Στην τελική ευθεία φέρεται να βρίσκεται πλέον η υπογραφή της σύμβαση παραχώρησης για τον ΒΟΑΚ, με ανάδοχο τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, εκτιμώμενης αξίας άνω των 2 δισ. ευρώ με μεγάλο κατασκευαστικό αντικείμενο. Το έργο αφορά στην κατασκευή του τμήματος Χανιά – Ηράκλειο, μαζί με την προαίρεση υλοποίησης του «κομματιού» Κίσσαμος – Χανιά. Όπως τις προηγούμενες ημέρες έχει αναδείξει το insider.gr σε σχετικά του θέματα για τον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και τις υποδομές, θεωρείται θέμα ημερών η ολοκλήρωση της διαδικασίας. Υπάρχουν και πληροφορίες ότι μπορεί να «πέσουν» υπογραφές μέχρι το τέλος της εβδομάδας που έρχεται (την Παρασκευή 9 Μαΐου), πάντα εκτός απροόπτου και υπό την προϋπόθεση να μην αλλάξει κάτι στο χρονοδιάγραμμα και τον σχεδιασμό, όπως και χτες ανέφερε η στήλη BackStory.
Η σύσταση των SPV's για τον ΒΟΑΚ
Σε κάθε περίπτωση, ήδη ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ προχώρησε στη σύσταση της εταιρείας «ΔΙΚΤΑΙΟΝ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», που θα συμβληθεί επί της ουσίας με το Δημόσιο, με διάρκεια προφανώς και αυτή 40 έτη, μετοχικό κεφάλαιο 5 εκατ. ευρώ και 5μελές Δ.Σ. (πρόεδρος Εμ. Βράϊλας, αντιπρόεδρος Εμ. Μουστάκας). Σκοπός της είναι αποκλειστικά η εκπλήρωση των υποχρεώσεων και η άσκηση των δικαιωμάτων που συμφωνούνται με τη Σύμβαση Παραχώρησης που συνάπτεται μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου αναφορικά με το Έργο «Μελέτη – Κατασκευή – Χρηματοδότηση – Λειτουργία - Συντήρηση και Εκμετάλλευση του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (Β.Ο.Α.Κ.) στο τμήμα Χανιά – Ηράκλειο» (συν την προαίρεση).
Επίσης, προχώρησε και στη σύσταση της «ΔΙΚΤΑΙΟΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», με πρόεδρο τον κ. Γ. Περδικάρη και αντιπρόεδρο τον Πέτρο Σουρέτη, διάρκεια έως τις 02/05/2065 (40 έτη). Όπως αναφέρεται, «σκοπός της Εταιρείας είναι αποκλειστικά η εκπλήρωση των υποχρεώσεων και η άσκηση των δικαιωμάτων που συμφωνούνται με την Σύμβαση Λειτουργίας και Συντήρησης που θα συναφθεί μεταξύ της εταιρείας με την εταιρική επωνυμία “ΔΙΚΤΑΙΟΝ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ” και της εταιρείας, αναφορικά με το έργο “Μελέτη – Κατασκευή – Χρηματοδότηση – Λειτουργία – Συντήρηση και Εκμετάλλευση του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (Β.Ο.Α.Κ.) στο τμήμα Χανιά – Ηράκλειο:, όπως αυτή μπορεί από καιρού εις καιρόν να τροποποιείται, ανανεώνεται ή παρατείνεται σύμφωνα με τους όρους της και εν γένει όπως αυτή εκάστοτε ισχύει σύμφωνα με τις συμφωνίες των μερών» (προφανώς, πέρα από τη λειτουργία και συντήρηση του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης στο τμήμα Χανιά – Ηράκλειο θα περιλαμβάνεται και το τμήμα του δικαιώματος Προαίρεσης «Κίσσαμος – Χανιά», περιλαμβανομένου και του Α/Κ ΒΟΑΚ – Οδός προς Α/Δ Χανίων). Η «ΔΙΚΤΑΙΟΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ» θα αναλάβει το σύνολο των υποχρεώσεων και δικαιωμάτων για την παραχώρηση του ΒΟΑΚ (κατασκευή και συντήρηση).
Για την ιστορία, ο όρος «Δικταίον» σχετίζεται με το σπήλαιο Δικταίο Άντρο, που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του βουνού Δίκτη στην Κρήτη, πάνω από το χωριό Ψυχρό στο δήμο Οροπεδίου Λασιθίου Κρήτης, σε υψόμετρο 1020 μ. Θεωρείται από τα σημαντικότερα διεθνώς γνωστά σπήλαια, με μεγάλο μυθολογικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, εκεί η Ρέα, κρυμμένη από τη μανία του Κρόνου, γέννησε τον Δία.
