Στη διατήρηση των υψηλών επιπέδων κερδοφορίας - αν και σε μειούμενο επιτοκιακό κύκλο - και κεφαλαίων του εγχώριου τραπεζικού κλάδου εστιάζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο της έκθεσης για την μεταμνημονιακή εποπτεία της χώρας.
Όπως εύλογα προκύπτει, η ισχυρή πιστωτική επέκταση και η αύξηση των καθαρών εσόδων από προμήθειες αλλά και άλλων πηγών εσόδων των τραπεζών λειτούργησαν ως μοχλοί αποσυμπίεσης στις πιέσεις στα καθαρά έσοδα από τόκους λόγω αποκλιμάκωση των επιτοκίων. Για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο υποχώρησε στο 2,4% κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025, από 2,7% στο αντίστοιχο περσινό διάστημα 2024. Από την άλλη, τα λειτουργικά έξοδα και οι προβλέψεις για ζημίες από δάνεια αυξήθηκαν σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2024, οδηγώντας τον δείκτη κόστους προς έσοδα στο 35,7%, και τον δείκτη απόδοσης ιδίων κεφαλαίων στο 13,2%. Τα επίπεδα ρευστότητας παρέμειναν υψηλά, υπό το πρίσμα της αυξανόμενης καταθετικής βάσης.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εστιάζει επίσης στο χαμηλό δείκτη δανείων προς καταθέσεις του εγχώριου τραπεζικού κλάδου, που διαμορφώθηκε στο 68,9%, με τον δείκτη κάλυψης ρευστότητας να ξεπερνά άνετα το 200% και τον δείκτη καθαρής σταθερής χρηματοδότησης να βρίσκεται επίσης σε ικανοποιητικό επίπεδο (136%, 9 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο). Ο συνολικός δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας των τεσσάρων συστημικών ενισχύθηκε κατά 0,6%, στο 20,6% από τα τέλη χρήσης 2024.
Από την άλλη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιμένει στο ζήτημα των πιο αδύναμων κεφαλαιακών θέσεων των τραπεζών, στη βάση των υψηλών επιπέδων των οριστικών και εκκαθαρισμένων αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων (DTCs) οι οποίες πάντως βαίνουν μειούμενες (στο 38,6% των συνολικών εποπτικών κεφαλαίων τον Δεκέμβριο του 2024, έναντι 61% στα τέλη του 2021).
- Δείτε επίσης: Προσγειώθηκε η ζήτηση για δάνεια τον Οκτώβριο
Οι τράπεζες «καίνε» πρόσθετο DTC από τα εποπτικά κεφάλαια, που αντιστοιχεί στο 29% των κερδών που διανέμουν προς τους μετόχους, μέσω μερίσματος και buyback, ενώ ταυτόχρονα συνεχίζουν να αποσβένουν απαίτηση DTC μέσω της υποχρέωσης πληρωμής φόρου. Έτσι, οι τέσσερις συστημικές στοχεύουν στην πλήρη απόσβεση των DTCs έως το 2034, πολύ νωρίτερα από τον αρχικό στόχο του 2041.
Παράλληλα, οι τράπεζες μείωσαν περαιτέρω τον δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPL), αλλά ο ρυθμός εξυπηρέτησης του παλαιού χρέους που διαχειρίζονται οι servicers παρέμεινε αργός. Ο δείκτης NPL μειώθηκε από 3,8% τον Δεκέμβριο του 2024 σε 3,6% τον Ιούνιο του 2025. Ωστόσο, με την ολοκλήρωση των τιτλοποιήσεων στο πλαίσιο του «Ηρακλή», η περαιτέρω πρόοδος στη μείωση των NPLs αναμένεται να είναι αρκετά αργή, όπως σημειώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Υπήρξε μια μικρή αύξηση στη δημιουργία νέων «κόκκινων» δανείων, καθώς οι νέες αθετήσεις υπερέβησαν τις εισπράξεις και τα write - offs, ζήτημα που πιθανώς να επιμείνει καθώς οι τράπεζες σχεδιάζουν να μειώσουν τα δάνεια που βρίσκονται σε προγράμματα μειωμένων καταβολών δόσεων (step up) μετατρέποντάς τα σε τοκοχρεωλυτικά. Ωστόσο, οι δείκτες NPLs αναμένεται να διατηρηθούν στα τρέχοντα επίπεδα λόγω της αύξησης των ενήμερων δανείων και της αξιοποίησης - κατά διαστήματα - ανόργανων ενεργειών από τις τράπεζες (π.χ. πωλήσεις χαρτοφυλακίων).
Το χρέος που διαχειρίζονται οι servicers αυξήθηκε κατά 10,3 δισ. ευρώ τον τελευταίο χρόνο, φτάνοντας τα 79,7 δισ. ευρώ τον Ιούνιο του 2025, λόγω των τελευταίων σημαντικών τιτλοποιήσεων που εντάχθηκαν. Ωστόσο, ακόμη και έτσι, η ταχύτητα ανάκτησης οφειλών και εύρεσης λύσεων παραμένει αργή. Πολλά χαρτοφυλάκια που τιτλοποιήθηκαν στο πλαίσιο του «Ηρακλή», συνέχισαν να υποαποδίδουν σε σχέση με τα business plans, κυρίως λόγω των χαμηλότερων ανακτήσεων από ρευστοποιήσεις εξασφαλίσεων, καθώς οι εταιρείες διαχείρισης αντιμετωπίζουν δικαστικά εμπόδια, κυρίως σε διαδικασίες εκκαθάρισης, με την κυβέρνηση να εισάγει μέτρα για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των δικαστικών διαδικασιών.
Από την άλλη, ο αριθμός των αιτήσεων στο πλαίσιο της πλατφόρμας του Εξωδικαστικού (OCW) έχει αυξηθεί σημαντικά από την εισαγωγή της κατηγορίας των επιλέξιμων οφειλετών (διεύρυνση κριτηρίων), αυξάνοντας έτσι σημαντικά τον περίμετρο των οφειλετών, για τους οποίους οι πιστωτές δεν μπορούν να αρνηθούν διακανονισμό. Ωστόσο, όπως επισημαίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παρότι ο Εξωδικαστικός προσφέρει μια σταθερή ροή ρυθμίσεων οφειλών, τα ποσοστά re-defaults (εκ νέου αθέτηση) είναι υψηλά, με μέσο όρο 43% για τις ρυθμίσεις δανείων που πραγματοποιούνται από πλευράς servicers. Επιπλέον, η διαδικασία σύστασης του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων έχει καθυστερήσει και αναμένεται να ολοκληρωθεί στο δεύτερο τρίμηνο του 2026.
