Ροή
Έχει επισημανθεί πολλές φορές, ότι για να επανέλθει στην κανονικότητα η οικονομία, για να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών και για να βελτιωθεί αισθητά η κατάσταση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, χρειάζονται υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης, της τάξης του 3% με 4% ετησίως, για τα επόμενα πέντε χρόνια. Το 2017 η ανάπτυξη κυμάνθηκε στο μισό αυτού του στόχου, ενώ το 2018 – σύμφωνα με τις πρόσφατες εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ και του ΔΝΤ, θα κινηθεί στα επίπεδα του 2%.
Η επιτάχυνση της ανάπτυξης περνά απαραιτήτως μέσα από την προσέλκυση περισσότερων επενδύσεων. Σύμφωνα με μελέτη της PWC που δημοσιεύθηκε πρόσφατα, για να έχουμε μια μεσοσταθμική ανάπτυξη της τάξης του 3% και 4% ετησίως ως το 2022, θα απαιτηθούν συνολικά επενδύσεις άνω των 200 δισεκατομμυρίων ευρώ συνολικά – δηλαδή περίπου 42 δισ. ετησίως. Αυτή τη στιγμή η μέση ετήσια χρηματοδότηση είναι 20 δισ. ευρώ, άρα έχουμε ένα ετήσιο έλλειμμα επενδύσεων της τάξης των 20 με 22 δισ. ευρώ. Το έλλειμμα αυτό μπορεί να καλυφθεί μόνο με την προσέλκυση νέων κεφαλαίων, κυρίως από το εξωτερικό. Σήμερα, οι άμεσες ξένες επενδύσεις στη χώρα μας αντιστοιχούν μόλις στο 7% των συνολικών επενδύσεων. Αυτό σημαίνει ότι η ανάπτυξη στηρίζεται σε ποσοστό άνω του 90% σε εγχώριες πηγές χρηματοδότησης, οι οποίες είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Παράλληλα, υπάρχουν και οι διαχρονικές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας – έλλειψη σταθερότητας στην εφαρμογή πολιτικών, πολύπλοκο φορολογικό και ρυθμιστικό περιβάλλον, γραφειοκρατία, αδυναμία παραγωγής καινοτομίας – που λειτουργούν αποτρεπτικά στην προσέλκυση τόσο εγχώριων, όσο και ξένων επενδύσεων.
Όλα αυτά τα θέματα θα πρέπει να αντιμετωπιστούν, αν θέλουμε η ελληνική οικονομία να κάνει το άλμα που χρειάζεται στα επόμενα χρόνια. Η βελτίωση του χρηματοδοτικού περιβάλλοντος για τις επιχειρήσεις είναι θέμα που οφείλει να τεθεί σε προτεραιότητα, με την εξέταση δραστικών λύσεων όπως η δημιουργία bad bank, η οποία θα επιτρέψει στις τράπεζες να απελευθερωθούν ταχύτερα από το βάρος των μη εξυπηρετούμενων επιχειρηματικών δανείων και να διαθέσουν κεφάλαια για τη χρηματοδότηση νέων επενδύσεων.
Παράλληλα, όμως, απαιτούνται γενναία μέτρα και μεταρρυθμίσεις για την αναβάθμιση του διοικητικού και θεσμικού περιβάλλοντος, εφαρμογή μιας σταθερή βιομηχανικής, τουριστικής και ενεργειακής πολιτικής, με ενίσχυση δυναμικών κλάδων, κίνητρα για επένδυση στην καινοτομία, στήριξη των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων, με αξιοποίηση προγραμμάτων του ΕΣΠΑ και ανάπτυξη ευέλικτων χρηματοδοτικών εργαλείων, στενότερη διασύνδεση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με τον κόσμο της αγοράς, αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, για την ταχεία υλοποίηση μεγάλων επενδύσεων σε τομείς – κλειδί για την ανάπτυξη, καθώς και γενναία αναθεώρηση της φορολογικής πολιτικής, με χαμηλότερους και σταθερούς φορολογικούς συντελεστές και μείωση ασφαλιστικών εισφορών, ώστε να διαμορφωθεί ένα ευνοϊκότερο για την επιχειρηματικότητα και τις επενδύσεις περιβάλλον.
Σε λίγους μήνες, με το τέλος του τρίτου προγράμματος, ο κύκλος των μνημονίων επισήμως θα κλείσει. Το αν θα κλείσουν και οι πληγές που άνοιξε η κρίση, θα εξαρτηθεί από τις δικές μας αποφάσεις. Πριν γιορτάσουμε, λοιπόν, την απελευθέρωση, ας ετοιμαστούμε να αναλάβουμε και την αντίστοιχη ευθύνη.
