Το επενδυτικό τοπίο υπέστη μια σεισμική αλλαγή στη διάρκεια του 2025. Οι παραδοσιακές κατανομές περιουσιακών στοιχείων επαναπροσδιορίστηκαν, καθώς οι επενδυτές βρέθηκαν αντιμέτωποι με πληθωριστικές πιέσεις, γεωπολιτική αστάθεια και τη μειωμένη αποτελεσματικότητα των ομολόγων ως ασφαλών τοποθετήσεων.
Η εκτόξευση του χρυσού και του ασημιού το 2025 αντανακλά έναν θεμελιώδη επαναπροσδιορισμό του κινδύνου και της απόδοσης σε ένα ασταθές μακροοικονομικό περιβάλλον. Καθώς οι κεντρικές τράπεζες προσαρμόζονται, ο πληθωρισμός επιμένει και η βιομηχανική ζήτηση επιταχύνεται, αυτά τα μέταλλα δεν αποτελούν πλέον περιοδικές επενδύσεις αλλά δομικές ανάγκες.
- Διαβάστε ακόμα - «Φούσκες» παντού
Οι επενδυτές που ενσωματώνουν χρυσό και άργυρο ως βασικά στοιχεία θα είναι σαφώς καλύτερα προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουν την αβεβαιότητα, να προστατευθούν από συστημικούς κινδύνους και να επωφεληθούν από την επόμενη φάση της ανοδικής αγοράς πολύτιμων και βασικών μετάλλων.
Το ράλι του χρυσού και του ασημιού ακολουθεί η πλατίνα, όπως και τα βιομηχανικά μέταλλα, χαλκός και αλουμίνιο, τα οποία αποτελούν βαρόμετρο της παγκόσμιας βιομηχανικής δραστηριότητας και κατ' επέκταση της παγκόσμιας οικονομίας. Όλα αυτά τα μέταλλα, πολύτιμα και βασικά, βρίσκονται στον «πυρήνα» μίας γενικότερης μεταμόρφωσης της παγκόσμιας οικονομίας, η οποία μεταβαίνει σε μία νέα βιομηχανική επανάσταση, αυτή της τεχνητής νοημοσύνης, δημιουργώντας τεράστιες ανάγκες, την ώρα που το γεωπολιτικό πεδίο γίνεται ολοένα και πιο περίπλοκο.
Έτσι λοιπόν, τα μέταλλα αυτά δεν θεωρούνται απλώς ως τοποθέτηση αντιστάθμισης κινδύνου αλλά όλο και περισσότερο στρατηγικό ενεργητικό σε διαφοροποιημένα χαρτοφυλάκια.
Ο χρυσός κατέρριψε φέτος περισσότερα από 50 ιστορικά υψηλά, με ράλι περίπου 70% «σπάζοντας» το φράγμα των 3.000 και 4.000 δολαρίων η ουγgιά, ενώ το ασήμι ενισχύεται φέτος πάνω από 140% με την τιμή του να έχει ξεπεράσει τα 72 δολάρια. Σε άνοδο άνω του 140% και η πλατίνα, ενώ ο χαλκός ενισχύεται περίπου 37% και το αλουμίνιο γύρω στο 17%.
Κεντρικές τράπεζες και επιτοκιακές μειώσεις
Η ανοδική αγορά των πολύτιμων μετάλλων το 2025 τροφοδοτήθηκε από έναν συνδυασμό παραγόντων. Οι κεντρικές τράπεζες, ιδιαίτερα σε Ασία και Μέση Ανατολή, έχουν επιταχύνει τις αγορές χρυσού για να διαφοροποιήσουν τα αποθέματά τους και να προστατευθούν από υποτιμήσεις νομισμάτων.
- Διαβάστε ακόμα - Το «μέταλλο του διαβόλου» σαρώνει τις αγορές - Αναλυτές βλέπουν το ασήμι στα 100 δολάρια
Ακόμη ένας σημαντικός λόγος που τα μέταλλα ανεβαίνουν ταυτόχρονα είναι η στροφή προς πιο χαλαρή νομισματική πολιτική. Όταν οι αγορές περιμένουν πτώση επιτοκίων, οι αποδόσεις των ομολόγων γίνονται λιγότερο ελκυστικές και τα μέταλλα όπως ο χρυσός και ο άργυρος φαίνονται πιο ελκυστικά. Παράλληλα, οι χαμηλότερες προσδοκίες για επιτόκια συνήθως αποδυναμώνουν το δολάριο, ανεβάζοντας τις τιμές των μετάλλων σε δολάρια στις διεθνείς αγορές.
Αυτό το υπόβαθρο ήταν υποστηρικτικό φέτος, καθώς αρκετές κεντρικές τράπεζες έχουν ήδη μειώσει τα επιτόκια και οι αγορές τιμολογούν περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων στις ΗΠΑ το 2026.
