Ροή
Πριν λίγες εβδομάδες κυκλοφόρησε στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Πόλις το βιβλίο του Γαλλο-Αλγερινού συγγραφέα Καρίμ Αμελλάλ «Μπλε, Άσπρο, Μαύρο». Στο βιβλίο ο συγγραφέας καταπιάνεται με μια εφιαλτική προοπτική. Με μια ιστορία που λίγα χρόνια πριν θα φαινόταν σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Σήμερα όμως τίποτα δεν είναι απίθανο. Η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην Αμερική είναι η καλύτερη απόδειξη ότι όλα μπορούν να συμβούν. Τι θα γίνει στην Γαλλία αν επικρατήσει η ακροδεξιά; Πως θα είναι η Ευρώπη την επόμενη ημέρα με πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας τη Μαρίν Λεπέν; Τι θα σημαίνει αυτό για τις μεταπολεμικές δημοκρατικές κατακτήσεις;
Σε μια Ευρώπη που αρνείται να δει τον εαυτό της στον καθρέφτη, σε μια Ευρώπη που δεν θέλει να αντιληφθεί το μέγεθος της κρίσης αντιπροσώπευσης που βιώνει, τίποτα πλέον δεν είναι απίθανο. Και φυσικά κανείς δεν θα πρέπει να ξαφνιάζεται. Η άνοδος της ακροδεξιάς στην Ευρώπη δεν είναι φαινόμενο των τελευταίων μηνών ή λίγων ετών. Παρατηρείται συστηματικά να διογκώνεται, εδώ και πάρα πολλά χρόνια, σε πολλές χώρες και με διαρκείς μεταλλάξεις του φαινομένου. Η οικονομική κρίση όμως και η κρίση ταυτότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άνοιξαν τον ασκό του Αιόλου. Από τη Λετονία και τη Λιθουανία, μέχρι την Κύπρο και την Ελλάδα, η ακροδεξιά κάνει αισθητή την παρουσία της, με διάφορες παραλλαγές και σχήματα, συμμετέχει σε κυβερνήσεις, ή φιλοδοξεί πλέον να κατακτήσει την εξουσία. Σε κάποιες χώρες ήδη τα κατάφερε. Στην Ουγγαρία το κόμμα του Όρμπαν είναι στην εξουσία από το 2010, ενώ 20% έλαβε στις εκλογές του 2014 το νεοναζιστικό Γιόμπικ.
Στην Πολωνία στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές θριάμβευσε το συντηρητικό λαϊκιστικό κόμμα “Νόμος και Δικαιοσύνη” του Γιάροσλαβ Κατσίνσκι. Αλλά και στην Σκανδιναβία τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Στη Νορβηγία το «Κόμμα της Προόδου» είναι σήμερα η δεύτερη πολιτική δύναμη της χώρας, ενώ στην Φιλανδία οι “Αληθινοί Φινλανδοί” αποτελούν μια υπολογίσιμη δύναμη που επηρεάζει τα πράγματα στην χώρα.
Τα ακροδεξιά κόμματα τα τελευταία χρόνια εμφανίζονται με αντισυστημικό προφίλ, υιοθετούν πολλά από τα αιτήματα της Αριστεράς, δίνουν έμφαση στην έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αγκαλιάζουν τα κινήματα ενάντια στην παγκοσμιοποίηση, καλλιεργούν τον εθνικισμό, χτίζουν πάνω στην Ισλαμοφοβία και την προσφυγική κρίση, καθιερώνουν ένα νέο δίπολο μεταξύ «των κυρίαρχων ελίτ», και του «λαού» από την άλλη. Κύριο όχημα τους ο λαϊκισμός, η καλλιέργεια του φόβου και η ρητορική του μίσους.
Μια από σημαντικότερες εκλογικές αναμετρήσεις, όπου διακυβεύεται το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι οι Γαλλικές εκλογές. Το αποτέλεσμα τους θα είναι κομβικό. Σε λίγες ημέρες θα γνωρίζουμε αν θα μπει ένα φρένο στην επέλαση της Ακροδεξιάς και του Λαϊκισμού στην Ευρώπη, ή αν θα αλλάξουμε κεφάλαιο, μπαίνοντας σε μια νέα σκοτεινή εποχή για την Ευρωπαϊκή ιστορία.
