομιμοποιητικά έγγραφα κ.α.), παρουσία εκπροσώπων των έξι σχημάτων που κατέθεσαν δεσμευτικές οικονομικές προσφορές για τη νέα σύμβαση παραχώρηση της Αττικής Οδού, διάρκειας 25 ετών. Σύμφωνα με πληροφορίες, δεν υπήρχαν προβλήματα επί της… αρχικής φάσης της εν λόγω διαδικασίας. Η οποία, όπως πλέον ευελπιστούν στο ΤΑΙΠΕΔ, μπορεί να κυλήσει ομαλά και με σχετικά γρήγορους ρυθμούς, ώστε να έχουμε ει δυνατόν επενδυτή το φθινόπωρο.
Ο χρονικός στόχος για τις οικονομικές προσφορές
Το γεγονός ότι την Πέμπτη δεν παρουσιάστηκαν προβλήματα ανοίγει τον δρόμο στη διοίκηση και τους συμβούλους του Ταμείου να προχωρήσουν με την αξιολόγηση των φακέλων και εν συνεχεία των οικονομικών προσφορών, με τον βασικό στόχο, όπως έχουμε ήδη αναφέρει, να είναι η ανάδειξη «νικητή» σε λίγους μήνες από τώρα. Στο ΤΑΙΠΕΔ δεν βάζουν συγκεκριμένο χρονικό στόχο, αν και ήδη έχουν «κυκλώσει» τον Σεπτέμβριο ή ίσως και τον Οκτώβριο ως επιθυμητή περίοδο. Πάντως, μένει να φανεί πόσο πλήρεις, όσον αφορά τα δικαιολογητικά συμμετοχής στον διαγωνισμό, είναι οι φάκελοι των ενδιαφερομένων και αν θα υπάρξουν τις πιθανές ενστάσεις μεταξύ των ενδιαφερομένων.
Πλέον, για τα καλά η «μπάλα βρίσκεται στο γήπεδο» του ΤΑΙΠΕΔ και στους συμβούλους του που έχουν να ολοκληρώσουν τον έλεγχο των φακέλων και νομιμοποιητικών εγγράφων, διαδικασία που λογικά θα πάρει μερικές εβδομάδες, ενώ, δεδομένου ότι ήδη βρισκόμαστε στην καρδιά του καλοκαιριού, ενδεχομένως νεότερα για τις οικονομικές προσφορές να έχουμε από φθινόπωρο. Λογικά, για όσες προσφορές βρίσκονται εντός εύρους (διαφορά μεταξύ τους 5%) θα γίνει νέος γύρος βελτιωμένων προσφορών, σε σχετικά σύντομους χρόνους, ώστε να κερδηθεί έδαφος καθώς ήδη ο διαγωνισμός είχε λάβει παρατάσεις. Από αυτές τις διαδικασίες θα οδηγηθούμε στην ανακήρυξη προτιμητέου επενδυτή.
Βέβαια, θα χρειαστούν και άλλες διαδικασίες, όπως το «κλείσιμο» του χρηματοδοτικού σχήματος από τις τράπεζες (ακούγεται ότι θα χρειαστούν περί τα 1,5- 2 δισ. ευρώ), η έγκριση της σύμβασης από το Ελεγκτικό Συνέδριο και βέβαια, ακολούθως η υπογραφή της ανάμεσα σε ΤΑΙΠΕΔ – Δημόσιο και ανάδοχο αλλά και η κύρωσή της από τη βουλή. Στο Ταμείο, που πάντα προσδοκούν σε τίμημα έως 2 δισ. ευρώ αλλά εν μέσω περιόδου χρηματοοικονομικών προκλήσεων (π.χ. επιτόκια, μειωμένα διόδια στα 2,5 ευρώ κ.α.), επιθυμούν να κινηθούν με διαδικασίες εξπρές καθώς το φθινόπωρο του 2024 λήγει η υφιστάμενη σύμβαση με τις ΕΛΛΑΚΤΩΡ (ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – ΑΒΑΞ).
Πάντως, στην αγορά βάζουν μια ακόμα παράμετρο, αναλόγως μάλιστα και του ποιος θα είναι ο νικητής. Αν πρόκειται για σχήμα ή κοινοπραξία στο οποίο συμμετέχει εγχώριος όμιλος εξαρχής, τότε υπάρχει «γνώστης» της ελληνικής πραγματικότητας, της διαχείρισης οδικών αξόνων, πόσω μάλλον αν πρόκειται για τα υφιστάμενα μέλη της κοινοπραξίας που διαχειρίζεται/λειτουργεί ήδη τον αυτοκινητόδρομο (ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – ΑΒΑΞ). Ωστόσο, τεράστια εμπειρία έχει και η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ως «βασίλισσα των οδικών παραχωρήσεων μαζί με την Εγνατία Οδό), ενώ λογικά Intrakat, Mytilineos δεν θα δυσκολευθούν να διαχειριστούν το project. Αν έχουμε να κάνουμε με ξένο «νικητή» όπως η Abertis ή η Macquarie, ουδείς γνωρίζει αν «κοιτάξουν» προς κάποιο άλλο εγχώριο γκρουπ. Πάντως, αφενός οι Ισπανοί έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι εάν κερδίσουν τον διαγωνισμό θα αναζητήσουν εγχώριο συνεταίρο (δίνοντας μειοψηφικό ποσοστό), αφετέρου το έτερο πανίσχυρο fund συνεργάζεται με το γκρουπ Κοπελούζου που έχει «πόστο» στις υποδομές, άλλο όχι βαθειά γνώση των αυτοκινητόδρομων. Αρα, χρειάζεται κάποιος να «κάνει τη δουλειά, να ξέρει τη λειτουργία», λένε στην αγορά. Όπως επίσης αναφέρουν στην αγορά, «μπορεί προσεχώς, και αναλόγως του νικητή, να δούμε νέες συμμαχίες και αλλαγές στο σχήμα που θα πάρει τη σύμβαση – ομόλογο…».
