Για την κυβέρνηση, μόλις τώρα ξεκινά η αξιολόγηση σχετικά με την πρόταση Κανονισμού του Συμβουλίου, που ανακοίνωσε χθες η Κομισιόν αναφορικά με τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά 15% – σε πρώτη φάση εθελοντικά από τον Αύγουστο έως τον Μάρτιο και, στην περίπτωση διακοπής των ρωσικών εισαγωγών, ως δεσμευτικό στόχο.
Έτσι, πρόθεση της χώρας μας είναι να συμμετάσχει στον διάλογο που θα ενταθεί τις επόμενες ημέρες πριν από την ψήφιση της πρότασης, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 26 Ιουλίου, κατά την Έκτακτη Σύνοδο των υπουργών Ενέργειας. Κι αυτό γιατί από τη μια μεριά οι μελέτες δείχνουν πως είναι επιτεύξιμη η μείωση της εγχώριας κατανάλωσης στο επιθυμητό ποσοστό, ενώ από την άλλη πλευρά θα πρέπει να είναι απολύτως διασφαλισμένο ότι δεν θα υπάρξει απειλή για την ενεργειακή επάρκεια της χώρας, αλλά και για την ανταγωνιστικότητα της εγχώριας βιομηχανίας.
Ασαφές αν θα επανεκκινήσει ο Nord Stream
Παράλληλα, σήμερα το πρωί θα υπάρξει ένα σαφές δείγμα αναφορικά με το κατά πόσο πρόθεση της Μόσχας είναι πραγματικά να «κλείσει πλήρως την κάνουλα» στην Ευρώπη, ή όχι, καθώς κανονικά θα πρέπει να τεθεί σε επαναλειτουργία ο αγωγός Nord Stream 1, μετά την ολοκλήρωση της συντήρησής του.
Επομένως, αν δεν επαναλειτουργήσει καθόλου ο αγωγός, τότε αυτό θα σημαίνει πως η Μόσχα επιδιώκει να κλιμακώσει στον μέγιστο βαθμό τις πιέσεις της προς τη «Γηραιά Ήπειρο» - με το αέριο ως «όπλο» για τον εκβιασμό της, όπως σημείωσε χαρακτηριστικά κατά τη χθεσινή συνέντευξη Τύπου η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Η πρόεδρος της Κομισιόν άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο για ένα πλήρες «στοπ» από τη Μόσχα επισημαίνοντας ότι η ολοκληρωτική διακοπή του ρωσικού αερίου στην Ευρώπη είναι ένα «πιθανό σενάριο». Στο ίδιο μήκος κύματος, μία ημέρα νωρίτερα ο Ευρωπαίος Επίτροπος Προϋπολογισμού Γιοχάνες Χαν δήλωσε πως «δεν αναμένουμε να επανεκκινήσει η προμήθεια αερίου».
Στον αντίποδα, προχθεσινό δημοσίευμα του Reuters αναφέρεται σε επανεκκίνηση του αγωγού, σε μερική ωστόσο δυναμικότητα, περίπου στα επίπεδα (40%) που λειτουργούσε πριν από τη συντήρηση. Ένα σενάριο που ναι μεν δεν θα έφερνε την Ευρώπη στο χείλος της ύφεσης και ενώπιον των δραματικών συνεπειών που θα προκαλούσε η έλλειψη επάρκειας σε καύσιμο, αλλά θα παρέτεινε την οικονομική αιμορραγία των ευρωπαϊκών οικονομιών, με τη διατήρηση των τιμών του αερίου (και της ηλεκτρικής ενέργειας) σε υψηλά επίπεδα.
Θεωρητικά επιτεύξιμος ο στόχος μείωσης
Την ίδια ώρα, όλα τα κράτη-μέλη (και η Ελλάδα) καλούνται μέσα στα επόμενα 24ωρα να καθορίσουν τη στάση τους για την ψηφοφορία της πρότασης του Κανονισμού του Συμβουλίου. Όσον αφορά τη χώρα μας, σύμφωνα με πληροφορίες του Insider.gr, η περικοπή αερίου κατά 15% «μεταφράζεται» σε περίπου 6,4 εκατ. Μεγαβατώρες εξοικονόμησης καυσίμου.
Οι αρμόδιοι φορείς έχουν ήδη πραγματοποιήσει αναλυτική μελέτη για τα περιθώρια μείωσης ανά τομέα. Έτσι, με δεδομένο ότι ήδη έχει μειωθεί σημαντικά η κατανάλωση αερίου κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους (κατά 10,5% με βάση τον ΔΕΣΦΑ) διαπιστώνεται πως θεωρητικά η Ελλάδα μπορεί να «πιάσει» τον στόχο που θα τεθεί, αν υπερψηφισθεί ο Κανονισμός, σε όλα τα σενάρια που έχουν «τρέξει».
Παράλληλα, η μείωση της κατανάλωσης αερίου αποτελεί και εθνική στρατηγική, με σκοπό την ενίσχυση της ενεργειακής αυτονομίας, αλλά και την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συγκράτηση των τιμών ρεύματος. Σε αυτό το πλαίσιο, έχει ήδη αποφασισθεί η ενίσχυση της λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής.
«Κόκκινη γραμμή» η ενεργειακή επάρκεια
Ωστόσο, δεύτερες σκέψεις δημιουργεί το γεγονός ότι στη χώρα μας το φυσικό αέριο χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο στην ηλεκτροπαραγωγή. Επομένως, στην περίπτωση περικοπών στην κατανάλωση αερίου (που μπορεί μάλιστα ανά πάσα στιγμή να αποκτήσουν δεσμευτικό χαρακτήρα) θα πρέπει να επιστρατευθεί άμεσα κάποιο άλλο καύσιμο για να καλύψει το «κενό» στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Σύμφωνα ωστόσο με παράγοντες της αγοράς, το πρόβλημα είναι πως η αυξημένη συμμετοχή του λιγνίτη εκτιμάται πως δεν μπορεί να επιτευχθεί στην καλύτερη περίπτωση νωρίτερα από τον επόμενο χειμώνα, με τον κίνδυνο μάλιστα οποιαδήποτε στιγμή κάποια από τις «γηρασμένες» λιγνιτικές μονάδες να παρουσιάσουν βλάβη. Από την άλλη πλευρά, η λειτουργία με ντίζελ των πέντε ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων που έχουν αυτή τη δυνατότητα, είναι μία λύση που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μικρό χρονικό διάστημα, και όχι επί μήνες.
Επομένως, τυχόν θετική ελληνική στάση στην πρόταση της Ε.Ε. θα πρέπει να διασφαλίζει ότι δεν θα τεθεί σε κίνδυνο η επάρκεια ρεύματος. Η απειλή αυτή «αγγίζει» τόσο τα νοικοκυριά όσο και τη βιομηχανία, αφού οποιοδήποτε παρατεταμένο πρόβλημα ηλεκτροδότησης θα σήμαινε και παρατεταμένη διακοπή λειτουργίας των βιομηχανικών μονάδων, με αδυναμία παράδοσης των παραγγελιών.
Παράλληλα, κύκλοι της εγχώριας ενεργοβόρου βιομηχανίας σημειώνουν στο Insider.gr πως ο «κόφτης» θα σήμαινε επίσης ότι θα έπρεπε να αλλάξουν καύσιμο βιομηχανικές εγκαταστάσεις στην Ελλάδα, που χρησιμοποιούν αέριο στην παραγωγή τους. Κάτι που, όπως συμπληρώνουν, είναι εξαιρετικά αμφίβολο ότι μπορεί να γίνει στους χρόνους που προβλέπει η πρόταση του Κανονισμού.