Αυτό βέβαια, που έχει σημασία είναι ότι, έστω και με καθυστέρηση, με την υπογραφή της σύμβασης θα ενεργοποιηθεί και το τμήμα της παραχώρησης του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης, ώστε σε επόμενο στάδιο, και εντός μηνών, να ξεκινήσουν αρχικές εργασίες και στο πλαίσιο της παραχώρησης. Ηδη, έχουν εκκινήσει κάποιες εργασίες στο δημόσιο τμήμα αλλά και στο ΣΔΙΤ.
Η περίοδος της παραχώρησης είναι 35 έτη, εκ των οποίων έως πέντε έτη (60 μήνες) είναι η περίοδος μελετών – κατασκευών. Το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο του ΒΟΑΚ μαζί με το Κίσσαμος – Χανιά (30 χλμ.) είναι συνολικού μήκους περίπου 187 χλμ. (με δύο Λωρίδες Εκτάκτου Ανάγκης και πλήθος ανισόπεδων κόμβων και σηράγγων).
Μεγαλώνει το χαρτοφυλάκιο - Τα σενάρια
Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας υπογραφών, όποτε αυτό συμβεί, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ θα εντάξει με κάθε επισημότητα (με υπογραφές) ένα ακόμα μεγάλο asset, μία επιπλέον οδική σύμβαση παραχώρησης, μαζί με την Αττική Οδό, τις Νέα και Κεντρική Οδό, την Ολυμπία Οδό (το ποσοστό που έχει), αλλά και στην Εγνατία Οδό για την οποία αναμένονται εξελίξεις έως τα τέλη του έτους. Κατά πόσο επιβεβαιωθούν πληροφορίες και σενάρια που θέλουν σε επόμενο χρονικό στάδιο, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ να δώσει «χώρο» και ποσοστά σε άλλους ομίλους (π.χ. AKTOR – ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, ΜΕΤΚΑ) για να εισέλθουν σε παραχώρηση και κατασκευή, θα φανεί προσεχώς. Αλλωστε, μόλις προ ημερών ο επικεφαλής της AKTOR μίλησε για 2 συμφωνίες σε παραχωρήσεις που είναι στα «σκαριά», ή μία μάλιστα ωριμότερη και ίσως κλείσει εντός Μαΐου, δίχως όμως να κατονομάσει το έργο ή το είδος της παραχώρησης.
Το χρηματοδοτικό, το RRF, τα «μέτωπα»
Όπως πρόσφατα είχε αναφέρει το insider.gr, είχε «κλειδώσει» και το χρηματοδοτικό σκέλος και σε ό,τι αφορά στην δημόσια συμβολή. Η Χρηματοδοτική Συμβολή του Δημοσίου για το τμήμα Χανιά-Ηράκλειο, σύμφωνα με το άρθρο 15.2 του Σχεδίου της Σύμβασης Παραχώρησης, ανέρχεται σε 693 εκατομμύρια ευρώ και καταβάλλεται κατά την Περίοδο Μελετών-Κατασκευών Τ1. Η Χρηματοδοτική Συμβολή του Δημοσίου για το τμήμα της προαίρεσης (τμήμα Κίσσαμος-Χανιά) , σύμφωνα με το άρθρο 15.8.2 του Σχεδίου της Σύμβασης Παραχώρησης, ανέρχεται σε 99 εκατομμύρια Ευρώ. Ήτοι, το σύνολο Χρηματοδοτικής Συμβολής του Δημοσίου ανέρχεται σε 792 εκατομμύρια ευρώ. Η δημόσια δαπάνη της πράξης ανέρχεται σε 592 εκατ. ευρώ, καθώς, προβλέπεται και χρηματοδότηση 200 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης. Από την πλευρά του η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (ορίστηκε οριστικός ανάδοχος 10.3.25) έχει προσκομίσει στο υπουργείο Υποδομών έγγραφα προγράμματος Κοινού Εξασφαλισμένου Ομολογιακού Δανείου για ποσό έως 1,301 δις. ευρώ που έχει εξασφαλίσει από τις Alpha Τράπεζα, Εθνική Τράπεζα, Eurobank και Πειραιώς.
