H λύση μερικής άφεσης χρέους που έφερε στο «τραπέζι» η κυβέρνηση για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο δεν φαίνεται να συγκινεί μεγάλο μέρος των δανειοληπτών. Σύμφωνα με το στίγμα που δίνουν μέλη του Συνδέσμου Δανειοληπτών Ελβετικού Φράγκου στο insider.gr, η κατηγοροποίηση «κουρέματος» βάση εισοδηματικών κριτηρίων και ορίων ακίνητης περιουσίας που τέθηκε, δεν επιφέρει κάποιο ουσιαστικό όφελος για την πλειονότητα των δανειοληπτών, τη στιγμή που δεν επιλύεται το ζήτημα της αναδρομικότητας.
Το πρώτο στίγμα... απροθυμία
Όπως σημειώνουν πηγές του Συλλόγου, το «κούρεμα» απαίτησης 50% κατά την (υποχρεωτική) μετατροπή του δανείου από ελβετικό φράγκο σε ευρώ και από κυμαινόμενου σε σταθερό επιτόκιο δεν αφορά κανέναν, καθώς η πλειονότητα ανήκει στις κατηγορίες «κουρέματος» 15% - 20%. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το «κούρεμα» που προωθείται δεν πρόκειται να αγγίξει ούτε τα παραπάνω ποσοστά, αφού αφορά σε εναπομείναν κεφάλαιο, όπως έχει διαμορφωθεί αυτή τη στιγμή, μη λαμβάνοντας υπ’ όψη τα υπέρογκα ποσά που έχουν αποπληρώσει μέχρι σήμερα οι δανειολήπτες (αναδρομικότητα), εξαιτίας της μεταβολής της ισοτιμίας.
Επιπλέον, όπως τονίζουν, οι δανειολήπτες πήραν το ίδιο τραπεζικό προϊόν, το οποίο ενέχει την ίδια καταχρηστικότητα, και δεν μπορεί συνεπώς η κυβέρνηση να δημιουργεί κατηγορίες δανειοληπτών - πολιτών ανάλογα με την περιουσία και το εισόδημα. Δεν μπορεί, δηλαδή, σε καμία περίπτωση να κατηγοριοποιείται η καταχρηστικότητα. Από την άλλη, πηγές του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κάνουν λόγο για μια λύση που αποφεύγει την λογική της οριζόντιας ρύθμισης και επιλέγει την ισορροπημένη, με βάση κοινωνικά κριτήρια, προσέγγιση του θέματος.
Τα δάνεια με ρήτρα αξίας ελβετικού φράγκου έχουν υποστεί, διαχρονικά, από τη χορήγηση τους μέχρι σήμερα μια επιβάρυνση έως και 70% στο κεφάλαιο, τη στιγμή που και ο τόκος σε μηνιαία βάση συναρτάται με την ισοτιμία των δύο νομισμάτων (1,67- 0,93). Για να παραμείνουν ενήμερα αυτά τα δάνεια έχουν δεχθεί επανειλημμένες ρυθμίσεις. Κατά συνέπεια, η επιβάρυνση είναι μεγαλύτερη του 70% τόσο για το άληκτο κεφάλαιο, όσο και για τους τόκους.
Την ίδια στιγμή, οι δανειολήπτες σε ελβετικό διαχωρίζονται σε αυτούς που:
- αποπλήρωσαν το δάνειο, είτε γιατί έληξε η διάρκεια αυτού (πολλά εξ’ αυτών ήταν δάνεια από μετατροπή ευρώ σε ελβετικό και μικρής διάρκειας), είτε γιατί αποπληρώθηκαν εκποιώντας άλλη περιουσία ή και το ίδιο το υποθηκευμένο, προκειμένου να απεμπλακούν από το χρέος
- σε αυτούς που θα αποπληρώσουν το δάνειό τους εντός της επόμενης τετραετίας (δάνεια εικοσαετίας που χορηγήθηκαν το 2007 - 2008)
- σε αυτούς που κράτησαν ενήμερα τα δάνεια με διάφορες ρυθμίσεις - με επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής και πρόσθετες εγγυήσεις, είτε με την υποθήκευση πρόσθετων περιουσιακών στοιχείων, είτε με την προσθήκη εγγυητών - και έχουν ακόμα χρόνια αποπληρωμής.
Ένα ακόμη καίριας σημασίας ζήτημα είναι πως όσοι αποδεχθούν την πρόταση, ουσιαστικά παραιτούνται από κάθε ένδικο μέσο, συνυπογράφοντας το οριστικό κλείσιμο του «φακέλου» τους. Υπό αυτό το πρίσμα, ο Σύλλογος προσανατολίζεται στη συνέχιση των δικαστικών διεκδικήσεων και στην άσκηση πρόσθετων νομικών ενεργειών, ζητώντας την εφαρμογή του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης - κήρυξη της ρήτρας ισοτιμίας ως άκυρης - όπως έχει ήδη συμβεί σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Με τον τρόπο αυτό, όπως υποστηρίζουν, αποφεύγεται η διάσπαση της ευρωπαϊκής νομολογίας και η διαφοροποίηση της ελληνικής έννομης τάξης από τις αποφάσεις των λοιπών κρατών μελών.
Πηγές του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών επισημαίνουν πως η εγκυρότητα των δανείων έχει κριθεί επανειλημμένα από τον Άρειο Πάγο, από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Από πλευράς τους, οι δανειολήπτες ζητούν να αποσταλεί προδικαστικό ερώτημα προκειμένου να αποφασίσει το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης περί καταχρηστικότητας της ρήτρας ισοτιμίας, τη στιγμή που οι τράπεζες επισημαίνουν πως υπάρχει ήδη νομολογία επί προδικαστικού ερωτήματος ελληνικού Δικαστηρίου.
