Ροή
Πριν από λίγες μέρες ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις για την τρίτη αξιολόγηση του προγράμματος. Η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί ότι θα κλείσει εντός του 2017 και σε κάθε περίπτωση δεν θα ζήσουμε την αβεβαιότητα της περασμένης χρονιάς. Πράγματι, μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιο σημαντικό σημείο τριβής, το οποίο θα μπορούσε να προκαλέσει καθυστερήσεις.
Όμως, η αλήθεια είναι ότι βρισκόμαστε πάλι αρκετά πίσω. Από τα 95 προαπαιτούμενα, έχουν κλείσει ως τώρα τα 24, κάτι που σημαίνει ότι για να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση μέσα στο έτος, θα πρέπει μέχρι την τελευταία εβδομάδα του Νοεμβρίου να νομοθετηθούν άλλα 71 προαπαιτούμενα. Μεταξύ αυτών, μάλιστα, περιλαμβάνονται αλλαγές στον τομέα της ενέργειας, στη δημόσια διοίκηση, στα κλειστά επαγγέλματα, στα κοινωνικά επιδόματα κ.ά., κλείσιμο των εκκρεμοτήτων με τις ιδιωτικοποιήσεις, αλλά και διαχείριση του θέματος των πλειστηριασμών. Όλα αυτά είναι ζητήματα τα οποία απαιτούν σχεδιασμό. Απαιτούν δύσκολες αποφάσεις και γι’ αυτό εθνικό διάλογο και ένα μίνιμουμ συναίνεσης. Γιατί δεν αφορούν μόνο το κλείσιμο μιας αξιολόγησης, αλλά τις προϋποθέσεις ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας.
Όπως όλα δείχνουν, δυστυχώς, θα δούμε και πάλι νομοθετήματα της τελευταίας στιγμής, με μεταρρυθμίσεις πρόχειρες και ελλιπείς προκειμένου να κλείσει η συμφωνία με τους δανειστές. Προφανώς η καθυστέρηση και η αναβλητικότητα σε σχέση με τις μεταρρυθμίσεις δεν είναι αποκλειστικότητα της σημερινής κυβέρνησης. Από το 2010 η χώρα έχει δεσμευθεί να υλοποιήσει συγκεκριμένες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, για να αντιμετωπίσει τα βασικά δομικά προβλήματα της οικονομίας: τη χαμηλή ανταγωνιστικότητα, τον αναποτελεσματικό και δαπανηρό δημόσιο τομέα, το χαώδες ρυθμιστικό περιβάλλον που δημιουργεί γραφειοκρατία και διαφθορά, την αδυναμία παραγωγής καινοτομίας, τους περιορισμούς στην άσκηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Σήμερα, επτάμισι χρόνια μετά, σε όλους αυτούς τους τομείς, η Ελλάδα συνεχίζει να βρίσκεται στην ουρα των διεθνών κατατάξεων, χάνοντας μάλιστα θέσεις, αντί να κερδίζει. Πρόσφατο παράδειγμα η απώλεια έξι θέσεων το 2017 στην κατάταξη Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας, όπου φαίνεται και η εντυπωσιακή υστέρηση της Ελλάδας σε σχέση με τις περισσότερες γειτονικές της χώρες των Βαλκανίων.
Αν δεν βελτιωθεί πραγματικά η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και το περιβάλλον άσκησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας, δεν μπορούμε να μιλάμε για ανάκαμψη και ανάπτυξη. Όλες οι θυσίες και οι προσπάθειες που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια, κρίνονται τώρα. Τώρα πρέπει να προχωρήσουν οι αλλαγές και οι παρεμβάσεις που χρειάζονται, για να υπάρξει στον τόπο μας πραγματική ανάπτυξη και κοινωνική συνοχή.
Προτεραιότητα σαφώς θα πρέπει να δοθεί στη βελτίωση του φορολογικού περιβάλλοντος, με δραστική απλοποίηση της φορολογικής νομοθεσίας, με καθιέρωση flat tax για τις επιχειρήσεις στο 15%, με θέσπιση ενιαίας φορολογικής κλίμακας. Εξίσου απαραίτητη είναι η σταδιακή μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, από το 20% στο 10%, προκειμένου να τονωθεί η δηλωμένη απασχόληση και να δημιουργηθούν έσοδα για τα ασφαλιστικά ταμεία.
Απαιτείται επίσης, η ολοκλήρωση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, με επιτάχυνση των αποκρατικοποιήσεων, προσαρμογή της εργατικής νομοθεσίας στα ευρωπαϊκά δεδομένα, επιτάχυνση της διαδικασίας απονομής της δικαιοσύνης, αναμόρφωση του Πτωχευτικού Κώδικα, ολοκλήρωση του εθνικού και χωροταξικού σχεδιασμού και κωδικοποίηση των χρήσεων γης.
Παράλληλα, θα πρέπει επιτέλους να προχωρήσει η ριζική αναμόρφωση της Δημόσιας Διοίκησης, με εισαγωγή συστήματος αξιολόγησης παντού, με θέσπιση ποιοτικών και ποσοτικών στόχων, με ενίσχυση των μέσων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, με αξιοποίηση θεσμών όπως η αυτοπληροφόρηση του Δημοσίου κ.ά., ενώ απαιτούνται ουσιαστικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της πολυνομίας και της κακονομίας και την απλοποίηση του κανονιστικού περιβάλλοντος για τις επενδύσεις.
Κεντρικό ρόλο στην προσπάθεια για διατηρήσιμη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας πρέπει επίσης να έχει η στήριξη της Μικρομεσαίας Επιχειρηματικότητας, η οποία αποτελεί το 99,8% του συνόλου των ελληνικών επιχιερήσεων. Κίνητρα και ευέλικτα χρηματοδοτικά εργαλεία για την επένδυση στην καινοτομία και στην εξωστρέφεια, ανάπτυξη εναλλακτικών θεσμών χρηματοδότησης και ειδικά προγράμματα στήριξης για τις νεοφυείς καινοτόμες επιχειρήσεις πρέπει να βρεθούν στο επίκεντρο μιας πραγματικά αναπτυξιακής πολιτικής, σε συνδυασμό με μια νέα εθνική πολιτική για τη μεταποίηση, η οποία θα δίνει έμφαση στην ανάδειξη δυναμικών κλάδων.
Σήμερα, η ελληνική οικονομία έχει πλέον τις δυνατότητες και τις ευκαιρίες να βγει επιτέλους από τον εφιάλτη της κρίσης και να τεθεί σε πορεία δυναμικής και διατηρήσιμης ανάπτυξης, στηριγμένης σε γερές βάσεις. Με πρωταγωνιστές τις ελληνικές επιχειρήσεις, με υπευθυνότητα και αποφασιστικότητα από την πολιτική ηγεσία της χώρας, με ομοψυχία και συνεννόηση όλων των υγιών δυνάμεων του τόπου, ο στόχος αυτός μπορεί να γίνει πραγματικότητα.
