Η οικονομική κρίση στην Ευρωζώνη, με αιχμή του δόρατος την Ελλάδα, δοκίμασε σοβαρά τις αντοχές του ΔΝΤ και των Βρυξελλών, υποστηρίζει στο νέο του βιβλίο ο διακεκριμένος Αμερικανός συγγραφέας και δημοσιογράφος Paul Blustein.
Περισσότερα από τα μισά κεφάλαια του ηλεκτρονικού βιβλίου με τίτλο Laid Low: Inside the Crisis that Overwhelmed Europe and the IMF είναι αφιερωμένα στη χώρα μας και τον ρόλο που έχει διαδραματίσει το ΔΝΤ στην αντιμετώπιση της κρίσης, τη σύγκρουσή του με τους Ευρωπαίους πολιτικούς και τα λάθη που έγιναν στους χειρισμούς της ελληνικής κρίσης.
Στην κριτική που έγραψε για το βιβλίο ο Nicolas Veron, ανώτατος συνεργάτης του ινστιτούτου Bruegel, σημειώνει ότι ο Blustein υιοθετεί τη στερεότυπη «ελληνοκεντρική» προσέγγιση της ευρωκρίσης και ταυτόχρονα αναπαράγει και καταρρίπτει την επικρατούσα άποψη όσον αφορά στην αντιμετώπισή της από Ευρωπαίους και ΔΝΤ.
Ο συγγραφέας παρουσιάζει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ως «λαβωμένο γίγαντα», αφού η εμπλοκή του στην κρίση της Ευρωζώνης το έφερε σε αντιπαράθεση με τους ισχυρούς πολιτικούς μηχανισμούς της Ευρώπης και τους «ανίκανους» πολιτικούς των Βρυξελλών. «Μόνο μία λέξη περιγράφει το ρόλο του ΔΝΤ στην Τρόικα: παρωδία», γράφει σε ένα σημείο του βιβλίου του.
Σύμφωνα με τον Veron, ο συγγραφέας παρουσιάζει το ΔΝΤ ως έναν πανίσχυρο και αυτοδύναμο οργανισμό που μαθαίνει από τα λάθη του και αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις κρίσεις στις περιφερειακές και λιγότερο ανεπτυγμένες οικονομίες. Στη συμμετοχή του στην τρόικα, το ταμείο δεν πρόδωσε ποτέ την αρχή της ανεξαρτησίας του και, παρότι δεν ήταν πάντοτε σωστό –όπως στην περίπτωση της Κύπρου– ο ρόλος του ήταν σε γενικές γραμμές επιτυχημένος και εποικοδομητικός.
Η άλλη πλευρά του νομίσματος, βέβαια, είναι ότι τα πολιτικά παιχνίδια στην Ευρώπη «έδεσαν» τα χέρια του ΔΝΤ, το οποίο για πρώτη φορά μετά από τρεις δεκαετίες ενεπλάκη τόσο δυναμικά στην κρίση ανεπτυγμένου κράτους.
Τα δύο βασικά λάθη έγιναν στην Ελλάδα ήταν, σύμφωνα με τον συγγραφέα, ότι δεν επιβλήθηκαν εξαρχής τα αναγκαία δραστικά μέτρα λιτότητας και ότι καθυστέρησε κατά δύο χρόνια η αναπόφευκτη αναδιάρθρωση του χρέους.
Ειδικά για την αναδιάρθρωση του χρέους στην Ελλάδα, ο Blustein αναγνωρίζει στον πρώην γενικό διευθυντή του ΔΝΤ Dominique Strauss-Kahn ότι είχε πρώτος αντιληφθεί την αναγκαιότητα της αναδιάρθρωσης το 2010 –τότε που τόσο η ελληνική κυβέρνηση όσο και τα ίδια τα στελέχη του Ταμείου δεν ήθελαν «ούτε να ακούσουν» αυτή την επιλογή, ελπίζοντας ότι θα την αποφύγουν.
Το μεγαλύτερο λάθος του ΔΝΤ ήταν ότι υπερεκτίμησε την ικανότητα των ελληνικών αρχών να υλοποιήσουν τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, θεωρώντας ότι έχει να κάνει με μια προηγμένη οικονομία και ένα μέλος του ΟΟΣΑ. Ένα μάθημα που πήρε από την περίπτωση της Ελλάδας είναι ότι ο κλασικός διαχωρισμός των οικονομιών σε «αναδυόμενες» και «προηγμένες» γίνεται ολοένα πιο αντιπαραγωγικός, όπως έχει φανεί και σε πολλές ακόμη περιπτώσεις.
Συνολικά, σημειώνει ο Veron, το βιβλίο του Blustein αποτελεί μια σημαντική προσθήκη στην εκτενή βιβλιογραφία για την κρίση στην Ευρωζώνη. Χάρη σε αυτό το βιβλίο, και τις υπόλοιπες αξιόλογες αναλύσεις που έχουν γραφτεί και θα γραφτούν για την κρίση που ακόμη ταλανίζει την Ευρώπη, θα μπορέσει το κοινό να αντιληφθεί την ουσία της.
«Πολύ περισσότερο από ένα ηθικολογικό καρτουνίστικο παραμύθι με πρωταγωνιστή την Ελλάδα, η κρίση στην Ευρωζώνη είναι μια ιστορία οικονομικής ευθραυστότητας, πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και πολλαπλών επιπτώσεων ανάμεσα σε τραπεζικές, δημοσιονομικές και νομισματικές ανισορροπίες», καταλήγει στην κριτική του ο Veron.
