Ροή
Στο Υπουργείο Ανάπτυξης κινδυνεύει να εκχωρηθεί ο σχεδιασμός για τις προστατευόμενες περιοχές – από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας - εάν τελικά ψηφιστεί ως έχει το άρθρο 219 που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο για τις δημόσιες συμβάσεις. Σύμφωνα με τις συγκεκριμένες ρυθμίσεις, προβλέπεται ότι κατά τον σχεδιασμό «ήπιων αναπτυξιακών έργων δημοσίου ενδιαφέροντος» εντός μίας προστατευόμενης περιοχές μπορεί, να οριστεί μία υπο-περιοχή προστασίας, ανεξάρτητα από τον σχεδιασμό για το σύνολο της περιοχής.
Για να οριστεί αυτή η περιοχή εκπονείται μία ειδική περιβαλλοντική μελέτη από τον επενδυτή και απαιτείται η έκδοση προεδρικού διατάγματος. Ωστόσο, ακόμη δεν έχουν ολοκληρωθεί οι ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες (ΕΠΜ) από το ΥΠΕΝ που θα οδηγήσουν σε προεδρικά διατάγματα για όλες τις περιοχές Natura 2000 της χώρας. Επίσης, είναι αξιοσημείωτο ότι δεν ορίζονται τα «ήπια αναπτυξιακά έργα δημοσίου ενδιαφέροντος».
Δεν είναι τυχαίο ότι, σε μόλις πέντε μέρες, 29.630 πολίτες ένωσαν τη φωνή τους κατά της συγκεκριμένης διάταξης του νομοσχεδίου που τίθεται σήμερα στην κρίση της ολομέλειας της Βουλής. Επίσης, μετά από εισήγηση 23 οργανώσεων προς την Επιτροπή Φύση 2000, το κεντρικό επιστημονικό γνωμοδοτικό όργανο του κράτους για τη βιοποικιλότητα, εκδόθηκε ανακοίνωση για την απόσυρση του άρθρου 219 του νομοσχεδίου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων για τις δημόσιες συμβάσεις.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, οι οποίες έχουν ήδη καταθέσει παρεμβάσεις προς την κυβέρνηση και όλους τους βουλευτές, ζητούν την, έστω και τελευταία στιγμή, απόσυρση της διάταξης που ανοίγει τον δρόμο για αποσπασματική προστασία τμημάτων περιοχών Natura 2000 με γνώμονα επενδυτικά σχέδια. Όπως έχει ήδη επισημανθεί σε ανακοινώσεις των οργανώσεων, το άρθρο 219:
- Είναι αντίθετο με το άρθρο 6 παρ. 1 της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ το οποίο απαιτεί τη λήψη μέτρων διατήρησης που ανταποκρίνονται στις οικολογικές απαιτήσεις των προστατευόμενων οικοτόπων και ειδών. Ο καθορισμός «υπο-περιοχών προστασίας» και του «προστατευτικού» τους καθεστώτος με βάση την υλοποίηση αναπτυξιακών έργων, και όχι με οικολογικά κριτήρια, είναι σαφώς αντίθετος στην Οδηγία. Με τη διαδικασία που εισάγει το άρθρο 219 του νομοσχεδίου, επενδυτικά σχέδια και συμφέροντα στην ουσία θα υπαγορεύουν το καθεστώς της «υπο-περιοχής».
- Έρχεται σε αντίθεση με τον ορθολογικό τρόπο σχεδιασμού μιας προστατευόμενης περιοχής, ο οποίος πρέπει να γίνεται με αποκλειστικό κριτήριο τη διατήρηση των πολύτιμων, σπάνιων ή απειλούμενων στοιχείων της φύσης.
- Δημιουργεί ad hoc καθεστώτα σε «υπο-περιοχές» οδηγώντας στον κατακερματισμό των περιοχών του δικτύου Natura 2000 και σε αποσπασματική προστασία τους, σε αντίθεση με τις επιταγές της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, όπως έχει ερμηνευτεί από το Δικαστήριο της ΕΕ, για ολοκληρωμένη και συστηματική διαμόρφωση των μέτρων διατήρησης της βιοποικιλότητας.
- Αγνοεί επιδεικτικά το γεγονός ότι η Ελλάδα εδώ και χρόνια παραβιάζει το άρθρο 6 της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους, γεγονός για το οποίο έχει καταδικαστεί η χώρα μας από το Δικαστήριο της ΕΕ.
- Υποβαθμίζει το έργο των ειδικών περιβαλλοντικών μελετών, σχεδίων διαχείρισης και προεδρικών διαταγμάτων που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη για όλες τις περιοχές Natura της χώρας, υπό την εποπτεία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με ευρωπαϊκή συγχρηματοδότηση.
- Αυξάνει το διοικητικό βάρος καθώς επιβαρύνει τις αρμόδιες υπηρεσίες με μία παράλληλη διαδικασία έγκρισης μελετών.
- Εισάγει μια εξαιρετικά επικίνδυνη παράκαμψη της πολεοδομικής νομοθεσίας, όπως αυτή έχει διαμορφωθεί ακόμα και με τον πρόσφατο νόμο 4759/2020 που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση τον Δεκέμβριο του 2020. Σύμφωνα με αυτόν τον νόμο, τα ειδικά καθεστώτα προστασίας, όπως αυτά των προστατευόμενων περιοχών, έχουν προφανώς προτεραιότητα και ενσωματώνονται στα πολεοδομικά σχέδια, όχι το αντίστροφο. Η πρόβλεψη ότι τα ειδικά πολεοδομικά σχέδια θα διαμορφώνουν τα μέτρα προστασίας των περιοχών Natura αποτελεί κατάφωρη καταστρατήγηση του προστατευτικού καθεστώτος των πυρήνων βιοποικιλότητας της χώρας.
Επίσης, το άρθρο 219 έρχεται σε αντίθεση με τη δέσμευση της Ελλάδας στους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, η οποία τοποθετεί τη διατήρηση της βιοποικιλότητας στο επίκεντρο της αναπτυξιακής στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις που υπογράφουν τη σχετική ανακοίνωση είναι οι: Αλκυόνη, ΑΝΙΜΑ, Αρίων, Αρκτούρος, ΑΡΧΕΛΩΝ, Δράση για την Άγρια Ζωή, Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Ένωση Προστασίας Περιβάλλοντος κορινθιακού-Πατραϊκού Κόλπου «Ο Νηρέας», Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών, Καλλιστώ, Κίνηση Πολιτών για την Προστασία του Ποταμού Αώου «Protect Aoos», Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος, Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, Οργάνωση Γη, Ομοσπονδία Οικολογικών Οργανώσεων Κορινθιακού Κόλπου «Η Αλκυών», ΠΑΝΔΟΙΚΟ, Περιβαλλοντική Πρωτοβουλία Μαγνησίας, Πίνδος Περιβαλλοντική, Σύλλογος “Τουλίπα Γουλιμή”, Φίλοι της Φύσης, ECOCITY, Greenpeace, The Green Tank, iSea, MedINA, MEDASSET, MOm και WWF Ελλάς,