Σε αυτό το… παζλ, κάποιοι βάζουν και την εταιρεία που διαχειρίζεται/λειτουργεί ήδη από χρόνια τον αυτοκινητόδρομο, την «Αττικές Διαδρομές», που ανήκει κατά 80% στον παραχωρησιούχο (ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – ΑΒΑΞ) και κατά 20% στην Egis. Αρα, κατ’ αναλογία, και βάσει αρχικών ποσοστών στον παραχωρησιούχο, στην εταιρεία λειτουργία έχει μερίδιο 52,6% η ΕΛΛΑΚΤΩΡ, στο 27,4% η ΑΒΑΞ και το λοιπό ο γαλλικός όμιλος. Η εταιρεία μάλιστα διαχειρίζεται και άλλους οδικούς άξονες στην χώρα. Οπότε, θα μπορούσε να αποτελέσει μια εναλλακτική για όποιον ξένο αναζητάει εταίρο – γνώστη των συνθηκών.
Βέβαια, πάντα υπάρχει η εναλλακτική, εφόσον προκύψει κάποιος μικρός χρονικός εκτροχιασμός το έργο να επιστρέψει στο δημόσιο, το οποίο θα αναθέσει την λειτουργία του οδικού άξονα σε εταιρεία λειτουργίας είτε με απευθείας ανάθεση είτε μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας, σε προσωρινή πάντα βάση. Ωστόσο, πάντως, ΤΑΙΠΕΔ και κυβέρνηση κατά κύριο λόγο επιθυμούν να δοθεί το «χρίσμα» στον νέο ανάδοχο κανονικά στην ώρα του.
Ισχυρός ανταγωνισμός, ικανοποίηση για τις προσφορές
Όπως αναμένονταν από την αγορά, και είχε προαναγγείλει το insider.gr με πλήθος δημοσιευμάτων του, ο ανταγωνισμός «χτύπησε κόκκινο» καθώς τελικά προσφορές έδωσαν 6 σχήματα στα οποία συμμετέχουν οι κορυφαίου εγχώριοι όμιλοι των υποδομών (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – ΑΒΑΞ, Intrakat, Μυτιληναίος, Κοπελούζος), πανίσχυρα διεθνή funds (π.χ. MACQUARIE) και μεγάλοι ξένοι όμιλοι διαχείρισης υποδομών (Abertis, VINCI, BRISA, Meridiam κ.α.).
Ειδικότερα, προσφορές υπέβαλαν τα εξής επενδυτικά σχήματα: ABERTIS INFRAESTRUCTURAS S.A., ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Α.Ε., Ένωση προσώπων BRISA – AUTO ESTRADAS de PORTUGAL S.A. – RUBICONE MIDCO, B.V. –INTRAKAT A.E., Ένωση προσώπων MACQUARIE ASSET MANAGEMENT MOTORWAY HOLDINGS S.ar.l. – FINCOP INFRASTRUCTURE LTD, Ένωση προσώπων VINCI HIGHWAYS S.A.S. – VINCI CONCESSIONS S.A.S. – ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ Α.Ε. – MOBILITY PARTNER S.A.S., Ένωση προσώπων ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ Α.Ε. – ΑΒΑΞ Α.Ε. – MERIDIAM EASTERN EUROPE INVESTMENTS 4 S.A.S. Όπως γίνεται κατανοητό, δεν έδωσαν προσφορές μόνο οι Gruppo FININC – INC SpA και η συμμαχία των VAUBAN – DIF – EGIS.
Όπως έχουμε αναφέρει, ιδίως οι ξένοι όμιλοι θεωρούν το asset ένα πολύτιμο περιουσιακό στοιχείο – «ομόλογο» που εγγυάται καλές αποδόσεις (έστω χωρίς κατασκευαστικό κομμάτι ή με χαμηλότερες επιδόσεις, πλην της συντήρησης, αν και εκκρεμεί η βαριά συντήρηση από τους μετόχους), που έχει προσφέρει μερίσματα εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ στους μετόχους του ήδη, ενώ, σε επίπεδο 6μήνου 2023 ήδη είναι στο +10% σε κυκλοφορία και έσοδα σε σχέση με το 2019 (η χρονιά προ της πανδημίας). Στο μέλλον δε θα «προικιστεί» και με νέους οδικούς άξονες (επεκτάσεις). Το τίμημα για την 25ετή παραχώρηση της εκμετάλλευσης, σύμφωνα με τις αρχικές ενδείξεις, θα μπορούσε να φτάσει ή ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ. Και αυτό θα αφορά μόνο το εφάπαξ τίμημα, ενώ άλλες πληροφορίες αναφέρουν και ποσοστό επί των εσόδων σε ετήσια βάση (7,5%). Ως γνωστόν, τα διόδια θα μειωθούν σε 2,5 από 2,8 ευρώ, αλλά στην 5ετία προβλέπεται αναπροσαρμογή έως τα 3,25 ευρώ κατά τις ώρες αιχμής (σε συγκεκριμένα σημεία του οδικού άξονα), αρκεί ο μέσος όρος όλης της μέρας να μην ξεπερνά τα 2,50 ευρώ.
