Με διαφορετική διάθεση προσήλθε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στις διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος, δείχνοντας πλέον τη βούληση του για χρηματοδοτική συμμετοχή σε αυτό μέσα στους πρώτους μήνες του 2017.
Μετά την υπαναχώρηση της Eυρωζώνης και τη δέσμευση της έναντι του Ταμείου για εκ των προτέρων περιγραφή των μεσοπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης του χρέους, καθώς και αναδιαπραγμάτευση των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα μετά το 2018, η Delia Velculescu και το επιτελείο της έχουν προσέλθει στις συζητήσεις με σκοπό να διαμορφώσουν ένα πρόγραμμα που τόσο στο σκέλος των μεταρρυθμίσεων όσο και στο σκέλος της βιωσιμότητας του χρέους θα είναι άρτιο για να εγκριθεί από το Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ.
Το Ταμειό φαίνεται πως υπαναχωρεί από το στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ σε μεσο-μακροπρόθεσμη βάση και πως είναι διατεθειμένο να μοιράσει την απόσταση από το 3,5% που ζητούν οι Ευρωπαίοι, αποδεχόμενο πλεονάσματα της τάξης του 2,5% με την προϋπόθεση λήψης πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων (π.χ. μείωση αφορολόγητου, νέες προσαρμογές στο ασφαλιστικό,κ.α.).
Το ΔΝΤ δεν δέχεται την επιχειρηματολογία των Ευρωπαίων οτι η Ελλάδα δεν θα αντιμετωπίσει πρόβλημα χρέους για τα επόμενα 15 χρονια και στη βάση αυτή επιμένει οι παρεμβάσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους σε μεσοπρόθεσμη βάση να είναι ποιοτικές και να διασφαλίζουν πως οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδος θα είναι χαμηλές για την περίοδο έως το 2030.
Πάντως οι νεότερες πληροφορίες αναφέρουν πως η έκθεση του άρθρου 4 του καταστατικού του ΔΝΤ για την Ελλάδα που θα δωθεί στα μέσα Δεκεμβρίου στη δημοσιότητα δεν θα έχει διαφορετική ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους (DSA) σε σχέση με αυτή που δημοσιοποίησε το Ταμείο τον προηγούμενο Μάιο.
Το DSA του ΔΝΤ
Στην ανάλυση που είχε δημοσιοποιήσει το ΔΝΤ πριν το κρίσιμο Eurogroup της 25ης Μαΐου ζητούσε μια ουσιαστική αναδιαμόρφωση (reprofiling) των όρων των ευρωπαϊκών δανείων προς την Ελλάδα προκειμένου να μειωθούν οι μικτές χρηματοδοτικές ανάγκες (GNF – Gross Financing Needs) κατά 20% περίπου του ΑΕΠ μέχρι το 2040 και κατά επιπλέον 20% το 2060, έτσι ώστε να ικανοποιηθούν οι στόχοι και να διατηρηθεί το χρέος σε καθοδική πορεία.
O τρόπος αναδιάρθρωσης που θα μπορούσε να ικανοποιήσει αυτούς τους όρους κατά το ΔΝΤ θα πρέπει να βασίζεται σε ένα συνδυασμό τριών μέτρων:
Παράταση των λήξεων: η παράταση των λήξεων των δανείων του EFSF, του ESM και των διακρατικών διμερών δανείων (GLF) έως και 14 έτη για τα δάνεια του EFSF, 10 έτη για τα δάνεια ESM και 30 έτη για τα GLF δάνεια θα μπορούσε να μειώσει τις ανάγκες χρηματοδότησης ως προς το ΑΕΠ και το δείκτη του χρέους 7% περίπου και 25% του ΑΕΠ μέχρι το 2060, αντίστοιχα. Ωστόσο, το μέτρο αυτό μόνο του δεν θα ήταν επαρκές για την αποκατάσταση της βιωσιμότητας.
Διευκολύνσεις πληρωμών: τα δάνεια του EFSF έχουν ήδη επεκταθεί στο παρελθόν και τα δάνεια του ΕSM παρέχονται με μεγάλη περίοδο χάριτος και ωρίμανση. Η επέκταση των πληρωμών για την εξυπηρέτηση του χρέους περαιτέρω θα μπορούσε να συμβάλει στη μείωση στις ανάγκες χρηματοδότησης ως προς το ΑΕΠ περαιτέρω κατά 17% του ΑΕΠ μέχρι το 2040 και 24% από το 2060, επιτρέποντας στην Ελλάδα να επωφεληθεί από τα χαμηλά επιτόκια του ESM για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, στοιχείο που θα μειώσει το χρέος κατά 84% του ΑΕΠ μέχρι το 2060.
Αυτό θα συνεπάγεται επέκταση των περιόδων χάριτος του υφιστάμενου χρέους, κυμαίνονται από 6 έτη για τα δάνεια ΕSM έως 17 και 20 ετών για τα δάνεια του EFSF και των GLF δανείων, αντίστοιχα, καθώς και επέκταση της αναβολής για τις πληρωμές τόκων για τα δάνεια του EFSF κατά επιπλέον 17 χρόνια μαζί με τις αναβολές των πληρωμών των τόκων για τον ESM και τα διμερή δάνεια μέχρι 24 έτη.
Σταθερά επιτόκια: Για να εξασφαλιστεί ότι το χρέος μπορεί να παραμείνει σε καθοδική πορεία, τα επιτόκια θα πρέπει να καθοριστούν σε χαμηλά επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα, επίπεδο που δεν υπερβαίνει το 1,5% μέχρι το 2040. Στο πλαίσιο αυτό, ο ESM θα μπορούσε να επιχειρήσει να επωφεληθεί από το ευνοϊκό περιβάλλον επιτοκίων και να προσπαθήσει να κλειδώσει τα ποσοστά για το σύνολο των δανείων του EFSF / ESM στα τρέχοντα μακροπρόθεσμα επιτόκια της αγοράς, εξαλείφοντας και τα spreads που εφαρμόζονται σήμερα στα διμερή δάνεια. Η προσθήκη αυτού του μέτρου στα δύο προηγούμενα που έχουν ήδη αναφερθεί βοηθά στη μείωση του χρέους κατά 53% του ΑΕΠ μέχρι το 2040 και 151% το 2060 και τις ανάγκες χρηματοδότησης κατά 22% έως το 2040 και 39% έως το 2060, στοιχείο το οποίο πληροί τους στόχους της βιωσιμότητας του χρέους.
Η προτεινόμενη από το ΔΝΤ αναδιάρθρωση του χρέους θα δημιουργούσε εξοικονόμηση της τάξης του 50% σε όρους παρούσας αξίας του ΑΕΠ έως την περίοδο του 2060. Το 18-24% του ΑΕΠ (31-42 δισ. ευρώ) θα οφείλεται στον καθορισμό των σταθερών επιτοκίων ενώ το υπόλοιπο θα οφείλεται στην αναβολή των πληρωμών και στις επεκτάσεις των λήξεων.
