Ροή
της Νένας Μαλλιάρα
Ένα χρόνο προθεσμία για να τακτοποιήσουν τις βαριές αυθαιρεσίες (κατηγορία 5) σε ακίνητα που έχουν αποκτήσει από πλειστηριασμούς, θα έχουν οι τράπεζες με βάση το νέο Χωροταξικό.
Η πρόβλεψη δίνει ανάσα στις τράπεζες για τις μεταβιβάσεις ακινήτων, τα οποία σε διαφορετική περίπτωση θα έπρεπε να κατεδαφιστούν, με συνέπεια τον εκμηδενισμό της αξίας μεταπώλησής τους και τις τεράστιες επιπτώσεις στις τιτλοποιήσεις/ πωλήσεις χαρτοφυλακίων κόκκινων δανείων (που έχουν ακίνητα ως εξασφαλίσεις) σε επενδυτές.
Στο άρθρο 128 του νέου Χωροταξικού Σχεδίου όπου γίνεται αναφορά στις ειδικές περιπτώσεις αυθαιρέτων, προβλέπεται ότι αναστέλλονται οι κυρώσεις για αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης της κατηγορίας 5 του άρθρου 96 του ν. 4495/2017, εφόσον αφορούν ακίνητα που αποκτώνται μέσω αναγκαστικού πλειστηριασμού και εφόσον η αίτηση υπαγωγής υποβληθεί εντός ενός έτους από την έκδοση της κατακυρωτικής έκθεσης, και το αργότερο μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2025.
Η ίδια προθεσμία προβλέπεται και για την τακτοποίηση των αυθαιρεσιών σε ακίνητα που προέρχονται από κληρονομιά, καθώς όπως προβλέπει το ίδιο άρθρο, για ακίνητα που αποκτώνται κατόπιν κληρονομικής διαδοχής, οι αυθαιρεσίες μπορούν να τακτοποιηθούν εφόσον η αίτηση υπαγωγής υποβληθεί εντός ενός έτους από την προθεσμία του άρθρου 1847 του Αστικού Κώδικα, και το αργότερο μέχρι τις 31/12/2025.
Τα προβλήματα στην πράξη
Η ανάσα του έτους που δίνεται στις τράπεζες, πάντως, μπορεί να μην αποδειχτεί αρκετή για την απρόσκοπτη ροή των μεταβιβάσεων ακινήτων.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του insider.gr, οι τράπεζες είχαν σχολιάσει στο νομοσχέδιο ότι ο χρόνος που προβλέπεται από την έκδοση της κατακυρωτικής έκθεσης έως την αίτηση της υπαγωγής είναι λίγος, δεδομένου ότι η διαδικασία εμπεριέχει εξ ορισμού χρονοβόρα βήματα, τα οποία δεν τελούν υπό τον έλεγχο του νέου ιδιοκτήτη, όπως:
1. Υποβολή ΦΜΑ και πληρωμή σε Δ.Ο.Υ.
2. Υποβολή αιτήματος μεταγραφής και έκδοση σχετικού πιστοποιητικού (χρόνος που σήμερα σε αρκετά υποθηκοφυλακεία της χώρας υπερβαίνει τους 6 μήνες).
3. Ανάκτηση στοιχείων φακέλου ακινήτου (άδειες, σχέδια, συστάσεις ιδιοκτησιών, παλαιοί τίτλοι και τοπογραφικά κ.λπ.) από αρμόδιες ΥΔΟΜ και συμβολαιογράφους για την αξιολόγηση του ακινήτου πριν την αίτηση υπαγωγής (σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχει φάκελος ακινήτου στις ΥΔΟΜ ή η ανάκτησή του απαιτεί αρκετό χρόνο, ειδικά σε συνθήκες Covid).
4. Εξασφάλιση νομής και κατοχής (αποβολή του προηγούμενου ιδιοκτήτη), έτσι ώστε να μπορεί να γίνει η αυτοψία στο ακίνητο και η σχετική αξιολόγηση από μηχανικό. Η διαδικασία της αποβολής, από την εμπειρία των τραπεζών, μπορεί να ποικίλει αναλόγως με τη χρήση του ακινήτου από τον προηγούμενο ιδιοκτήτη, για παράδειγμα:
α) Αν είναι η κύρια κατοικία του (οικογένεια, παιδιά κ.λπ.) ή λειτουργούσα επιχείρησή του,
β) Αν είναι κατοικία ηλικιωμένων, ανθρώπων με προβλήματα υγείας, ΑΜΕΑ κ.λπ.
γ) Αν είναι μισθωμένη η ιδιοκτησία (πιθανώς και εικονικά από τον προηγούμενο ιδιοκτήτη ή μέρος άμεσα συνδεδεμένο με αυτόν).
Στις ανωτέρω περιπτώσεις δημιουργούνται σημαντικές καθυστερήσεις οι οποίες αθροιστικά πολλές φορές υπερβαίνουν το 1 έτος, όπως αναφέρουν στελέχη τραπεζών στο insider.gr. Αναφέρουν επίσης ότι το εν λόγω άρθρο (128) δεν λύνει προβλήματα ακινήτων που η Τράπεζα απέκτησε (και εκδόθηκε η σχετική κατακυρωτική έκθεση) 1 έτος προ της ψήφισης του νομοσχεδίου και για τα οποία δεν έχει ακόμη εξασφαλίσει τη νομή και κατοχή (αποβολή προηγούμενου ιδιοκτήτη), έτσι ώστε να μπορεί να κάνει τη σχετική αυτοψία και επακολούθως την αίτηση υπαγωγής.
Τι έχουν προτείνει οι τράπεζες
Στο πλαίσιο αυτό, οι τράπεζες έχουν προτείνει, για τα ακίνητα που είτε έχουν αποκτηθεί στο παρελθόν και δεν έχει πραγματοποιηθεί η αποβολή είτε θα αποκτηθούν στο μέλλον από αναγκαστικό πλειστηριασμό, να ορισθεί το χρονικό περιθώριο 1 έτους όχι από την έκδοση της κατακυρωτικής έκθεσης, αλλά από την ημερομηνία αποβολής του προηγούμενου ιδιοκτήτη (εξασφάλιση νομής και κατοχής). Τότε είναι που ουσιαστικά ο νέος ιδιοκτήτης έχει φυσικά πρόσβαση στο ακίνητο για να πραγματοποιήσει αυτοψία και πολεοδομική αξιολόγηση.
Για τα ακίνητα που πιθανώς έχουν ήδη αποκτηθεί και στα οποία έχει πραγματοποιηθεί η αποβολή του προηγούμενου ιδιοκτήτη προ της ψήφισης του νομοσχεδίου (backlog), οι τράπεζες έχουν προτείνει να δοθεί χρονικό περιθώριο 1 έτους από την ημερομηνία ψήφισης του νομοσχεδίου για την πολεοδομική αξιολόγηση και την αίτηση υπαγωγής.
