Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και ο Ρώσος ομόλογός του, Βλαντιμίρ Πούτιν, αποχώρησαν από την Αλάσκα χωρίς να καταλήξουν σε συμφωνία για κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία.
Μετά από μια σχεδόν τρίωρη συνάντηση, οι δύο ηγέτες προέβησαν σε κοινή δήλωση προς τα μέσα ενημέρωσης, προτού αποχωρήσουν χωρίς να δεχτούν ερωτήσεις.
Μετά το πέρας της συνάντησης το ερώτημα παραμένει: Τι σημαίνει αυτό για τους ηγέτες των ΗΠΑ και της Ρωσίας, καθώς και τι πρόκειται να ακολουθήσει στον πόλεμο στην Ουκρανία;
Το BBC προβαίνει σε μια πρώτη ανάλυση του τι σημαίνει η μη επίτευξη κάποιας συμφωνίας στην πολυαναμενόμενη συνάντηση.
Πλήγμα στη φήμη του Τραμπ ως διαπραγματευτή συμφωνιών
«Δεν υπάρχει συμφωνία μέχρι να υπάρξει συμφωνία», δήλωσε ο Ντόναλντ Τραμπ νωρίς στις δηλώσεις του μετά τη σύνοδο εδώ στο Άνκορατζ.
Ήταν ένας έμμεσος τρόπος να παραδεχτεί ότι, μετά από αρκετές ώρες συνομιλιών, δεν υπήρξε καμία συμφωνία. Καμία κατάπαυση του πυρός. Τίποτα απτό να ανακοινωθεί.
Ο πρόεδρος δήλωσε ότι ο ίδιος και ο Βλαντιμίρ Πούτιν έκαναν «μεγάλη πρόοδο», αλλά με ελάχιστες λεπτομέρειες για το τι ακριβώς σημαίνει αυτό, το αφήγημα παραμένει ανοιχτό στη φαντασία του κόσμου.
«Δεν φτάσαμε εκεί», είπε αργότερα, προτού αποχωρήσει από την αίθουσα χωρίς να δεχτεί ερωτήσεις από τους εκατοντάδες δημοσιογράφους που είχαν συγκεντρωθεί.
Ο Τραμπ ταξίδεψε πολύ μακριά για να καταλήξει σε τόσο αόριστα αποτελέσματα, αν και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι των ΗΠΑ και οι Ουκρανοί αξιωματούχοι μπορεί να ανακουφίστηκαν που δεν προσέφερε μονομερείς παραχωρήσεις ή συμφωνίες που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν μελλοντικές διαπραγματεύσεις.
Για έναν άνθρωπο που του αρέσει να προβάλλεται ως ειρηνοποιός και «μάγος των συμφωνιών», φαίνεται πως ο Τραμπ έφυγε από την Αλάσκα χωρίς τίποτα από τα δύο.
Δεν υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι επίκειται μια μελλοντική σύνοδος στην οποία θα συμμετέχει και ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, παρά την ειρωνική αναφορά του Πούτιν για «την επόμενη φορά στη Μόσχα».
Αν και ο Τραμπ είχε λιγότερα διακυβεύματα σε αυτές τις διαπραγματεύσεις σε σύγκριση με την Ουκρανία ή τη Ρωσία, η εξέλιξη αυτή θα πλήξει το κύρος του τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό, ιδίως μετά τις προηγούμενες δηλώσεις του ότι η συνάντηση είχε μόνο «25% πιθανότητες αποτυχίας».
Πέρα από αυτό, ο πρόεδρος των ΗΠΑ υπέστη και την προφανή ταπείνωση να στέκεται σιωπηλός όσο ο Πούτιν ξεκινούσε την – ανύπαρκτη στην πράξη – συνέντευξη Τύπου με μακροσκελείς εισαγωγικές δηλώσεις. Ήταν μια έντονη αντίθεση με τη συνήθη πρακτική στον Λευκό Οίκο, όπου ο Αμερικανός πρόεδρος συνήθως παίρνει πρώτος τον λόγο ενώ ο ξένος ηγέτης παρακολουθεί χωρίς να σχολιάζει.
Αν και η Αλάσκα είναι αμερικανικό έδαφος, ο Πούτιν φάνηκε να αισθάνεται περισσότερο "σαν στο σπίτι του", όπως αρέσει στους Ρώσους αξιωματούχους να υπενθυμίζουν ότι κάποτε η περιοχή ήταν «Ρωσική Αμερική» πριν πωληθεί στις ΗΠΑ τον 19ο αιώνα. Αυτό ίσως ενοχλήσει τον Αμερικανό πρόεδρο τις επόμενες ημέρες, όπως και η αρνητική κάλυψη του Τύπου, που ήδη παρουσιάζει αυτή τη σύνοδο ως αποτυχία.
Το μεγάλο ερώτημα τώρα –το οποίο οι δημοσιογράφοι δεν είχαν την ευκαιρία να θέσουν την Παρασκευή– είναι αν ο Τραμπ θα αποφασίσει τελικά να επιβάλει τις νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας ως τιμωρία, με τις οποίες έχει απειλήσει τη Μόσχα.