Βιομηχανική χρήση
Παράλληλα, η ζήτηση για άργυρο λόγω βιομηχανικών χρήσεων - ιδιαίτερα στην παραγωγή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ηλεκτρικών οχημάτων - έχει εκτοξευθεί στα ύψη. Το Silver Institute αναφέρει ότι μόνο οι εφαρμογές στα φωτοβολταϊκά κατανάλωσαν πάνω από 300 εκατομμύρια ουγγιές ασημιού το 2024, με τη ζήτηση να αναμένεται να αυξάνεται 30% ετησίως έως το 2030, σύμφωνα με ειδικούς.
Την ίδια στιγμή, οι περιορισμοί από την πλευρά της προσφοράς ενισχύουν περαιτέρω αυτές τις τάσεις. Το ασήμι, παραπροϊόν της εξόρυξης βασικών μετάλλων, αντιμετωπίζει συνολικό έλλειμμα 700 εκατομμυρίων ουγκιών σε τέσσερα χρόνια. Αυτή η σπανιότητα, σε συνδυασμό με τη βιομηχανική ζήτηση, δημιουργεί ανοδική ώθηση στις τιμές. Ο χρυσός, από την άλλη, επωφελείται από τον διπλό ρόλο του ως νομισματικό μέσο και ασφαλές καταφύγιο σε περιόδους συστημικού κινδύνου. Καθώς οι γεωπολιτικές εντάσεις και οι πληθωριστικές πιέσεις επιμένουν, και τα δύο μέταλλα θεωρούνται ολοένα και περισσότερο απαραίτητα στοιχεία ενός ανθεκτικού χαρτοφυλακίου.
Πλατίνα, χαλκός
Αναφορικά με την πλατίνα, η ανοδική της πορεία έχει μια πιο «φυσική» εξήγηση. Η αγορά αντιμετωπίζει ελλείμματα και η προσφορά είναι συγκεντρωμένη σε λίγες περιοχές, αυξάνοντας τον αντίκτυπο των διαταραχών.
Το World Platinum Investment Council (WPIC) έχει κάνει λόγο για μεγάλο έλλειμμα το 2025 και επεσήμανε κινδύνους προσφοράς. Επίσης, η μειωμένη εξορυκτική παραγωγή στις αρχές του έτους ενίσχυσε την αίσθηση σφιχτής προσφοράς. Με απλά λόγια, όταν τα αποθέματα δεν είναι άφθονα, οι τιμές αντιδρούν γρήγορα σε οποιαδήποτε ανησυχία για την προσφορά.
Από την άλλη, ο χαλκός δεν είναι πολύτιμο μέταλλο, αλλά εκτοξεύεται ταυτόχρονα επειδή το μακροοικονομικό περιβάλλον είναι υποστηρικτικό και η προσφορά περιορισμένη.
Η τιμή του χαλκού ξεπέρασε τα 12.000 δολάρια ο τόνος, εν μέσω ανησυχιών για πιθανούς αμερικανικούς δασμούς στις εισαγωγές. Παράλληλα, η αγορά αντιμετωπίζει ελλείψεις και διαταραχές στην παγκόσμια εξορυκτική προσφορά.
Έτσι, ο χαλκός έχει και βραχυπρόθεσμο καταλύτη (φόβος δασμών) και μακροπρόθεσμο όφελος (περιορισμένη προσφορά σε έναν κόσμο που χρειάζεται περισσότερο χαλκό).
Αλλαγή στη σύνθεση των χαρτοφυλακίων
Το εκρηκτικό αυτό ράλι έχει κάνει την παραδοσιακή κατανομή 60/40 μετοχών-ομολόγων σε ένα τυπικό χαρτοφυλάκιο να χάσει τη γοητεία της καθώς οι συσχετίσεις μεταξύ μετοχών και ομολόγων έχουν εξασθενήσει. Σε απάντηση, οι επενδυτές υιοθετούν το πλαίσιο 60/20/20, κατανέμοντας 20% σε πολύτιμα μέταλλα ως μόνιμο σκέλος του χαρτοφυλακίου.
Αυτή η αλλαγή είναι ιδιαίτερα έντονη στην Ευρώπη, όπου οι θεσμικοί επενδυτές πλέον κατανέμουν 5,7% των χαρτοφυλακίων τους σε χρυσό - ισοδύναμο με την έκθεσή τους σε ομόλογα ανεπτυγμένων χωρών, σύμφωνα με τη WisdomTree.
Η σχεδόν μηδενική συσχέτιση του χρυσού με τις μετοχές και η ιστορική του απόδοση σε κρίσεις (πχ 2008, 2020) τον καθιστούν έναν ισχυρό παράγοντα διαφοροποίησης, σύμφωνα με τη Morningstar. Για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της πτώσης των αγορών τον Μάρτιο του 2020 λόγω πανδημίας, ο χρυσός ανέβηκε ενώ οι μετοχές κατέρρευσαν. Το ασήμι, αν και πιο ευμετάβλητο, προσφέρει συμπληρωματικά οφέλη. Η βιομηχανική ζήτηση δημιουργεί έναν «πάτο» για τις τιμές, ενώ η νομισματική του έλξη προσελκύει κερδοσκοπικές και θεσμικές ροές.
