Μεγάλα έργα συνολικής αξίας άνω των 3 – 3,5 δισ. ευρώ ολοκληρώνονται, προχωρούν ή σχεδιάζονται στην Θεσσαλονίκη και την γύρω περιοχή, αλλάζοντας τις υποδομές της πόλης προς όφελος των πολιτών. Πρόκειται για υποδομές σημαντικού βεληνεκούς, όπως Μετρό (επέκταση προς Καλαμαριά), οδικοί άξονες (FlyOver αλλά και τα 2 κοντινά οδικά ΣΔΙΤ), σιδηροδρομικές συνδέσεις (με ΟΛΘ, δυτικός προαστιακός), μονάδες αποβλήτων, κτηριακά projects – αναπλάσεις (π.χ. ΔΕΘ), νοσοκομεία (παιδιατρικό νοσοκομείο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, Θεαγένειο μέσω ΣΔΙΤ), σχολικές μονάδες (17 μέσω ΣΔΙΤ), λιμενικά projects (επέκταση προβλήτα 6) και άλλα έργα.
Η Θεσσαλονίκη έχει μπει πλέον στο επίκεντρο, όχι μόνο μέσω της 89ης ΔΕΘ που εκκινεί, αλλά και μέσω σημαντικών αναπτύξεων, στις οποίες έρχονται να προστεθούν ιδιωτικές επενδύσεις, κέντρα τεχνολογίας όπως το Thess Intec, όπου στόχος είναι η ανάπτυξη Κέντρου Καινοτομία, με ανάδοχο την ΑΒΑΞ, logistics center (π.χ. πρώην Σρατόπεδο Γκόνου) και άλλες σημαντικές υποδομές, ακόμα και η ανάπλαση – εκμετάλλευση της μαρίνας Καλαμαριάς – Αρετσού κ.α..
Η επέκταση του Μετρό και οι σιδηροδρομικές συνδέσεις
Προφανώς, την… «παράσταση κλέβει» η ολοκλήρωση της επέκτασης του Μετρό Θεσσαλονίκης προς Καλαμαριά, ένα έργο άνω των 600 εκατ., με ανάδοχο την AKTOR, έργο στο οποίο έχουν ξεκινήσει οι δοκιμές μετά την ενεργοποίηση της ηλεκτροδότησης της γραμμής. Όπως έχουμε αναφέρει, η λειτουργία της γραμμής αναμένεται για το τέλος Φεβρουαρίου 2026 ή έστω στο πρώτο τρίμηνο του έτους. Το έργο της Επέκτασης προς Καλαμαριά, το οποίο ήδη βρίσκεται σε προχωρημένη φάση κατασκευής, περιλαμβάνει 5 νέους Σταθμούς (Νομαρχία, Καλαμαριά, Αρετσού, Νέα Κρήνη και Μίκρα) με μήκος υπόγειας γραμμής 4,78 χλμ. Με την ολοκλήρωση της Επέκτασης προς Καλαμαριά, αναμένεται να εξυπηρετούνται καθημερινά 63.000 επιβάτες, να κυκλοφορούν καθημερινά περίπου 12.000 ΙΧ οχήματα λιγότερα, επιφέροντας αντίστοιχα μείωση των ρύπων CO2 κατά 43 τόνους ημερησίως, ενώ η απόσταση από το Σταθμό της Μίκρας μέχρι το κέντρο της Θεσσαλονίκης αναμένεται να καλύπτεται σε μόλις 15 λεπτά.
Σε επόμενο χρόνο, θα εξεταστούν περαιτέρω επεκτάσεις του μέσου προς άλλες περιοχές, π.χ. Δυτικά, προς αεροδρόμιο κ.α.. Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Νοέμβριο παραδόθηκε σε λειτουργία η βασική γραμμή Μετρό, από τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό μέχρι τη Νέα Ελβετία με 13 σταθμούς.
