Οι αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις, ο επιταχυνόμενος στρατιωτικός επανεξοπλισμός και εκσυγχρονισμός, καθώς και οι μεταβαλλόμενες προτεραιότητες ασφαλείας, οδηγούν τους κλάδους της αεροδιαστημικής και της άμυνας σε έναν σε έναν «υπερ-κύκλο» με παγκόσμιο χαρακτήρα, ο οποίος θα έχει πολυετή διάρκεια.
Σε έκθεσή τους οι αναλυτές της Merrill Lynch επισημαίνουν, ενδεικτικά, ότι στον πόλεμο Ρωσίας–Ουκρανίας, που διαρκεί πλέον πάνω από 3,5 χρόνια, η Ουκρανία καταναλώνει περισσότερα πυρομαχικά πυροβολικού σε δύο μήνες από όσα παράγουν οι ΗΠΑ σε έναν χρόνο.
Στο μεταξύ, όλα τα ευρωπαϊκά κράτη υποχρεώνονται να επανεξετάσουν και να αναδιαμορφώσουν τη στρατηγική άμυνας και την ετοιμότητά τους, γεγονός που ισοδυναμεί με απότομη αύξηση των αμυντικών δαπανών. Οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή έχουν επίσης ενισχύσει περαιτέρω τη ζήτηση για όπλα και πυρομαχικά, ενώ η ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της Κίνας έχει πυροδοτήσει όχι μόνο μια ασιατική κούρσα εξοπλισμών (καθώς Νότια Κορέα, Ιαπωνία, Φιλιππίνες και άλλοι αυξάνουν τις δαπάνες τους για να αντισταθμίσουν τη στρατιωτική ισχύ της Κίνας), αλλά έχει οδηγήσει και σε αυξημένες δαπάνες στις ΗΠΑ, καθώς ο ανταγωνισμός των μεγάλων δυνάμεων κλιμακώνεται.
Οι αναλυτές της Merrill Lynch δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνείας, όταν αναφέρουν, χαρακτηριστικά, ότι ήρθε η ώρα να πούμε αντίο στο «μέρισμα ειρήνης» και να υποδεχθούμε έναν «φόρο» ασφάλειας.
- Διαβάστε ακόμα: Οικονομία πολέμου και στο... βάθος φόρος άμυνας: Αναζητούνται 1,2 τρισ. ετησίως κρατικές δαπάνες
Σύμφωνα με την ML, έχει ξεκινήσει ένας αμυντικός υπερ-κύκλος που συνεπάγεται περισσότερα έσοδα και ανάπτυξη κερδών για τους παραδοσιακούς ηγέτες της αεροδιαστημικής και άμυνας, αλλά και αυξανόμενη ζήτηση για δυνατότητες κυβερνοασφάλειας και εξελισσόμενες τεχνολογικές λύσεις, όπως μη επανδρωμένα drones, αμυντικά συστήματα βασισμένα στην τεχνητή νοημοσύνη, υπερηχητικά όπλα και δορυφορικά δίκτυα.
Δαπάνες-ρεκόρ
Σύμφωνα με στοιχεία που επικαλούνται οι αναλυτές της ML, οι παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες δεν υπήρξαν ποτέ υψηλότερες, φθάνοντας στο ιστορικό ρεκόρ των 2,7 τρισ. δολαρίων πέρυσι. Και, παρά την ανοδική τους πορεία, αντιστοιχούν μόλις στο 2,5% του παγκόσμιου ΑΕΠ, όταν την περίοδο 1960-2024 ο ετήσιος μέσος όρος ήταν 3,4%.
Λόγω της χρόνιας υποεπένδυσης, τα μέλη του ΝΑΤΟ έχουν θέσει πλέον υψηλότερους στόχους δαπανών. Το 2014, μόλις τρία κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ πέτυχαν τον τότε στόχο του 2%. Δέκα χρόνια αργότερα, 23 από τις 32 χώρες του ΝΑΤΟ έφτασαν αυτό το όριο, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία και, από τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ φέτος το καλοκαίρι, τα μέλη στοχεύουν πλέον σε αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ έως το 2035.
