Ροή
Αν και είναι αυτονόητο ότι είναι ακόμη πολύ νωρίς για να υπάρξει μια πιο ξεκάθαρη εικόνα γύρω από τη νέα μετάλλαξη B.1.1.529 και του πόσο απειλητική μπορεί να είναι για την παγκόσμια οικονομία και τις κοινωνίες, ο Neil Shearing επικεφαλής οικονομολόγος της Capital Economics, στέκεται σε τρία σημεία.
Ένα πρώτο βασικό, είναι το μάθημα που υπήρξε από τη μετάλλαξη Δέλτα, όπου αποτυπώνεται στο πόσο δύσκολο είναι να σταματήσει η εξάπλωση νέων στελεχών και μεταλλάξεων του ιού. Πολλές χώρες (συμπεριλαμβανομένης και της Βρετανίας) έχουν ήδη επιβάλει περιορισμούς στα ταξίδια από και προς τη Νότια Αφρική, όπου εμφανίστηκε για πρώτη φορά το στέλεχος B.1.1.529, ενώ είναι πιθανό να ευθυγραμμιστούν και άλλες χώρες σε αυτή τη γραμμή. Αυτό, ωστόσο, δεν θα αποτρέψει πιθανότατα την εξάπλωσή του σε άλλες χώρες, ιδίως αν είναι τόσο μεταδοτικό όσο φοβούνται σήμερα. Δύο κρούσματα έχουν ήδη εντοπιστεί προς ώρας στο Χονγκ Κονγκ και ένα ακόμη στο Ισραήλ. Όπως επισημαίνει ο Shearing, για τις χώρες όπου η εμβολιαστική κάλυψη είναι ακόμη σε χαμηλά επίπεδα, το βασικό ζήτημα έγκειται στο εάν το νέο στέλεχος είναι πιο μεταδοτικό και πιο πιθανό να οδηγήσει σε μια σοβαρή νόσο ή και θάνατο. Παρ'ολα αυτά το βασικό ζήτημα που κυριαρχεί τώρα, είναι ο βαθμός στον οποίο το νέο αυτό στέλεχος μπορεί να διαφύγει από τα εμβόλια. Αυτά είναι ερωτήματα για τους επιστήμονες και όχι για τους οικονομολόγους και μπορεί να μην ξέρουμε την απάντηση για αρκετές εβδομάδες, αναφέρει ο Shearing.
Ένα δεύτερο δίδαγμα που προέκυψε από τα τελευταία δύο χρόνια είναι ότι οι περιορισμοί που επιβάλλονται ως απάντηση στην πανδημία - και όχι ο ίδιος ο ιός - είναι αυτοί που προκαλούν το μεγαλύτερο μέρος της οικονομικού πλήγματος. Επομένως, το βασικό ερώτημα είναι πώς θα αντιδράσουν οι κυβερνήσεις σε περίπτωση εξάπλωσης του νέου αυτού στελέχους. Αυτό με τη σειρά του θα εξαρτηθεί από τον βαθμό στον οποίο το νέο στέλεχος είναι ανθεκτικό στα εμβόλια και, κυρίως, στο βαθμό που θα πιέσει τα εθνικά υγειονομικά συστήματα. Ωστόσο, παρά το γεγονός αυτό, αρχίζουν να εμφανίζονται διαφορετικές προσεγγίσεις ως προς τη διαχείριση της πανδημίας. Στη Βρετανία και στις ΗΠΑ, οι κυβερνήσεις έχουν μετατοπιστεί λίγο περισσότερο προς μια προσέγγιση του «μαθαίνω να ζω με τον ιό». Αυτό συνεπάγεται ότι ο πήχης για την επιβολή αυστηρών περιοριστικών μέτρων στις δραστηριότητες είναι πιθανώς υψηλότερος από ό,τι στην Ευρώπη, όπου οι κυβερνήσεις υιοθετούν ήδη νέα μέτρα ως απάντηση στην έξαρση της μετάλλαξης Δέλτα.
Εν τω μεταξύ, όπως εκτιμά ο Shearing, η είσοδος του B.1.1.529 στην Κίνα είναι πιθανόν να αναγκάσει το Πεκίνο να ενισχύσει ακόμη περισσότερο τη στρατηγική του «μηδενισμού των κρουσμάτων Covid-19» με συνεχή και μαζικά τεστ. Αυτό θα οδηγούσε σε τοπικά lockdowns, αυστηρότερους περιορισμούς στα περιφερειακά ταξίδια και μεγαλύτερη πιθανότητα κλεισίματος λιμανιών. Η Κίνα έχει αποδειχθεί ικανή στη διαχείριση του περιορισμού των κρουσμάτων, αλλά το μακροπρόθεσμο οικονομικό κόστος θα αυξηθεί εάν τα άκρως μεταδοτικά στελέχη ενδημούν παγκοσμίως.
