Από τη στιγμή που ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Βλαντίμιρ Πούτιν αποβιβάστηκαν από τα αεροπλάνα τους σε μια αεροπορική βάση της εποχής του Ψυχρού Πολέμου έξω από το Άνκορατζ της Αλάσκας, οι δημόσιες αλληλεπιδράσεις τους ήταν αξιοσημείωτα φιλικές — με τον Αμερικανό πρόεδρο να επευφημεί τον Ρώσο ηγέτη, να ανταλλάσσουν χαμόγελα, ένα φιλικό χτύπημα στον ώμο και μια ζωηρή αλλά ξεκάθαρα φιλική συζήτηση στο κόκκινο χαλί, αναφέρει σε ανάλυσή του το Politico για την συνάντηση των δύο ηγετών στην Αλάσκα, η οποία δεν οδήγησε σε συμφωνία για κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία.
Και έπειτα, μετά από μια αεροπορική επίδειξη του αμερικανικού στρατού, ήρθε το εντυπωσιακό «σπάσιμο του πρωτοκόλλου»: ο Πούτιν ανέβηκε στο «Θηρίο» - το επίσημο αυτοκίνητο του Αμερικανού προέδρου — για να μοιραστεί μαζί του τη διαδρομή με λιμουζίνα προς τη ζωτικής σημασίας σύνοδο κορυφής.
Ο Ρώσος ηγέτης φαινόταν ενθουσιασμένος. Και δικαίως.
Η πορεία προς τη σύνοδο συνοδεύτηκε από αμέτρητες ανησυχίες και προβλέψεις αξιωματούχων, διπλωματών και αναλυτών. Οι φόβοι ήταν έντονοι ότι ο Τραμπ θα ξεγελιόταν από τον πανούργο πρώην αξιωματούχο της KGB, επιτρέποντάς του να κάνει τεράστια βήματα προς την επίτευξη του στόχου του: να υποτάξει την Ουκρανία, να την επαναφέρει ως υποτελές κράτος της Ρωσίας — και να διασπάσει μια ήδη εύθραυστη Δυτική συμμαχία, φέρνοντας την Αμερική σε σύγκρουση με το Κίεβο και τους Ευρωπαίους συμμάχους της.
Αν και αυτό δεν συνέβη και η Ουκρανία δεν «πουλήθηκε», ο Πούτιν φαίνεται πως αποκόμισε τα περισσότερα από τη συνάντηση.
Πέτυχε να γίνει η συνάντηση, παρά το γεγονός ότι είναι καταζητούμενος για εγκλήματα πολέμου, και έγινε δεκτός σε αμερικανικό έδαφος ως φίλος - όχι ως ηγέτης ενός κράτους-παρία που εισέβαλε σε μια κυρίαρχη χώρα.
Και όλα αυτά τα πέτυχε χωρίς να συμφωνήσει σε καμία σημαντική παραχώρηση εκ των προτέρων, ούτε καν σε κατάπαυση του πυρός - και αποχώρησε από το Άνκορατζ χωρίς να έχει δεσμευτεί σε ανακωχή, παρά το γεγονός ότι ο Τραμπ είπε στη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου ότι ο Ρώσος ομόλογός του επιθυμεί να σώσει χιλιάδες ζωές. Προφανώς, όχι και τόσο πολύ.
Η πολυαναμενόμενη και βιαστικά οργανωμένη σύνοδος κορυφής στην Αλάσκα δεν ήταν ποτέ πιθανό να μοιάζει με τη συνάντηση της Γιάλτας, όπου ο Ιωσήφ Στάλιν έπεισε - ή, όπως λένε κάποιοι, εξανάγκασε - έναν σωματικά καταβεβλημένο και πνευματικά εξαντλημένο Φράνκλιν Ρούσβελτ και έναν «μουρμουρίζοντα» Ουίνστον Τσόρτσιλ να χαράξουν τον χάρτη της Ευρώπης, χωρίζοντάς την μεταξύ Δυτικής και Σοβιετικής σφαίρας επιρροής.
Ούτε όμως επρόκειτο να είναι μια ιστορική συνάντηση τύπου Ρέικιαβικ, όπου το 1986 ο Ρόναλντ Ρίγκαν και ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ έθεσαν τα θεμέλια για τον μελλοντικό έλεγχο των πυρηνικών εξοπλισμών, συμβάλλοντας στην εκτόνωση του Ψυχρού Πολέμου.
Ο Γκορμπατσόφ, φυσικά, προσπαθούσε να διαχειριστεί μια αξιοπρεπή διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Ο Πούτιν έχει ως στόχο την αναβίωση της αυτοκρατορίας.