Από τη μία, η πιθανή χαμηλή ανταπόκριση των δανειοληπτών αναμένεται να περιορίσει σημαντικά τον άμεσο αντίκτυπο για τις τράπεζες. Από την άλλη, το παραπάνω ενδεχόμενο πιθανώς να αποτελέσει αφορμή για μεγαλύτερες κυβερνητικές παρεμβάσεις, βαδίζοντας προς το προεκλογικό 2026.
«Με έναν σμπάρο, δυο τρυγόνια» για Eurobank, εάν...
Το μεγαλύτερο «στοκ» σε ελβετικό το έχει η Eurobank, διαθέτοντας δάνεια ύψους 1,623 δισ. ευρώ. Ωστόσο, έχει και step up, περίπου 1,7 δισ. ευρώ, κάποια εκ των οποίων είναι σε ελβετικό και υπό το πρίσμα, στην περίμετρο πρόβλεψης ενδέχεται να περιλαμβάνεται και μέρος αυτών. Κατά το τρίτο τρίμηνο εμφανιζόταν να έχει 4,95 δισ. ευρώ στο Stage II, με τα επίπεδα κάλυψης να αυξάνονται σε 9,7% από 8,7% στο δεύτερο τρίμηνο, δηλαδή έχει πάρει πρόβλεψη απομείωσης 477 εκατ. ευρώ.
Στο σενάριο, όπου τα επίπεδα επικάλυψης είναι σημαντικά μεταξύ δανείων σε ελβετικό και step up (μετατροπή σε τοκοχρεωλυτικά) η Eurobank μπορεί με μια κίνηση να έχει διπλό όφελος. Παράγοντας που θα κρίνει την επιτυχία και θα ευνοήσει την τράπεζα είναι η μαζικότητα των δανειοληπτών, κάτι που όπως επισημάνθηκε δε διαφαίνεται προς ώρας. Να σημειωθεί πως ο επόπτης, όπως έπραξε και στην περίπτωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων με εγγύηση Δημοσίου, έθεσε προθεσμία ενάμιση έτους (ως την 31η Δεκεμβρίου 2026) για να γυρίσουν οι τράπεζες τα step up δάνεια σε πρόγραμμα τοκοχρεωλυτικών δόσεων. Για όσα μείνουν σε πρόγραμμα μειωμένων καταβολών θα προχωρά σε εποπτική προσαρμογή.
Οι κατηγορίες ρύθμισης
Με τη ρύθμιση οι δανειολήπτες, που θα μετατρέψουν το δάνειό τους σε ευρώ θα πάρουν άφεση χρέους της τάξης του 15% με 50% (με κριτήριο εισόδημα και ακίνητη περιουσία) και μετατροπή του επιτοκίου από κυμαινόμενο σε σταθερό, μεταξύ 2,9% έως 2,3%.
Στην πρώτη κατηγορία που θα αφορά τους ασθενέστερους οικονομικά δανειολήπτες, προκύπτει «κούρεμα» στην τρέχουσα ισοτιμία (όπως θα διαμορφωθεί κατά την υποβολή της αίτησης) του ελβετικού φράγκου με το ευρώ κατά 50%. Το επιτόκιο της ρύθμισης προβλέπεται να είναι σταθερό στο 2,3% για όλη την υπολειπόμενη διάρκεια του δανείου. Τα εισοδηματικά κριτήρια της κατηγορίας ορίζονται από 7.500 ευρώ για ένα μονομελές νοικοκυριό και φτάνουν έως τα 22.000 για νοικοκυριά με πέντε ή περισσότερα μέλη ή μονογονεϊκές με τρία ή περισσότερα ανήλικα τέκνα, με αντίστοιχα επίπεδα καταθέσεων (όπως και στις άλλες κατηγορίες) και αξία ακίνητης περιουσίας από 125.000 - 185.000 ευρώ.
Στη δεύτερη κατηγορία, η βελτίωση της ισοτιμίας φτάνει το 30% με σταθερό επιτόκιο 2,5%. Στην κατηγορία θα εντάσσονται δανειολήπτες με εισοδήματα που ξεκινούν από τα 9.375 ευρώ (μονομελές νοικοκυριό) και φτάνουν τα 23.375 και αξίας ακίνητης περιουσίας από 156.250 - 216.250 ευρώ.
Στο τρίτο «σκαλοπάτι» υπάρχει «κούρεμα» 20% και σταθερό επιτόκιο 2,7% καλύπτοντας δανειολήπτες με εισοδήματα από 11.250 έως και 25.250 ευρώ και αξία ακίνητης περιουσίας που ξεκινά από 187.500 ευρώ και φτάνει τα 247.500 ευρώ. Στην τέταρτη κατηγορία υπάρχει μερική διαγραφή απαίτησης 15% με επιτόκιο 2,9%.
Παράλληλα, προσφέρεται ευρύτερα στους οφειλέτες η δυνατότητα επιμήκυνσης της υπολειπόμενης διάρκειας αποπληρωμής του νέου δανείου που θα συναφθεί, έως και πέντε έτη. Αυτή η ευελιξία στοχεύει στην περαιτέρω μείωση του ύψους της μηνιαίας δόσης, καθιστώντας τη ρύθμιση βιώσιμη για μεγαλύτερο εύρος οφειλετών.