«Ανακοινώνουμε ότι με εντολή του πρωθυπουργού, από το τέλος αυτής της χρονιάς, του 2025, θα λειτουργεί προαστιακή γραμμή, προαστιακό δρομολόγιο μεταξύ Σιδηροδρομικού Σταθμού Θεσσαλονίκης και Σίνδου», δήλωσε μόλις πρόσφατα ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών, Κ. Κυρανάκης. Ο κ. Κυρανάκης τόνισε την άμεση ενεργοποίηση του δυτικού προαστιακού, ενώ όπως είπε οι στάσεις που θα ενεργοποιηθούν και θα λειτουργούν με το ρόλο του προαστιακού, ξεκινώντας από το Σιδηροδρομικό σταθμό Θεσσαλονίκης, θα είναι η Μενεμένη, η Επτανήσου, το Κορδελιό, τα Διαβατά, η Αγχίαλος, ο Άγιος Αθανάσιος και η Γέφυρα κατόπιν τον αιτημάτων των δημάρχων αυτής περιοχής και φυσικά η Σίνδος.
Ευρύτερα, πάντως, ένα σημαντικό έργο για την πόλη είναι η υλοποίηση του Δυτικού Προαστιακού Θεσσαλονίκης. «Τρέχει» σχετικός διαγωνισμός, ο οποίος, παράλληλα περιλαμβάνει και την σιδηροδρομική σύνδεση με τον προβλήτα έξι του ΟΛΘ. Πρόσφατα το insider.gr είχε αναφερθεί στην εν λόγω σύνδεση με το Λιμάνι, με τον προϋπολογισμό του έργου (μαζί με τον Προαστιακό Δυτικής Θεσσαλονίκης) να ανέρχεται, με παλιά δεδομένα, στα 53,5 εκατ. ευρώ. Θεωρητικά, «έτρεχε» σχετικός διαγωνισμός από το 2021-2022, ένας από τους 6 που προωθούσε η ΕΡΓΟΣΕ μέσω ανταγωνιστικού διαλόγου, που στην πορεία «έμπεξαν» και με χρηματοδοτικά θέματα, κάποια έργα προχωρούν τμηματικά, άλλα έχουν μείνει πίσω κ.α.. Για το συγκεκριμένο είχαν δείξει τότε ενδιαφέρον οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΒΑΞ – Alstom, ΕΛΛΑΚΤΩΡ – Μυτιληναίος και Intrakat, αλλά στην πορεία είχαμε ανακατάταξες στον κλάδο.
Το FlyOver και τα 2 οδικά ΣΔΙΤ
Μέσω ΣΔΙΤ (αξίας 360 εκατ.) προχωρά, και μάλιστα με αυξημένο ποσοστό προόδου στο 25% και άνω και ορίζοντα ολοκλήρωση τον Μάιο του 2027, το περίφημο οδικό FlyOver, της Περιφερειακής Θεσσαλονίκης, με αναδόχους τους ΑΒΑΞ – ΜΕΤΚΑ. Η υπάρχουσα ανατολική εσωτερική περιφερειακή οδός θα διευρυνθεί και θα εκσυγχρονιστεί σε μήκος 12 χιλιομέτρων. Παράλληλα θα κατασκευασθεί μία Υπερυψωμένη Λεωφόρος Ταχείας κυκλοφορίας (ΥΤΛ) μήκους 7,6 χλμ. περίπου, πάνω από τη σημερινή ανατολική περιφερειακή οδό, που θα περιλαμβάνει, μεταξύ των άλλων τεχνικών, μία γέφυρα μήκους 4 χλμ.. Όπως πρόσφατα ανέφερε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Χρ. Δήμας, «η Υπερυψωμένη Λεωφόρος Ταχείας Κυκλοφορίας έχει ξεπεράσει σε πρόοδο το 27%, προχωρά εντός χρονοδιαγράμματος και αναμένεται να παραδοθεί τον Μάιο του 2027, εξυπηρετώντας 10.000 οχήματα/ώρα».
Να προσθέσουμε ότι σε εξέλιξη είναι διαγωνισμοί για την υλοποίηση δύο κοντινών οδικών αρτηριών, μέσω ΣΔΙΤ συνολικής αξίας 700 εκατ. ευρώ, ενώ αναμένονται τα επόμενα βήματα και η πρόσκληση για υποβολή προσφορών. Πρόκειται για τα έργα «Μελέτη, Κατασκευή, Χρηματοδότηση της Αναβάθμισης του οδικού άξονα ΕΟ2 (Μαυροβούνι – Έδεσσα, Παράκαμψη Γιαννιτσών, Παράκαμψη Χαλκηδόνας) και λειτουργία/συντήρηση του τμήματος γέφυρας Αξιού ποταμού – Έδεσσας», εκτιμώμενης αξίας 444,9 εκατ. ευρώ (με ΦΠΑ), και τον «Κάθετο Άξονα Δράμα – Αμφίπολη/Παλαιοκώμη», εκτιμώμενης αξίας 248,5 εκατ. ευρώ. Διεκδικητές ήταν οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΒΑΞ, ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ – METLEN.