Αυτή η τελευταία παράμετρος ήταν που είχε βάλει «ερωτηματικά», καθώς οι καθυστερήσεις (όχι από πλευράς ΓΕΚ ΕΤΡΝΑ) έβαζαν κινδύνους για την απορρόφηση των πόρων του RRF. Αν δεν έχουμε καθυστερήσεις και «παρατράγουδα», μέσα στους επόμενους μήνες θα ενεργοποιηθούν και οι πρώτες «μπουλντόζες». Εντός του 2026, θεωρητικώς μέσα στους πρώτους 6 μήνες, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί ένα σημαντικό αντικείμενο του έργου (π.χ. 15%). Όπως πρόσφατα είχαμε αναφέρει, έχουν γίνει και επαφές ανάμεσα στην πολιτική ηγεσία του υπ. Υποδομών και μεταφορών (π.χ. ο υφυπουργός Ν. Ταχιάος) με τους τοπικούς δήμους ώστε να ξεπεραστούν προβλήματα, καθώς οι τοπικές αρχές είχαν προσφύγει στο ΣτΕ για μια σειρά από θέματα (π.χ. χαράξεις, κυκλοφοριακά, κόμβοι κοντά στις πόλεις, συνδέσεις, διαβάσεις, ίσως και σε σχέση με καταβολή διοδίων).
Κατά συνέπεια, ενδέχεται να υπάρχουν αλλαγές σε τεχνικό και οικονομικό σκέλος. Βάσει του αρχικού πλάνου, το έργο ειδικότερα περιλαμβάνει τέσσερα βασικά οδικά τμήματα και τρείς παρακάμψεις, από δυτικά προς ανατολικά: Παράκαμψη Χανίων, με μήκος περίπου 7,7 χλμ., Σούδα – Βρύσες, 25,7 χλμ., Βρύσες – Ατσιπόπουλο, 21,8 χλμ., παράκαμψη Ρεθύμνου, 7 χλμ., Αμάρι – Σκαλέτα, 12,4 χλμ., Σκαλέτα – Λινοπεράματα, 46,7 χλμ. και παράκαμψη Ηρακλείου, 25,45 χλμ. Θα διαθέτει 2 λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση με ΛΕΑ, 26 σήραγγες μονού κλάδου συνολικού μήκους περίπου 34 χλμ., 10,80 χλμ. νέες γέφυρες, 23 εκ των οποίων υπερβαίνουν τα 100 μέτρα μήκος και 20 νέους ανισόπεδους κόμβους και αναβάθμιση των υπαρχόντων 18 ανισόπεδων κόμβων στις Παρακάμψεις Χανίων, Ρεθύμνου, Ηρακλείου.
Πρόσφατα, όπως είχαμε αναδείξει, στο νομοσχέδιο του υπ. Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για την Κεφαλαιαγορά, υπήρχε και τροπολογία του υπ. Υποδομών, βάσει της οποίας καταργείται ως προϋπόθεση να έχει εκτελεστεί το 50% των αναγκαίων απαλλοτριώσεων προκειμένου να υπογράφονται οι συμβάσεις παραχώρησης, προβλέποντας τη δυνατότητα έναρξης των εργασιών, αναφορικά με Έργα Εθνικής Σημασίας και Εθνικού Επιπέδου, τα οποία λόγω του χαρακτήρα τους, έχουν υπαχθεί στην ειδικά προβλεπόμενη διαδικασία του άρθρου 7Α του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων.
Το μεγαλύτερο (νέο) οδικό project
Με την ολοκλήρωση του ΒΟΑΚ θα μειωθεί σημαντικά ο χρόνος για τη διαδρομή Χανιά - Ηράκλειο και τη διαδρομή Χανιά - Άγιος Νικόλαος, ενώ θα αναβαθμιστεί η οδική ασφάλεια, με αισθητή μείωση θανατηφόρων ατυχημάτων και σοβαρών τραυματισμών.
Όταν θα ενεργοποιηθεί η σύμβαση παραχώρησης, ολόκληρος ο ΒΟΑΚ από τα Χανιά μέχρι τον Άγιο Νικόλαο, σχεδόν 225 χλμ., αξίας κοντά 3 δισ. ευρώ, θα είναι σε φάση κατασκευής. Πέραν αυτής, υπάρχουν και τα άλλα «κομμάτια» του ΒΟΑΚ, τα τμήματα Χερσόνησος – Νεάπολη (ΣΔΙΤ, των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, AKTOR, ύψους 350 εκατ., με χρηματοδότηση 90 εκατ. από το RRF) και Νεάπολη – Αγ. Νικόλαος (δημόσιο έργο, από AKTOR, σύμβαση αξίας 192 εκατ.). Πρόκειται για το μεγαλύτερο έργο υποδομής που θα κατασκευαστεί στη χώρα τα επόμενα χρόνια, με κοκτέιλ χρηματοδότησης (παραχώρηση, ΣΔΙΤ, δημόσιο τμήμα), που συνιστά μια μεγάλη πρόκληση, ενεργοποιώντας ήδη το σύνολο του τεχνικού κλάδου της χώρας, κατά βάση τους ισχυρούς, που έχει αναλάβει τις τρεις ξεχωριστές εργολαβίες του σχεδιασμού.
