Ροή
Πριν λίγους μήνες η νίκη του Εμμανουέλ Μακρόν απέναντι στον εθνικολαϊκισμό, έδωσε μια νέα διάσταση στη συζήτηση για το μέλλον της Ευρώπης και δημιούργησε νέες προϋποθέσεις για τον γαλλογερμανικό άξονα που είναι πάντα απαραίτητος για την προώθηση της ευρωπαϊκής ενοποιητικής διαδικασίας.
Ήταν λοιπόν αναμενόμενο να ασχολείται η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη και με τις γερμανικές εκλογές καθώς η Γερμανία αποτελεί τον βασικό πρωταγωνιστή της ενοποιητικής διαδικασίας.
Σύμφωνα με πολλούς ιστορικούς η πορεία της γερμανικής ιστορίας στη νεοτερικότητα καθόρισε τις τύχες της ευρωπαϊκής ηπείρου στον 20ο αιώνα. Ο δε δρόμος προς την εθνική κινητοποίηση και τη διαμόρφωση εθνικής ταυτότητας στην Γερμανία ήταν μακρύς, πολυδαίδαλος και δύσκολος.
Με το ένα πόδι να πατά στον επιστημονικό ορθολογισμό και στην τεχνολογική και οικονομική πρόοδο και το άλλο στον πολιτικό ανορθολογισμό και την ρομαντική επιστροφή στον εξιδανικευμένο κόσμο της παράδοσης των οργανικών κοινοτήτων, η Γερμανία κατόρθωσε να καταστήσει λειτουργικό το εξιδανικευμένο παρελθόν της μέσω της γερμανικής εθνικιστικής ιδεολογίας. Καθοριστική έννοια σε αυτόν τον συγκερασμό υπήρξε η έννοια της κουλτούρας/ η έννοια της Bildung.
Αυτή η έννοια αποτέλεσε τη θεραπεία των αντινομιών της γερμανικής κοινωνίας καθώς ελλογοποιούσε το άκρατο ρομαντικό και φαντασιακό στοιχείο της γερμανικής φύσης με την αίσθηση του αυτοελέγχου, μέσω της παιδείας, της αυτοπραγμάτωσης και της αυτογνωσίας.
Ο δρόμος βέβαια είναι μακρύς και απλώνεται μπροστά μας μέχρι να φτάσουμε στον ιστορικό παραλογισμό του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, σε αυτή την θεώρηση που «προσέδωσε στην κουλτούρα εθνοποιητική και εθνοδιαφοροποιητική λειτουργία, ανάγοντάς την σε παιδευτική αποστολή του γερμανικού κράτους και μετατρέποντάς την σε όχημα του γερμανικού εθνικισμού» (Βλέπε αναλυτικά το βιβλίο των Γιώργου Κόκκινου, Βασίλη Μπογιατζή και Μάρκου Καρασαρίνη, Το πολύχρωμο μωσαϊκό της Γερμανικής Ιστορίας που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Επέκεινα).
Σήμερα με τη Γερμανία να είναι ο βασικός πρωταγωνιστής της Ευρωζώνης, είναι προφανής η ανάγκη για ένα πιο λειτουργικό σύστημα για την Ευρωζώνη, η οποία ούτως ή άλλως αποτελεί μέρος του προβλήματος γιατί είναι μια ατελής οικονομική και νομισματική ένωση χωρών –μελών με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Η εμβάθυνση - ολοκλήρωση της Ευρωζώνης που θα συνοδεύεται από τη δημιουργία θέσης υπουργού οικονομικών της Ευρωζώνης και ίσως και Κοινοβουλίου θα είναι ο βασικός άξονας των θεσμικών συζητήσεων που θα ανοίξουν μετά τις γερμανικές εκλογές. Το πλαίσιο του νέου διαλόγου για το μέλλον της Ευρώπης μας το παρουσίασε και ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα.
Η νέα συζήτηση για το μέλλον της ΕΕ και της Ευρωζώνης θα είναι το στοίχημα για περισσότερη και καλύτερη Ευρώπη. Σε αυτή τη συζήτηση η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να προσέλθει γνωρίζοντας πως η ένταξη της χώρας μας στην ΕΟΚ/ΕΕ και στην Ευρωζώνη λειτούργησε ως δίχτυ ασφαλείας και αλληλεγγύης. Ειδικότερα τα τελευταία χρόνια το ευρωπαϊκό θεσμικό κεκτημένο ήταν εκείνο που δεν επέτρεψε στην οικονομική κρίση να εξελιχθεί σε γενική κατάρρευση.
Η συζήτηση για το μέλλον της ΕΕ πρέπει να οδηγήσει σε μια νέα αλληλεγγύη συμφερόντων σε ευρωπαϊκό επίπεδο που θα συμπληρώνει και δεν θα ακυρώνει το εθνικό συμφέρον.
Η μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζει σήμερα η ΕΕ των «27» είναι το αν θα μπορέσει να προσαρμοστεί στις νέες προκλήσεις του 21ου αιώνα και να συνδιαμορφώσει τελικά τη νέα ατζέντα της διεθνούς πολιτικής και των διατλαντικών σχέσεων.
Όπως φάνηκε και από τη μέχρι σήμερα πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης, η Ευρώπη επιβεβαιώνει την αξία της μόνο όταν επιδεικνύει την ικανότητά της να απαντά στις προκλήσεις της Ιστορίας.
Επιμέλεια: Στέλλα Κεμανετζή