Η ΔΕΘ και οι σχολικές υποδομές
Όπως πρόσφατα αναφέραμε, με νέο μοντέλο, κρατική χρηματοδότηση 120 εκατ. ευρώ και όχι μέσω ΣΔΙΤ ή Παραχώρησης, με πιο «σφιχτό» επιχειρησιακό προσανατολισμό (χωρίς ξενοδοχεία κ.α., με το 50% του αρχικού κτηριακού αποτυπώματος), με παραμονή της έκθεσης θα προχωρήσει τελικά, η περίφημη ανάπλαση της ΔΕΘ. Η δε εκκίνηση σχετικής διαγωνιστικής διαδικασίας αναμένεται από τον νέο χρόνο και κατ' εκτίμηση μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2026.
Ωστόσο, ήδη έχουν «μπει τα θεμέλια» για το έργο που αφορά στη μελέτη, χρηματοδότηση, κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση δεκαεπτά (17) νέων Σχολικών Μονάδων στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας μέσω ΣΔΙΤ. Ανάδοχος είναι η Ένωση Προσώπων METLEN – ΑΤΕΣΕ Η συνολική διάρκεια της Σύμβασης Σύμπραξης (άνω των 150 εκατ.) έχει οριστεί στα 27 έτη. Τα πρώτα δύο αφορούν την κατασκευαστική περίοδο, ενώ η περίοδος λειτουργίας και συντήρησης των σχολικών μονάδων ολοκληρώνεται στα 25 έτη.
Τα νοσοκομεία
Το έργο του Πανεπιστημιακό Παιδιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) προβλέπεται να ολοκληρωθεί και να παραδοθεί στην ελληνική κοινωνία στις αρχές του 2027. Είναι ένα από τα νοσοκομεία που υλοποιείται από την ΑΒΑΚ με χορηγία από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, ενώ κατασκευάζονται επίσης τα Γενικά Νοσοκομεία Κομοτηνής και Σπάρτης.
Στις 30 Σεπτεμβρίου έχει μεταφερθεί, καθώς δόθηκαν παρατάσεις, το πρώτο ορόσημο (εκδήλωση ενδιαφέροντος) στον διαγωνισμό για τη διεκδίκηση μιας σύμβασης ΣΔΙΤ εκτιμώμενης αξίας 350 εκατ. ευρώ (πλέον ΦΠΑ), για την υλοποίηση του νέου Αντικαρκινικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης. Η συνολική διάρκεια της Σύμβασης θα ανέρχεται σε 30 έτη (τα 5 η κατασκευή) από τη θέση αυτής σε ισχύ, ενώ η εκτιμώμενη αξία της εκτιμάται σε 350,55 εκατ. ευρώ πλέον ΦΠΑ σε όρους καθαρής παρούσας αξίας. Αναθέτουσα Αρχή του έργου είναι το Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «Θεαγένειο».
Οι μονάδες αποβλήτων
Μέσω σχημάτων υπό τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (Τέρνα, Ηλιοχώρα) θα προχωρήσει η κατασκευή δύο Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ) συνολικής αξίας σχεδόν 450 εκατ. ευρώ, στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Πρόκειται αφενός για τη σύμβαση σύμπραξης δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ) για το έργο υλοποίησης της «Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων Δυτικού Τομέα ΠΚΜ», εκτιμώμενης αξίας περίπου 202 εκατ. ευρώ, αφετέρου για το έργο «Κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας υπολειμματικών σύμμεικτων Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) και προδιαλεγμένων οργανικών αποβλήτων Ανατολικού Τομέα Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας» προϋπολογισμού 241.881.159,72 ευρώ (συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων προαίρεσης και του ΦΠΑ).
