Η 1η Οκτωβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Καφέ, βρίσκει εφέτος μία από τις προσφιλέστερες συνήθειες εκατομμυρίων Ελλήνων απέναντι σε μια σειρά από πρωτόγνωρες προκλήσεις, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της Ελληνικής Ένωσης Καφέ.
Σύμφωνα με τα διεθνή χρηματιστήρια εμπορευμάτων, οι τιμές έχουν καταγράψει θεαματική άνοδο την τελευταία πενταετία. Ο καφές Arabica στη Νέα Υόρκη ενισχύθηκε κατά περίπου 250%, ενώ ο καφές Robusta στο Λονδίνο σημείωσε αύξηση 217,82% σε σύγκριση με πέντε χρόνια νωρίτερα. Οι λόγοι είναι πολλοί: η κλιματική αλλαγή που δοκιμάζει τις φυτείες, οι παρατεταμένες ξηρασίες και τα ακραία καιρικά φαινόμενα, αλλά και η αυξημένη ζήτηση από νέες αγορές όπως η Κίνα και η Ινδία. Οι διεθνείς αυτές εξελίξεις φτάνουν ως «κύμα» και στην Ελλάδα, οδηγώντας την τιμή του καφέ στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων δεκαετιών.
«Για τις εταιρείες του κλάδου, η άνοδος των διεθνών τιμών συνδυάζεται με ένα εσωτερικό περιβάλλον αυξημένου κόστους. Ενέργεια, ενοίκια, μισθοδοσία και, κυρίως, ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης στον καφέ, δημιουργούν ένα εκρηκτικό μείγμα που θέτει ζητήματα βιωσιμότητας» σημειώνει η ΕΕΚ.
Ο ΕΦΚ επιβλήθηκε το 2017 και αποτελεί καίρια δυσχέρεια για την αγορά. Η Ελληνική Ένωση Καφέ (ΕΕΚ) ως ο μοναδικός θεσμικός εκφραστής του κλάδου επεξεργασίας και εμπορίας καφέ στη χώρα έχει τονίσει επανειλημμένα ότι ο ΕΦΚ, όχι μόνο δεν προσφέρει ουσιαστικά έσοδα για την ενίσχυση της αλυσίδας αξίας, αλλά έχει ανοίξει τον δρόμο για παράνομη διακίνηση και λαθρεμπόριο προϊόντων. Την ίδια στιγμή, αυξάνει την τελική τιμή για τον καταναλωτή, ενισχύοντας τις πληθωριστικές πιέσεις.
«Χώρες όπως η Δανία, αναγνωρίζοντας το βάρος της ακρίβειας, κατήργησαν πρόσφατα φόρους στον καφέ και τη σοκολάτα για να ανακουφίσουν τα νοικοκυριά. Στην Ελλάδα, όμως, ο ΕΦΚ αποδίδει ετησίως 140-150 εκατ. ευρώ και έως τώρα δεν έχουν γίνει κινήσεις είτε για τη μείωση, είτε για την κατάργησή του, παρά το γεγονός ότι και επίσημα χείλη τον έχουν χαρακτηρίσει άδικο» αναφέρει η Ένωση.
Μέσα σε αυτό το τοπίο, η Ελληνική Ένωση Καφέ αναδεικνύεται σε βασικό θεσμικό εκφραστή του κλάδου, επιδιώκοντας την εξυγίανση του πλαισίου λειτουργίας και τη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας. Στην κορυφή της ατζέντας της βρίσκεται η κατάργηση ή έστω μείωση του ΕΦΚ, με στόχο την ανακούφιση επιχειρήσεων και καταναλωτών.
Παράλληλα, η Ένωση θέτει ως προτεραιότητα την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και την ενίσχυση των ελέγχων σε όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας. Προτείνει τη δημιουργία μηχανισμών διαφάνειας που θα παρακολουθούν με ακρίβεια τις εισαγωγές, τις αποθήκες και τις ροές προϊόντων, ώστε να προστατευθούν τόσο οι νόμιμες επιχειρήσεις όσο και οι καταναλωτές.
Στις δυσκολίες προστίθεται και η εφαρμογή του νέου Κανονισμού EUDR της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που αποσκοπεί στην προστασία των δασών από την αποψίλωση. Παρά τη σημασία του για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, ο κανονισμός φέρνει πρόσθετες γραφειοκρατικές διαδικασίες και οικονομικά κόστη για τον κλάδο.
Η ΕΕΚ, ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Καφέ (ECF), συμμετέχει ενεργά στις διαβουλεύσεις για τη διαμόρφωση ενός πιο ευέλικτου και λειτουργικού πλαισίου, που θα συνδυάζει τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις με τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει νέα παράταση στην εφαρμογή του κανονισμού EUDR, επικαλούμενη προβλήματα στο πληροφοριακό σύστημα, με στόχο να δοθεί περισσότερος χρόνος προσαρμογής σε επιχειρήσεις και αρχές.