«Αν επιτευχθεί, η νέα δέσμευση της Ευρώπης θα είναι σημαντική, με τη Γερμανία να ηγείται στις πρόσθετες δαπάνες» εξηγούν οι αναλυτές της ML, σημειώνοντας ότι ο αμυντικός προϋπολογισμός της Γερμανίας για το 2025 θα την κατατάξει στην τέταρτη θέση παγκοσμίως, πίσω από τη Ρωσία. Συγκριτικά, οι ΗΠΑ παραμένουν στην κορυφή διεθνώς, διαθέτοντας σχεδόν 1 τρισ. δολάρια ετησίως ή το 37% του παγκόσμιου συνόλου αμυντικών δαπανών.
Η Merrill Lynch εκτιμά ότι ειδικά ο τομέας της αεροδιαστημικής εισέρχεται σε μια πολυετή ανοδική φάση, συνυπολογίζοντας την εξομάλυνση της ζήτησης μετά την πανδημία και τις ανάγκες εκσυγχρονισμού των στόλων της πολιτικής αεροπορίας. Σε αυτά προστίθεται τώρα και η παγκόσμια κούρσα εξοπλισμών…
Αλγόριθμοι και αναβαθμίσεις
Τεχνολογίες που κάποτε ανήκαν στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας, όπως τα σμήνη drones, τον τελευταίο χρόνο βρίσκονται στο πεδίο της μάχης. Οι αναλυτές της ML εξηγούν ότι ένα σμήνος drones ενσωματώνει τεχνητή νοημοσύνη, με λογισμικό που διαχειρίζεται μη επανδρωμένα αεροσκάφη, καταδεικνύοντας ότι ο σύγχρονος πόλεμος διεξάγεται με τεχνητή νοημοσύνη, υπερηχητικά όπλα και κβαντικούς υπολογιστές.
Φέρνουν ως παράδειγμα τις ΗΠΑ, που διαθέτουν περίπου 55 δισ. δολάρια φέτος για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών στο διάστημα και για συστήματα C4I (διοίκηση, έλεγχος, επικοινωνίες, πληροφορίες), ενώ η Ιαπωνία επενδύει 3,6 δισ. δολάρια σε αμυντικά συστήματα έναντι υπερηχητικών και βαλλιστικών απειλών.
Οι πόλεμοι διεξάγονται πλέον τόσο φυσικά όσο και ψηφιακά. Οι παγκόσμιες δαπάνες για κυβερνοασφάλεια αναμένεται να αυξηθούν πάνω από 12% φέτος, ενώ μέχρι το 2028 υπάρχουν εκτιμήσεις ότι θα ξεπεράσουν τα 377 δισ. δολάρια, λόγω της αυξανόμενης απειλής κυβερνοεπιθέσεων σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς.
Η πολιτική Τραμπ
Πέραν των δομικών παραγόντων, οι πρόσφατες αποφάσεις της κυβέρνησης Τραμπ ενισχύουν αυτόν τον υπερ-κύκλο σε αεροδιαστημική και άμυνα, σχολιάζει η ML. Κι αυτό, διότι το «One Big Beautiful Bill Act» (OBBBA), επιτρέπει την πλήρη έκπτωση των επιλέξιμων εγχώριων επενδύσεων σε πάγιο κεφάλαιο και σε Έρευνα & Ανάπτυξη (R&D), κάτι που δυνητικά ενισχύει μεγάλες εταιρείες αεροδιαστημικής και άμυνας με σημαντική εγχώρια παραγωγική βάση στις ΗΠΑ. Επιπλέον, προβλέπει κονδύλια για τις ένοπλες δυνάμεις ύψους 150 δισ. δολαρίων, εκ των οποίων τα 113 δισ. προορίζονται για το οικονομικό έτος 2026.
Αλλά και στην Ευρώπη, οι μετοχές αεροδιαστημικής και άμυνας έχουν ακολουθήσει την τάση, σημειώνοντας εντυπωσιακές αποδόσεις από την αρχή του έτους. Ο δείκτης STOXX Europe Total Market Aerospace & Defense έχει σημειώσει άνοδο πάνω από 80% από τις αρχές του έτους και συνεχίζει κινείται σε ιστορικά υψηλά.