Η ΜΕΑ δυτικού τομέα είναι η μεγαλύτερη στη Βόρεια Ελλάδα. Η μονάδα της Θεσσαλονίκης θα είναι δυναμικότητας 300.000 τόνων και θα κατασκευαστεί κοντά στη χωματερή Μαυροράχης. Θα εξυπηρετεί 9 δήμους της δυτικής πλευράς του νομού Θεσσαλονίκης (Αμπελοκήπων – Μενεμένης, Βόλβης, Δέλτα, Κορδελιού – Ευόσμου, Λαγκαδά, Νεάπολης – Συκεών, Παύλου Μελά, Χαλκηδόνος, Ωραιοκάστρου), το 60% του κεντρικού Δήμου Θεσσαλονίκης, το σύνολο των δήμων των νομών Πέλλας, Ημαθίας και Πιερίας, καθώς και τον Δήμο Παιονίας Κιλκίς.
Το Στρατόπεδο Γκόνου
Όπως και πρόσφατα είχαμε αναφέρει, προχωρά μέσω σύμβασης παραχώρησης η «Ανάπτυξη, Αδειοδότηση, Κατασκευή, Λειτουργία, Εκμετάλλευση και Συντήρηση Επιχειρηματικού Πάρκου στο ακίνητο του πρώην στρατοπέδου Γκόνου της ΓΑΙΑΟΣΕ ΑΕ». Προκρίθηκαν στην επόμενη Β’ Φάση του Διαγωνισμού οι «ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΛΙΜΕΝΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (ΟΛΘ)» και η «Ένωση Goldair Cargo - Aktor Όμιλος Εταιρειών», στην οποία έχει εισέλθει και η Trade Estates. Ο προτιμητέος επενδυτής θα αναλάβει για τουλάχιστον 30 έτη τη χρηματοδότηση, τον σχεδιασμό, την αδειοδότηση, ανάπτυξη, κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση του Επιχειρηματικού Πάρκου στο πρώην Στρατόπεδο Γκόνου, συνολικής έκτασης 672.000 τ.μ.. Ο προϋπολογισμός του έργου εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε περίπου 260 εκατ. ευρώ. Η ακριβής διάρκεια της παραχώρησης, καθώς και τυχόν παράτασης που δύναται να δοθεί, θα καθοριστούν με την ολοκλήρωση της διαδικασίας του ανταγωνιστικού διαλόγου.Με την αξιοποίηση του ακινήτου στο πρώην στρατόπεδο Γκόνου, η Βόρεια Ελλάδα θα αποκτήσει ένα σύγχρονο επιχειρηματικό πάρκο που θα αναβαθμίσει τον κλάδο των συνδυασμένων μεταφορών, με ουσιαστικά οφέλη για την τοπική κοινωνία και την εθνική οικονομία.
Η επέκταση του 6ου προβλήτα ΟΛΘ
Ένα ακόμα σημαντικό έργο στην πόλη είναι η επέκταση του προβλήτα 6 του ΟΛΘ. Στον Προβλήτα 6 έχουν ξεκινήσει οι εργασίες για μια εμβληματική επένδυση, που θα αναβαθμίσει σημαντικά το λιμάνι της Θεσσαλονίκης και θα δημιουργήσει χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας. Χάρη στην επέκταση του Προβλήτα 6, το λιμάνι θα μπορεί να εξυπηρετεί πλοία εμπορευματοκιβωτίων κύριων γραμμών (δυναμικότητας έως και 24.000 TEU). Έτσι, θα ενισχυθεί σημαντικά η εμπορική δραστηριότητα του λιμανιού, το οποίο θα καταστεί σημείο αναφοράς για την διεθνή εφοδιαστική αλυσίδα. Υπενθυμίζεται ότι στις 17.04.2024 η «Κοινοπραξία ΜΕΤΚΑ - ΤΕΚΑΛ Α.Ε.» αναδείχθηκε προσωρινός ανάδοχος του έργου «6ος Προβλήτας, Επέκταση Λιμενικής Υποδομής». Οι Υποχρεωτικές Επενδύσεις του λιμένα της Θεσσαλονίκης αποτελούν μέρος του Αναπτυξιακού Προγράμματος και Μελέτης Διαχείρισης Λιμένα (MasterPlan). Περιλαμβάνονται υποχρεωτικές επενδύσεις, βάσει της Σύμβασης Παραχώρησης, ύψους έως 180 εκατ. ευρώ και επιπλέον επενδύσεις ύψους περί των 120 εκατ. ευρώ, καταρτίζοντας έτσι ένα συνολικό επενδυτικό πρόγραμμα εκτιμώμενου ύψους 300 εκ. ευρώ μέχρι το τέλος της περιόδου παραχώρησης.
