Ένα εξαιρετικά σπάνιο και εντυπωσιακό στατιστικό πέτυχε το Ελσίνκι, η πρωτεύουσα της Φινλανδίας: για ολόκληρο το 2024 δεν σημειώθηκε ούτε ένας θάνατος από τροχαίο ατύχημα. Το γεγονός αυτό αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία αν αναλογιστεί κανείς ότι, παρά τη γενική μείωση των τροχαίων θανάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση -με πτώση 3% το ίδιο έτος-, οι θάνατοι στους δρόμους εξακολουθούν να είναι συχνοί στις περισσότερες μεγάλες πόλεις.
Σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες
Σε πόλεις όπως το Βερολίνο και οι Βρυξέλλες, οι αριθμοί παραμένουν ανησυχητικοί. Το 2023, 55 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε τροχαία στο Βερολίνο, ενώ στην περιοχή των Βρυξελλών καταγράφηκαν 9 θάνατοι μέσα σε ένα έτος. Την ίδια στιγμή, στις πόλεις της ΕΕ συνολικά, οι τροχαίοι θάνατοι άγγιξαν τους 7.807. Παρότι το Ελσίνκι είναι από τις μικρότερες πρωτεύουσες της ΕΕ, με πληθυσμό λίγο κάτω από 690.000 κατοίκους, η ευρύτερη μητροπολιτική περιοχή φιλοξενεί περίπου 1,5 εκατομμύριο ανθρώπους που ζουν και μετακινούνται καθημερινά.
Τα μέτρα που οδήγησαν στο μηδέν
Το 2021, οι αρχές της Χελσίνκι έθεσαν σε εφαρμογή σημαντικά μέτρα για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας. Ένα από τα βασικότερα ήταν η μείωση του ορίου ταχύτητας στα 30 χλμ./ώρα σε οικιστικές περιοχές και στο κέντρο της πόλης. Σύμφωνα με τα στοιχεία, η μείωση της ταχύτητας από 40 σε 30 χλμ./ώρα μπορεί να μειώσει κατά 50% τον κίνδυνο θανάτου για πεζούς σε περίπτωση σύγκρουσης.
Η εφαρμογή του νέου ορίου υποστηρίχθηκε από την τοποθέτηση 70 νέων καμερών ταχύτητας και από μια πιο ενεργή αστυνόμευση στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής «Vision Zero», που έχει στόχο την πλήρη εξάλειψη των θανάτων και τραυματισμών από τροχαία ατυχήματα. Σύμφωνα με δεδομένα του οργανισμού οδικής ασφάλειας της Φινλανδίας (Liikenneturva), οι τροχαίοι θάνατοι στην πόλη ακολουθούν σταθερά φθίνουσα πορεία από τότε.
Ο αστικός σχεδιασμός ως εργαλείο ασφάλειας
Οι αρχές της πόλης δεν περιορίστηκαν μόνο σε νομικά και αστυνομικά μέτρα. Τα τελευταία χρόνια έχουν επενδύσει σε ριζική αναμόρφωση του αστικού τοπίου με σκοπό την ενίσχυση της ασφάλειας. Σε πολλά σημεία, οι δρόμοι έχουν στενέψει και φυτεύτηκαν δέντρα, με στόχο να αναγκάζονται οι οδηγοί να είναι πιο προσεκτικοί. Η λογική είναι ότι ένα πιο «σύνθετο» και απαιτητικό οπτικά περιβάλλον οδηγεί σε πιο υπεύθυνη και αργή οδήγηση σε κατοικημένες περιοχές.
Παράλληλα, έχουν γίνει σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές για πεζούς και ποδηλάτες, με ένα εκτενές δίκτυο ποδηλατοδρόμων που ξεπερνά τα 1.500 χιλιόμετρα. Ενισχύθηκε επίσης η δημόσια συγκοινωνία με αυτόνομα, μη ρυπογόνα λεωφορεία, ενώ η πόλη έλαβε χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για τη δημιουργία νέας γραμμής τραμ.
Παράδειγμα προς μίμηση για την Ευρώπη
Η επιτυχία του Ελσίνκι δεν πέρασε απαρατήρητη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στις Βρυξέλλες, οι υπεύθυνοι μεταφορών έχουν αρχίσει να εξετάζουν πώς μπορούν να υιοθετήσουν αντίστοιχες πολιτικές. Ο Επίτροπος Μεταφορών, Απόστολος Τζιτζικώστας, επεσήμανε νωρίτερα φέτος ότι τα περισσότερα κράτη μέλη δεν βρίσκονται σε τροχιά επίτευξης του στόχου που τέθηκε το 2018: να μειωθούν οι θάνατοι από τροχαία στο μισό έως το 2030.