Ωστόσο, σύμφωνα με έμπειρους αναλυτές, όπως η Φιόνα Χιλ, πρώην σύμβουλος του Τραμπ για τη Ρωσία, και ο Μάικλ Κάρπεντερ, πρώην ανώτερος διευθυντής για την Ευρώπη στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας επί προεδρίας Τζο Μπάιντεν, η σύνοδος της Αλάσκας ήταν ένα σφάλμα.
«Η σύνοδος του έδωσε νομιμοποίηση στη διεθνή σκηνή», δήλωσε ο Κάρπεντερ.
Και όχι μόνο στη διεθνή σκηνή. Σίγουρα, το Κρεμλίνο και τα κρατικά ρωσικά μέσα ενημέρωσης φρόντισαν να παρουσιάσουν τη σύνοδο όχι ως μια συζήτηση για την Ουκρανία, αλλά ως μια συνάντηση μεταξύ Πούτιν και Τραμπ - ηγετών των μεγάλων δυνάμεων - που κάθονται μαζί για να καθορίσουν το σχήμα του παγκόσμιου μέλλοντος. Πριν από τη σύνοδο, ο Πούτιν εξασφάλισε επίσης την αμερικανική στήριξη στην ιδέα να ανταλλάξει η Ουκρανία εδάφη με αντάλλαγμα την ειρήνη, γέρνοντας έτσι τη ζυγαριά εις βάρος του Κιέβου.
Στις δηλώσεις του κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, ο Πούτιν φρόντισε ιδιαίτερα να επαινέσει τον Τραμπ για τις προσπάθειές του να τερματίσει τον πόλεμο. Ο Ρώσος ηγέτης είναι αρκετά έξυπνος ώστε να γνωρίζει πως ο σεβαστικός έπαινος προς τον Τραμπ έχει πάντα απήχηση - ένα τέχνασμα που ο παθιασμένος πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, απέτυχε σχεδόν ολέθρια να εφαρμόσει κατά τη διαβόητη συνάντησή του στο Οβάλ Γραφείο νωρίτερα φέτος.
Ωστόσο, δεν υπήρξε καμία ένδειξη ότι ο Πούτιν είναι έτοιμος να απομακρυνθεί από τον κύριο στόχο του - τον έλεγχο της Ουκρανίας, ενός έθνους του οποίου την ύπαρξη δεν αναγνωρίζει καν.
Αυτό φάνηκε ξεκάθαρα όταν μίλησε ξανά για την ανάγκη εξάλειψης των «ριζικών αιτίων» του πολέμου και αναφέρθηκε στις «θεμελιώδεις απειλές για την ασφάλεια της Ρωσίας» - φρασεολογία του Κρεμλίνου που χρησιμοποιείται για να αποδώσει την ευθύνη στο ΝΑΤΟ και την Ευρώπη.
«Πάντα θεωρούσαμε την Ουκρανία ως αδελφικό έθνος», παραπονέθηκε. Με άλλα λόγια, ως μέρος του ρωσικού κόσμου όπως τον φαντάζεται ο Πούτιν.
Ο στόχος του Πούτιν στη σύνοδο της Αλάσκας ήταν, χωρίς αμφιβολία, να αποφύγει την οργή του Τραμπ, να αποτρέψει την επιβολή νέων δυτικών κυρώσεων στη Ρωσία ή στους συμμάχους της, και να συνεχίσει τη στρατηγική του όπως έχει μέχρι τώρα.
Ο Ρώσος πρόεδρος επιχείρησε να παρουσιαστεί ως εποικοδομητικός εταίρος υπέρ της ειρήνης, δηλώνοντας πως ελπίζει ότι «δεν θα υπάρξουν παρεμβάσεις» που θα εμποδίσουν την πρόοδο προς τον τερματισμό του πολέμου.
Αυτή είναι και η αφήγηση που, σύμφωνα με το ανεξάρτητο μέσο Meduza, το Κρεμλίνο έχει δώσει εντολή να προβάλλεται από τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης στην κάλυψη της συνόδου. Οι σχετικές οδηγίες προς τους δημοσιογράφους αναφέρουν ότι πρέπει να τονίζεται ο ρόλος του Πούτιν ως εκείνου που «καθορίζει την ατζέντα» στις ρωσοαμερικανικές σχέσεις και να παρουσιάζεται η Ουκρανία ως παράλογη και απρόθυμη να διαπραγματευτεί.
Με άλλα λόγια, ο Πούτιν δεν βιάζεται καθόλου να τελειώσει τον πόλεμο - στην πραγματικότητα, ο τερματισμός του μπορεί να απειλήσει το ίδιο του το καθεστώς, καθώς η μετάβαση από την πολεμική οικονομία θα μπορούσε να οδηγήσει σε επικίνδυνες εσωτερικές πολιτικές και κοινωνικές συγκρούσεις.
Και, φυσικά, η παράταση της σύγκρουσης επιβαρύνει περαιτέρω τις ευρωπαϊκές χώρες και τη διατλαντική συμμαχία.
Φωτογραφία @AP