Ελάχιστες ημέρες πριν τις εκλογές ένα είναι σίγουρο. Τα πολιτικά κόμματα της Γαλλίας που συγκροτούσαν τον παραδοσιακό διπολισμό βρίσκονται σε βαθιά κρίση. Ένας δεύτερος γύρος χωρίς τους υποψήφιους του Ρεπουμπλικανικού και του Σοσιαλιστικού κόμματος Φιγιόν και Αμόν, αποτελεί έναν μεγάλο σεισμό στο Γαλλικό κομματικό σύστημα. Η μεγάλη μέχρι στιγμής νικήτρια είναι η Μαρίν Λεπέν καθώς έχει μετατρέψει τον ακροδεξιό λόγο που πρέσβευε το κόμμα του Ζαν Μαρι Λεπεν, πρώην ηγέτη του FN, σε μια κανονικότητα της γαλλικής κοινωνίας. Το 1974 το κόμμα του πατέρα της έλαβε το 0,75% των ψήφων. Η καλύτερη επίδοση του έφθασε το 2002 όταν άγγιξε το 16,86%. Σήμερα, η κόρη του έχει ξεπεράσει δημοσκοπικά το 20% και παραμένει το μεγάλο φαβορί για τον δεύτερο γύρο.
Οι προτάσεις της δεν απηχούν πλέον το περιθώριο, το κόμμα της δεν είναι μια ομάδα από σκίνχεντς και νεοναζί. Η Λεπέν απευθύνεται πλέον με την ίδια άνεση και στις “ελίτ”. Ξύπνησε για τα καλά τον εθνικισμό των Γάλλων σε βαθμό που ο λόγος του Αριστερού Μελανσόν εμποτίζεται πλέον πέρα από τον λαϊκισμό και από σχήματα ευκολόπεπτου πατριωτισμού. Το ολόγραμμα του εθνικισμού κάνει την εμφάνιση του πλέον οριζόντια, στο μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού λόγου στην Γαλλία. Η Λεπέν με βασικό της μανιφέστο τον πόλεμο ενάντια στην παγκοσμιοποίηση και το ριζοσπαστικό Ισλάμ, την υπεράσπιση της κοσμικότητας του Γαλλικού κράτους και την έξοδο της Γαλλίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, υπόσχεται να προσφέρει στην γαλλική κοινωνία ρήξη με το κατεστημένο και αλλαγή. Σύμφωνα λοιπόν με τα προγνωστικά, θα προκριθεί για τον δεύτερο γύρο των εκλογών. Ο πιο πιθανός αντίπαλος της θα είναι ο Μανουέλ Μακρόν.
Μια υποψηφιότητα εκτός Σοσιαλιστικού κόμματος, με ένα υβριδικό πρόγραμμα, κολάζ θέσεων των δυο μεγάλων κομμάτων, με σαφή Ευρωπαϊκό προσανατολισμό και εσχάτως με μια κριτική διάθεση απέναντι στην Γερμανική Ηγεμονία. Η Δευτέρα σε κάθε περίπτωση θα είναι μια ξεχωριστή ημέρα για την Γαλλία. Ένας ακόμα κρίκος στην αλυσίδα των μεγάλων γεγονότων που αλλάζουν σταδιακά την Ευρώπη. Σε μεγάλο βαθμό θα καθορίσει και το αποτέλεσμα του δευτέρου γύρου. Εκεί που το στοίχημα θα είναι το κατά πόσο τα δημοκρατικά αντανακλαστικά θα υπερισχύσουν. Αν δεν λειτουργήσουν, αν υπερισχύσει η αποχή, οι ίσες αποστάσεις, ή η υποτίμηση του κινδύνου, τότε η Μαρίν Λεπέν θα κερδίσει και η Ευρώπη θα έχει να αντιμετωπίσει μια απρόβλεπτη κρίση. Και τότε ο Καρίμ Αμελλάλ θα έχει βγει αληθινός.