Ένα τελευταίο σημείο στο οποίο στέκεται ο επικεφαλής οικονομολόγος της Capital Economics, είναι ότι το παγκόσμιο οικονομικό σκηνικό είναι πολύ διαφορετικό τώρα σε σύγκριση με τα προηγούμενα πανδημικά κύματα. Οι εφοδιαστικές αλυσίδες είναι ήδη πιεσμένες, ενώ ένα κλείσιμο των λιμανιών θα επιδείνωνε τις υπάρχουσες πιέσεις και θα ενίσχυε τις ανοδικές πιέσεις στον πληθωρισμό. Ομοίως, ένα νέο, πιο επικίνδυνο πανδημικό κύμα θα μπορούσε να προκαλέσει την προσωρινή αποχώρηση ορισμένων εργαζομένων από το εργατικό δυναμικό αποτρέποντας άλλους από το να επιστρέψουν, επιδεινώνοντας τις υπάρχουσες ελλείψεις εργατικού δυναμικού.
Όλα αυτά θα περιπλέξουν την αντίδραση που θα υπάρξει στο πολιτικό σκηνικό, τη στιγμή που η απειλή μιας νέας, πιο σοβαρής μετάλλαξης του ιού μπορεί να αποτελέσει ένα βασικό λόγο για τις κεντρικές τράπεζες ώστε να αναβάλουν τα σχέδια τους για αύξηση των επιτοκίων μέχρι να ξεκαθαρίσει η εικόνα. Οι ημερομηνίες - «κλειδιά» είναι η 15η Δεκεμβρίου, όταν συνεδριάζει η Fed, και η 16η Δεκεμβρίου, όταν συνεδριάζουν αρκετές κεντρικές τράπεζες, μεταξύ των οποίων η BoE και η ΕΚΤ.
Όσον αφορά τις αγορές, τα assets με μεγαλύτερο βαθμό επικινδυνότητας και ρίσκου όπως και οι αποδόσεις των ομολόγων έχουν υποχωρήσει απότομα. Οι κλάδοι και οι χώρες που είναι περισσότερο εκτεθειμένες στην πανδημία (τουρισμός, ενέργεια κ.λπ.) έχουν πληγεί περισσότερο. Έτσι, ο Shearing αναμένει ότι αυτά τα μοτίβα θα διατηρηθούν βραχυπρόθεσμα, καθώς οι επενδυτές προσπαθούν να απορροφήσουν και να αποκωδικοποιήσουν τις επιπτώσεις της νέας μετάλλαξης. Ειδικότερα, οι προσδοκίες για τα βραχυπρόθεσμα επιτόκια στις ΗΠΑ αλλά και σε άλλες αναπτυγμένες αγορές είχαν αυξηθεί σημαντικά τους τελευταίους δύο μήνες. Κατά την Capital Economics, φαίνονταν κάπως υπερβολικές ακόμη και πριν από τα σημερινά νέα, και υπάρχουν αρκετά περιθώρια για περαιτέρω πτώση των αποδόσεων, ιδίως στο κοντινό άκρο της καμπύλης αποδόσεων.
Παράλληλα, ο οίκος Jefferies σχολιάζει πως η είδηση που προέκυψε από τη νέα μετάλλαξη της Ν. Αφρική φαίνεται να αποτελεί το σημείο καμπής για την αλλαγή της διάθεσης των επενδυτών προς τα risky assets κατά τις τελευταίες 24 ώρες. Οι αναλυτές του αμερικανικού οίκου αναμένουν μια περαιτέρω εκτόνωση και μετακίνηση κεφαλαίων από τα πιο ριψοκίνδυνα assets προς τα πιο ασφαλή, τη στιγμή μάλιστα που οι τοποθετήσεις στις παγκόσμιες αγορές μετοχών ήταν μια από τις «επιθετικότερες» στην ιστορία των ΗΠΑ. Συγκεκριμένα, οι εισροές προς τις αγορές μετοχών παγκοσμίως από τις αρχές του έτους έφτασαν σε επίπεδα ρεκόρ, ήτοι στα 893 δισ. δολάρια, υπερβαίνοντας τις εισροές των τελευταίων 19 ετών που έφτασαν σωρευτικά τα 785 δισ. δολάρια.