Ο πρόεδρος αναφέρθηκε εν μέρει σε αυτό σε μια συνέντευξη στο Fox News πριν αναχωρήσει για τη συνάντηση, λέγοντας ότι θα εξετάσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο «ίσως σε δύο ή τρεις εβδομάδες». Αλλά δεδομένου ότι είχε υποσχεθεί «σοβαρές συνέπειες» αν η Ρωσία δεν προχωρήσει σε κατάπαυση του πυρός, μια τόσο αόριστη απάντηση ενδέχεται να δημιουργήσει περισσότερα ερωτήματα απ’ όσα λύνει.
Ο Πούτιν κερδίζει την επιστροφή του στο παγκόσμιο προσκήνιο
Πότε μια «συνέντευξη Τύπου» δεν είναι συνέντευξη Τύπου; Όταν δεν υπάρχουν ερωτήσεις. Αυτό αναφέρει το BBC για το φινάλε της συνάντησης.
Ήταν εμφανής η έκπληξη στην αίθουσα όταν οι πρόεδροι Πούτιν και Τραμπ αποχώρησαν από το βήμα αμέσως αφού έκαναν τις δηλώσεις τους – χωρίς να δεχτούν καμία ερώτηση.
Μέλη της ρωσικής αντιπροσωπείας, επίσης, εγκατέλειψαν γρήγορα την αίθουσα χωρίς να απαντήσουν στις ερωτήσεις που τους φώναζαν οι δημοσιογράφοι. Σαφή σημάδια ότι, σε ό,τι αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Ντόναλντ Τραμπ εξακολουθούν να έχουν σοβαρές διαφωνίες.
Ο Ντόναλντ Τραμπ πιέζει για κατάπαυση του πυρός από τη Ρωσία. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν του την έδωσε.
Το κλίμα νωρίτερα μέσα στην ημέρα ήταν πολύ διαφορετικό. Ο Πρόεδρος Τραμπ είχε στρώσει το κόκκινο χαλί για τον Βλαντιμίρ Πούτιν, αντιμετωπίζοντάς τον ως επίτιμο προσκεκλημένο.
Ο Ρώσος πρόεδρος είχε τη στιγμή του στο γεωπολιτικό προσκήνιο, μοιράζοντας τη σκηνή με τον ηγέτη της πιο ισχυρής χώρας στον κόσμο.
Αλλά πώς θα αντιδράσει ο Τραμπ σε όσα συνέβησαν; Δεν κατάφερε ακόμη να πείσει τον Πούτιν να τερματίσει τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Προηγουμένως είχε απειλήσει με πιο σκληρή στάση απέναντι στη Ρωσία – με τελεσίγραφα, προθεσμίες και προειδοποιήσεις για περισσότερες κυρώσεις, αν η Μόσχα αγνοήσει τις εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός.
Δεν έχει υλοποιήσει αυτές τις απειλές. Θα το κάνει;
Ανακούφιση από την Ουκρανία αλλά και φόβος για το τι ακολουθεί
Αυτό που μόλις συνέβη στο Άνκορατζ μπορεί να φάνηκε για πολλούς ότι αποτελεί μια ένδειξη αποκλιμάκωσης, όμως στο Κίεβο υπάρχει ανακούφιση που δεν ανακοινώθηκε κάποια «συμφωνία» που θα κόστιζε στην Ουκρανία εδάφη.
Ο ουκρανικός λαός γνωρίζει επίσης ότι όλες οι βασικές συμφωνίες του με τη Ρωσία κατέληξαν παραβιασμένες, οπότε ακόμη κι αν είχε ανακοινωθεί κάτι εδώ στο Άνκορατζ, θα το αντιμετώπιζαν με σκεπτικισμό.
Ωστόσο, αυτό που προκαλεί ανησυχία είναι ότι κατά την κοινή εμφάνιση μπροστά στα μέσα ενημέρωσης, ο Βλαντιμίρ Πούτιν μίλησε και πάλι για τις «βαθύτερες αιτίες» της σύγκρουσης και είπε πως μόνο η άρση τους μπορεί να οδηγήσει σε διαρκή ειρήνη.
Αυτό «μεταφράζεται» ότι το Κρεμλίνο παραμένει αποφασισμένο να επιτύχει τον αρχικό στόχο της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης» - δηλαδή να διαλύσει την Ουκρανία ως ανεξάρτητο κράτος. Τριάμισι χρόνια δυτικών προσπαθειών δεν έκαναν τη Μόσχα να αλλάξει γνώμη - και τώρα σε αυτές προστίθεται και η σύνοδος της Αλάσκας.
Η αβεβαιότητα που παραμένει μετά τη συνάντηση είναι επίσης ανησυχητική. Τι θα ακολουθήσει; Θα συνεχιστούν ανεμπόδιστα οι επιθέσεις της Ρωσίας;
Τους τελευταίους μήνες, είδαμε μια σειρά από προθεσμίες και τελεσίγραφα από τη Δύση, που πέρασαν χωρίς συνέπειες, και απειλές που ποτέ δεν υλοποιήθηκαν. Οι Ουκρανοί το βλέπουν αυτό ως πρόσκληση προς τον Πούτιν να συνεχίσει τις επιθέσεις του. Και πιθανότατα θα δουν τη φαινομενική έλλειψη προόδου στο Άνκορατζ με τον ίδιο τρόπο.
